گزارش سرويس اطلاعاتي چين از دلايل سقوط «بشار اسد»

به گزارش تابناک، اين گزارش که هنوز به‌طور رسمي تأييد نشده، اما از سوي برخي منابع به‌عنوان گزارشي معتبر تلقي شده، ادعا مي‌کند که سقوط اسد نتيجه خيانت داخلي از سوي مقامات ارشد ارتش سوريه و توطئه‌اي پيچيده با مشارکت قدرت‌هاي منطقه‌اي و بين‌المللي بوده است.

خيانت داخلي و سقوط حلب

بر اساس اين گزارش، شب سقوط شهر حلب نقطه عطفي در اين تحولات بوده است. گروهي از افسران ارشد فرماندهي مرکزي ارتش سوريه، که با پول قطر تطميع شده بودند، به اتهام خيانت متهم شده‌اند.

اين افسران در اقدامي هماهنگ، فرمانده مشاور ايراني،  کيومرث پور هاشمي (معروف به حاج هاشم)، را در يک اتاق کنفرانس ايزوله کردند و سپس با تماس مستقيم با موساد اسرائيل، راه را براي پيشروي جبهه آزاد شام به رهبري ابومحمد جولاني هموار کردند. اين گروه توانست تنها در عرض 45 دقيقه و بدون هيچ مقاومتي، شهر حلب را اشغال کند.

گسترش خيانت به ديگر شهر‌ها

اين گزارش ادعا مي‌کند که خيانت به حلب محدود نشد و شهر‌هاي ديگر سوريه نيز به همين ترتيب تسليم شدند. مقامات سوري حتي مختصات جعلي به حزب‌الله لبنان ارسال کردند که منجر به گرفتار شدن اين گروه و نابودي يک کاروان 100 خودرويي متعلق به حزب‌الله در حملات اسرائيل شد. همزمان، نيروي هوايي آمريکا مواضع شبه‌نظاميان مردمي عراق را در نزديکي مرز سوريه هدف قرار داد که اين اقدام نيز با عمليات اسرائيل هماهنگ بوده است.

فريب بشار اسد

گزارش اطلاعاتي چين همچنين مدعي است که بشار اسد، علي‌رغم هشدار‌هاي ايران، از گستردگي خيانت در ارتش خود بي‌اطلاع بوده است. او گزارش‌هاي جعلي از سوي نزديکانش دريافت مي‌کرد که او را از وضعيت واقعي ميدان نبرد دور نگه داشته بودند.

با افزايش تلفات و شکست‌هاي پياپي، اسد به وفاداري فرماندهان ارشد خود شک کرد. طبق اين گزارش، طرح نهايي اين بود که او مستقيماً به جبهه النصره (که به‌عنوان نهاد آزادسازي جعلي معرفي شده بود) تحويل داده شود. اسد که از خطر قريب‌الوقوع آگاه شده بود، از ولاديمير پوتين، رئيس‌جمهور روسيه، درخواست کمک مستقيم کرد و موفق شد در آخرين ساعت ها به مسکو برود.

نقش قدرت‌هاي بين‌المللي

اين گزارش ادعا مي‌کند که عمليات سقوط اسد با هماهنگي چندين سرويس اطلاعاتي بين‌المللي، از جمله سرويس اطلاعاتي بريتانيا (MI6)، موساد اسرائيل، و سيا (سازمان اطلاعات مرکزي آمريکا) برنامه‌ريزي و اجرا شده است. اين عمليات تحت نظارت مستقيم رجب طيب اردوغان، رئيس‌جمهور ترکيه، انجام شده است.

 برخي منابع نيز از نقش قطر و امارات متحده عربي در تأمين مالي اين عمليات خبر داده‌اند، کشور‌هايي که پيش‌تر نيز به دخالت در امور داخلي چندين کشور آفريقايي براي تسلط بر منابع نفت، گاز و مواد معدني متهم شده‌اند.

واکنش‌ها و تحليل‌ها

اين گزارش با واکنش‌هاي متفاوتي در شبکه هاي اجتماعي رو‌به‌رو شده است. برخي منابع داخلي در سوريه بخش‌هايي از اين گزارش را تأييد کرده‌اند، اما جزئياتي مانند نابودي کاروان حزب‌الله را رد کرده‌اند.

 از سوي ديگر، برخي تحليلگران اين گزارش را تلاشي براي تبرئه روسيه از نقش خود در تحولات سوريه مي‌دانند. آنها معتقدند که مسکو نتوانست يا نخواست از نفوذ ترکيه در ادلب جلوگيري کند، که زمينه‌ساز اين تحولات شد.

