گزارش محرمانه آژانس درباره ايران

در اين گزارش تصريح شده تا تاريخ 17 اوت ايران 164.7 کيلوگرم اورانيوم غني‌شده تا 60 درصد در اختيار داشته است.

طبق گفته آژانس ايران ذخاير اورانيوم غني‌شده خودش را به ميزان 22.6 کيلوگرم نسبت به گزارش قبلي اين سازمان در ماه مي افزايش داده است.

در اين گزارش که برخي از رسانه‌هاي غربي از جمله آسوشيتدپرس مي‌گويند به رويت آنها رسيده ادعا شده که پيشرفتي در تحقيقات پادماني از ايران حاصل نشده است.

روزنامه وال‌استريت‌ژورنال با وجود اين، به نقل از رافائل گروسي، مدير کل آژانس اتمي نوشته او ابراز اميدواري کرده که «ديدارم با رئيس‌جمهور پزشکيان با سفري زودهنگام به ايران و برقراري گفت‌وگوهاي سازنده و پويا جهت رسيدن سريع به نتايج ملموس همراه شود.»

در بخشي از گزارش آژانس ادعا شده است: «ايران اظهار داشته که تمامي مواد، فعاليت‌ها و اماکن هسته‌اي که ذيل توافقنامه پادماني لازم هستند را اعلام کرده است. اين مسئله با يافته‌هاي آژانس در يافتن ذرات اورانيوم با منشا انساني در اماکن اعلام‌نشده در ايران ناهمسو است.»

رافائل گروسي علاوه بر اين ادعا کرده که هيچ پيشرفتي در موضوع لغو انتصاب بازرس‌هاي آژانس به وقوع نپيوسته است. وي تصريح کرده رئيس سازمان انرژي اتمي ايران در نامه‌اي به تاريخ 6 ژوئيه به مدير کل آژانس اطلاع داده که موضع ايران در قبال آن بازرس‌ها تغيير نکرده است.

در خصوص اين موضوع تابناک گفتگويي با «طارق رئوف» رئيس سابق بخش امنيت سياسي و شفاف سازي آژانس بين المللي انرژي اتمي انجام داده که در ادامه مي آيد.

«رئوف» مشاور پيشين هسته اي هيات کانادا و در حال حاضر رئيس برنامه خلع سلاح، کنترل سلاح و عدم اشاعه موسسه صلح استکهلم (سيپري) است.

«رئوف» در خصوص اين گزارش به خبرنگار تابناک گفت: شوراي حکام آژانس بين‌المللي انرژي اتمي از 9 تا 13 سپتامبر و کنفرانس عمومي از 16 تا 20 سپتامبر تشکيل جلسه مي‌دهد.

وي افزود: در گزارش 29 اوت آژانس بين‌المللي انرژي اتمي، آژانس تأييد مي‌کند که راستي‌آزمايي و نظارت را بر اساس برجام در فردو در 26 اوت، در نطنز در 24 اوت و در نطنز در 21 اوت انجام داده است. همچنين اين راستي ازمايي و نظارت در خصوص سانتريفيوژ مرتبط با تحقيق و توسعه در 21 اوت 2024 و ذخاير اورانيوم و سوخت در 16 اوت 2024 انجام شده است.

رئيس برنامه خلع سلاح، کنترل سلاح و عدم اشاعه موسسه صلح استکهلم يادآور شد: اين گزارش همچنين شامل خلاصه اي از ظرفيت غني سازي ايران و فهرستي از تعداد آبشارهاي عملياتي شامل تعداد سانتريفيوژها در هر آبشار عملياتي براي اولين بار
است.

در اين گزارش آمده است که بر اساس گزارش‌هاي تغيير موجودي ايران، آژانس کل ذخاير اورانيوم غني‌شده 60 درصد را شامل 164.7 کيلوگرم (افزايش 22.6 کيلوگرم نسبت به ماه مه) و 813.9 کيلوگرم 20 درصد (افزايش 62.6 کيلوگرم نسبت به ماه مي 2024) برآورد کرده است.

وي افزود: اکنون موضوع گيج کننده اي که توسط آژانس ايجاد شده اين است که ايران متعهد به اجراي کامل توافقنامه پادمان هاي NPT (INFCIRC/214) شده است و بنابراين موظف است همه فعاليت هاي هسته اي و مواد هسته اي را تحت پادمان هاي آژانس قرار دهد از جمله هر ميلي گرم اورانيوم غني شده.