آينده سوريه

گزارش اطلاعاتي چين پيش‌بيني مي‌کند که در روز‌هاي آينده جزئيات بيشتري از اين روند پيچيده، که ترکيبي از خيانت‌هاي داخلي و توطئه‌هاي بين‌المللي براي بازسازي چشم‌انداز سياسي سوريه مطابق با منافع قدرت‌هاي بزرگ منطقه‌اي است، آشکار خواهد شد. با اين حال، آينده سوريه همچنان نامشخص است، در حالي که گزارش‌هايي از غارت، خشونت و تخريب اماکن تاريخي توسط گروه‌هاي تحت فرمان جولاني به گوش مي‌رسد.

اين تحولات بار ديگر نشان‌دهنده پيچيدگي بحران سوريه و دخالت‌هاي گسترده خارجي در تعيين سرنوشت اين کشور است. جامعه بين‌المللي اکنون با اين پرسش مواجه است که آيا اين تغييرات مي‌تواند به صلح و ثبات در منطقه منجر شود يا تنها مرحله جديدي از درگيري‌ها را رقم خواهد زد.

آشنايي با سرويس امنيتي چين

 وزارت امنيت دولتي چين (Ministry of State Security يا MSS) به‌عنوان اصلي‌ترين سرويس اطلاعاتي غيرنظامي اين کشور، نقش محوري در حفاظت از امنيت ملي، جاسوسي خارجي، و دفاع از منافع سياسي حزب کمونيست چين (CCP) ايفا مي‌کند. اين سازمان که در سال 1983 تأسيس شد، به دليل فعاليت‌هاي گسترده و پيچيده‌اش در حوزه‌هاي جاسوسي، ضدجاسوسي و عمليات مخفي، به يکي از مرموزترين و قدرتمندترين نهاد‌هاي اطلاعاتي جهان تبديل شده است.

تاريخچه و تأسيس

وزارت امنيت دولتي چين در 20 ژوئن 1983 در جريان اولين جلسه ششمين کنگره ملي خلق (NPC) به پيشنهاد نخست‌وزير وقت، ژائو زي‌يانگ، و وزير امنيت عمومي، ليو فوجي، تأسيس شد. اين سازمان از ادغام اداره تحقيقات مرکزي (که از سال 1955 فعال بود) و بخش ضدجاسوسي وزارت امنيت عمومي (MPS) شکل گرفت. هدف اصلي تأسيس MSS، تقويت امنيت دولتي و بهبود توانايي چين در زمينه جاسوسي خارجي بود، به‌ويژه در دوره‌اي که اين کشور پس از اصلاحات اقتصادي دنگ شيائوپينگ، در‌هاي خود را به روي جهان باز کرده و با تهديدات جديدي مواجه شده بود.

در طول تاريخ خود، MSS از يک نهاد اطلاعاتي کوچک به سازماني عظيم با توانايي‌هاي گسترده تبديل شده است. اين سازمان در دهه‌هاي 1980 و 1990 به‌طور خاص بر تقويت توان ضدجاسوسي داخلي تمرکز داشت، اما با ورود به قرن 21، مأموريت‌هاي خارجي و عمليات سايبري نيز به اولويت‌هاي اصلي آن اضافه شدند.

ساختار و گستردگي

اطلاعات دقيقي از ساختار داخلي MSS در دسترس نيست، اما تخمين زده مي‌شود که اين سازمان داراي ده‌ها هزار کارمند باشد که در دفاتر مختلف در سراسر چين و جهان فعاليت مي‌کنند. MSS به‌عنوان يک نهاد اجرايي تحت نظر شوراي دولتي چين عمل مي‌کند، اما در عمل، مستقيماً به حزب کمونيست چين پاسخگو است. اين سازمان شامل چندين دفتر تخصصي است که وظايف مختلفي از جمله ضداطلاعات خارجي، ضدجاسوسي داخلي، جمع‌آوري اطلاعات اقتصادي و نظارت بر تهديدات سياسي را بر عهده دارند.

يکي از ويژگي‌هاي کليدي MSS، نيروي «پليس امنيت دولتي» است که به‌عنوان يک پليس مخفي عمل مي‌کند و اختيار بازداشت و بازجويي از افراد بدون طي مراحل قانوني را دارد. اين نيرو اغلب از روش‌هايي مانند «دعوت به چاي» براي بازجويي از مظنونان استفاده مي‌کند، روشي که در واقع نوعي بازداشت غيررسمي است.