رئوف در ادامه تآکيد کرد: در گزارش مرتبط با پادمان‌هاي ايران، آژانس هيچ اشاره‌اي به اين موضوع ندارد که نمي‌تواند تأسيسات هسته‌اي و مواد هسته‌اي اعلام‌شده ايران را راستي‌آزمايي کند. از آنجايي که ايران به طور کامل برجام را در پاسخ به خروج آمريکا اجرا نمي کند، اما همچنان به ارائه گزارش ها و دسترسي به تاسيسات و مواد هسته اي اعلام شده خود ادامه مي دهد.

وي گفت: با اين حال، ايران دسترسي به تأسيسات ساخت و مونتاژ سانتريفيوژها را که طبق توافقنامه پادمان INFCIRC/214 به عنوان تأسيسات «هسته‌اي» طبقه‌بندي نشده‌اند، لغو کرده است.

«ايران دسترسي به تأسيسات ساخت و مونتاژ سانتريفيوژها را لغو کرده است»

سانتريفوژ هاي غني سازي اورانيوم

رئيس سابق بخش امنيت سياسي و شفاف سازي آژانس بين المللي انرژي اتمي افزود: اظهارنظر آژانس در گزارش برجام (پاراگراف 34) تا حدودي گيج کننده است زيرا بيان مي دارد که «آژانس تداوم دانش در رابطه با توليد و موجودي سانتريفيوژها و روتورها را از دست داده است....» از دست دادن تداوم دانش يک اصطلاح خاص براي اجراي پادمان‌ها است و استفاده از آن در رابطه با برجام نادرست است. آژانس در عوض مي تواند بگويد «آژانس ديگر اطلاعات دقيق و به روزي در مورد توليد و موجودي ...
ندارد.»

وي تأکيد کرد: بنابراين، آژانس بايد سردرگمي‌ها را برطرف کند و بر اين اساس موارد پادماني را در گزارش پادماني گزارش کند، و برجام در گزارش برجام. و تعهدات برجام را که فراتر از دستور INFCIRC/214 است متمايز کند.

مشاور پيشين هسته اي هيات کانادا در ادامه گفت: وضعيت اين است که سردرگمي در آژانس، شوراي حکام، رسانه ها و مفسران حاکم است. با اين حال، ملاحظات سياسي شرايط را پيچيده مي کند و مانع از منطقي شدن اين دو گزارش مي شود.

وي افزود: آژانس در گزارش برجام (پاراگراف 33) بيان مي‌کند که مديرکل پيام تبريکي به رئيس‌جمهور پزشکيان فرستاد و آمادگي خود را براي سفر به ايران و از سرگيري گفتگوها اعلام کرد. و پاسخي از رئيس جمهور مبني بر تاييد موافقت وي براي ملاقات با مديرکل در مقطع مناسب دريافت کرد.

رئوف يادآور شد: از اواخر سال 2023، پرونده ايران در وزارت امور خارجه آمريکا، با به حاشيه راندن رابرت مالي، هيچ رهبري نداشته است و در اين سال دولت بايدن بر پرونده ايران تمرکز نکرده است، و تروئيکاي اروپايي هم به حاشيه رانده شده
است.

سياست ايالات متحده در مورد ايران اکنون تنها در فوريه 2025 تحت رياست جمهوري جديد ايالات متحده روشن خواهد شد، تا آن زمان ايران و اتحاديه اروپا/E3 و آژانس بايد پرونده ايران را در شوراي حکام مديريت کنند و شرايط را بدتر نکنند.

وي در پايان گفت: ايران براي ادامه همکاري در مورد برجام و حفظ ذخاير اورانيوم غني‌شده 20/60 درصدي‌اش، به طور مستمر بايد تحت راستي‌آزمايي و نظارت آژانس بين‌المللي انرژي اتمي باشد و تروئيکاي اروپايي از تحريکات يا هيجانات غيرضروري خودداري کند.

در نهايت، موضوع غزه/کرانه باختري و وضعيت کل منطقه را نمي توان به طور کامل از پرونده هسته اي ايران جدا کرد.