وظايف و حوزه‌هاي فعاليت

MSS يک سازمان اطلاعاتي «همه‌جانبه» است که وظايف گسترده‌اي را در سه حوزه اصلي دنبال مي‌کند:

 : MSS مسئول جمع‌آوري اطلاعات از کشور‌هاي خارجي، به‌ويژه در زمينه‌هاي نظامي، اقتصادي و فناوري است. اين سازمان به‌طور خاص بر سرقت مالکيت فکري و فناوري‌هاي پيشرفته از کشور‌هاي غربي تمرکز دارد. براي مثال، گزارش مرکز مطالعات استراتژيک و بين‌المللي (CSIS) نشان مي‌دهد که MSS در عمليات‌هاي سايبري گسترده‌اي براي سرقت اطلاعات از شرکت‌هاي آمريکايي، اروپايي و ژاپني در حوزه‌هاي ساخت‌وساز، هوافضا و مخابرات دست داشته است.

 MSS نقش مهمي در شناسايي و خنثي‌سازي تهديدات داخلي، از جمله جاسوسي خارجي، جنبش‌هاي جدايي‌طلب (مانند تبت و سين‌کيانگ) و فعاليت‌هاي مخالفان سياسي ايفا مي‌کند. اين سازمان همچنين بر نظارت بر مهار منتقدان حزب کمونيست تمرکز دارد.

 MSS از شبکه‌هاي گسترده‌اي براي نفوذ در جوامع چيني خارج از کشور و تأثيرگذاري بر سياست‌هاي کشور‌هاي ديگر استفاده مي‌کند. اين سازمان اغلب از شرکت‌هاي جعلي، دانشگاه‌ها و حتي مراسم‌هاي فرهنگي براي جذب جاسوسان يا جمع‌آوري اطلاعات بهره مي‌برد.

MSS از ترکيبي از روش‌هاي سنتي و مدرن براي پيشبرد اهداف خود استفاده مي‌کند. اين سازمان از جاسوسان انساني، عمليات سايبري، و نفوذ در نهاد‌هاي خارجي بهره مي‌برد. براي مثال، در سال 2018، يانجون شو، يکي از مأموران MSS، به جرم تلاش براي جذب کارشناسان شرکت‌هاي هوانوردي آمريکايي تحت پوشش دعوت به ارائه سخنراني در دانشگاه‌هاي چين، بازداشت شد.

در حوزه سايبري، MSS به‌طور گسترده از هکر‌ها و گروه‌هاي وابسته براي سرقت اطلاعات استفاده مي‌کند. گروه هکري «Mustang Panda» که توسط شرکت امنيتي CrowdStrike شناسايي شده، نمونه‌اي از گروه‌هاي مرتبط با MSS است که به اهداف آمريکايي و اروپايي حمله کرده‌اند. همچنين، MSS از فناوري‌هاي پيشرفته مانند هوش مصنوعي و تحليل داده‌هاي کلان براي شناسايي تهديدات و رديابي افراد استفاده مي‌کند.

در داخل چين، MSS از تبليغات و پروپاگاندا براي ايجاد حس تهديد از سوي «نيرو‌هاي متخاصم خارجي» استفاده مي‌کند. در سال 2023، اين سازمان يک حساب رسمي در شبکه اجتماعي وي‌چت راه‌اندازي کرد و در اولين پست خود اعلام کرد که قصد دارد ضدجاسوسي را در ميان مردم عادي «عادي‌سازي» کند و سيستم‌هايي براي پاداش دادن به افرادي که اطلاعات ارائه دهند، ايجاد کند.

نقش در سياست داخلي و جهاني

MSS به‌عنوان بازوي اطلاعاتي حزب کمونيست، نقش کليدي در حفظ قدرت اين حزب در داخل چين دارد. اين سازمان با سرکوب مخالفان و نظارت گسترده بر جامعه، از هرگونه تهديد عليه حاکميت حزب جلوگيري مي‌کند. در سطح بين‌المللي، MSS به چين کمک کرده تا از طريق کار اطلاعاتي اقتصادي، فناوري‌هاي پيشرفته را از کشور‌هاي غربي به دست آورد و به رشد سريع اقتصادي خود ادامه دهد.

اين سازمان همچنين در تنش‌هاي ديپلماتيک نقش داشته است. براي مثال، در فوريه 2021، بريتانيا سه مأمور MSS را که به‌عنوان روزنامه‌نگار فعاليت مي‌کردند، اخراج کرد. همچنين، در سال 2022، وانگ شوجون، يک شهروند آمريکايي که براي MSS کار مي‌کرد، به جرم جاسوسي و جمع‌آوري اطلاعات از مخالفان رژيم چين بازداشت شد.

  درز احتمالا عمدي اين گزارش خاص از سوي سازمان اطلاعاتي چين درباره سقوط بشار اسد  که براي نخستين بار در سالهاي اخير صورت گرفته است، مي تواند هدف گذاري هاي بعدي چين و سرويس اطلاعاتي اين کشور در خاورميانه را تا حد زيادي نشان دهد.