گرجستان در آستانه انفجار؛ جدايي‌طلبي و سايه شوم جنگ داخلي

سالومه زورابيشويلي روز 22 دسامبر در ميدان روستاولي، طي اولتيماتومي به دولت گرجستان اعلام کرد که پيش از پايان دوره رياست‌جمهوري‌اش در 29 دسامبر، تاريخ انتخابات جديد بايد تعيين شود. او همچنين از «بيدزينا ايوانيشويلي: رهبر حزب حاکم روياي گرجستان و ساير احزاب و نهادهاي مرتبط خواست که در مذاکرات تعيين تاريخ انتخابات شرکت کنند.

زورابيشويلي اظهار داشت: «از بيدزينا ايوانيشويلي، حزبش و تمامي طرف‌هاي مرتبط دعوت مي‌کنم تا در اقامتگاه رياست‌جمهوري براي مذاکره حاضر شوند. ما بايد فقط درباره يک موضوع به توافق برسيم: زمان و چگونگي برگزاري انتخابات. زمان کمي براي مذاکره باقي مانده است. هرکس خواهان پايان خوش اين بحران است، بايد بيايد. ايوانيشويلي که همه چيز را کنترل مي‌کند، بايد در اين مذاکرات شرکت کند. من آماده‌ام که در مورد تعيين تاريخ انتخابات صحبت کنم، اما بايد تا قبل از 29 دسامبر اين تاريخ مشخص شود.»

گزارش‌ها حاکي است که براي حمايت از زورابيشويلي در آخرين روزهاي حضورش در قدرت، منابع عظيمي از سوي نهادهاي غرب‌گرا بسيج شده‌اند. سازمان‌هاي غيردولتي حامي غرب با حضور در خيابان‌ها تلاش کردند تصويري از حمايت گسترده مردمي براي زورابيشويلي ايجاد کنند. اين بسيج گسترده به گفته ناظران، تلاشي است براي افزايش فشار بر دولت گرجستان و حزب حاکم.

بحران سياسي گرجستان، با تهديد به ناآرامي‌هاي داخلي و احتمال مداخله نيروهاي خارجي، همچنان آينده‌اي مبهم را براي اين کشور رقم مي‌زند.

بحران گرجستان؛ تهديد به جنگ داخلي و تنش‌هاي فزاينده

اولتيماتوم اخير سالومه زورابيشويلي براي برگزاري انتخابات زودهنگام، با واکنش شديد رهبران حزب حاکم گرجستان مواجه شد. «ماموکا مدينارادزه» دبير اجرايي حزب «روياي گرجستان» و رهبر اکثريت پارلمان، اين درخواست را «غيرمنطقي و غيرقابل بحث» خواند و تأکيد کرد که هيچ شرايطي براي برگزاري انتخابات پيش از موعد وجود ندارد.

او اظهار داشت: «جنون اپوزيسيون نمي‌تواند دليل موجهي براي انتخابات زودهنگام باشد.»

علاوه بر اين، پيش از مطرح شدن اولتيماتوم، «ايراکلي کوباخيدزه» نخست‌وزير گرجستان، هرگونه احتمال برگزاري انتخابات زودهنگام را رد کرده و تهديد کرد که در صورت اقدام زورابيشويلي به تعيين خودسرانه تاريخ انتخابات يا ماندن در قدرت پس از پايان دوره‌اش، ممکن است با زندان مواجه شود.

او افزود: «29 دسامبر پايان دوره اوست. خواهيم ديد که زندگي او پشت ميله‌هاي زندان ادامه پيدا مي‌کند يا آزاد. اميدوارم عقل سليم، او را از نقض قوانين باز دارد.»

زورابيشويلي، روز بعد، اولتيماتوم خود را با تهديد به «براندازي رژيم» تکرار کرد.

او تأکيد کرد که اگر بيدزينا ايوانيشويلي، رهبر حزب حاکم، وارد مذاکره نشود، «طرح جايگزين» اجرا خواهد شد. يا رژيم کنوني برچيده مي‌شود يا اينکه بايد به توافق برسيم. انتخاب با شماست: براندازي يا مذاکره.

بخش بحث‌برانگيز سخنان او مربوط به ادعاي فرماندهي کل ارتش بود. زورابيشويلي خود را فرمانده کل نيروهاي مسلح دانست و تصريح کرد که اين ارتش توسط «شرکاي غربي» تجهيز و آموزش داده شده است.

او افزود: «من وفادار به ارتش و شرکاي بين‌المللي‌مان خواهم بود. اين ارتش توسط آن‌ها ساخته و تقويت شده است.»

اين اظهارات، به‌زعم بسياري، نشان‌دهنده وفاداري به منافع خارجي و خطر احتمال نفوذ عوامل غربي در صفوف ارتش گرجستان است.

تحليلگران هشدار مي‌دهند که در شرايط بحراني، ممکن است برخي از نيروهاي نظامي با تحريک خارجي‌ها دست به اقدامات ضد دولتي بزنند.

در همين حال، رهبران اپوزيسيون همچون «ماموکا خازارادزه» رهبر حزب «گرجستان قوي»، و «زورا جاپاريدزه» رهبر «ائتلاف تغيير»، خواستار عدم شرکت نظاميان در مراسم تحليف رئيس‌جمهور جديد، ميخائيل کاولاشويلي، شده‌اند.

حزب حاکم از دادستاني گرجستان خواسته است اين اظهارات را به‌عنوان «دعوت به سرپيچي» بررسي کند.

گرجستان اکنون در يک نقطه عطف بحراني قرار دارد. يا دولت کنوني زورابيشويلي را خلع و از کشور اخراج مي‌کند، يا او با حمايت نيروهاي خارجي، ممکن است جنگ داخلي را شعله‌ور سازد. آينده گرجستان در گروي تصميمات چند روز آينده است.

سناريوي جدايي‌طلبي؛ تهديد جديد عليه وحدت گرجستان

با شکست احتمالي کودتاي سياسي در تفليس، سالومه زورابيشويلي ممکن است به گزينه‌اي خطرناک‌تر روي آورد: شکستن اتحاد گرجستان از طريق تحريک جدايي‌طلبي منطقه‌اي. شواهد نشان مي‌دهد که فرانسه، به‌عنوان حامي اصلي زورابيشويلي، به همراه نيروهاي خارجي ديگر، به دنبال تقويت جدايي‌طلبي در مناطق مختلف گرجستان هستند.

در روزهاي اخير، اپوزيسيون گرجستان اقدام به سازمان‌دهي راهپيمايي‌هايي با تأکيد بر ويژگي‌هاي منطقه‌اي گروه‌هاي قومي مختلف کرده است. اين اقدامات که در ظاهر به‌منظور حمايت از اپوزيسيون انجام شده، به‌زعم تحليلگران، آماده‌سازي براي سناريوي تجزيه‌طلبي در صورت شکست در کودتاي سياسي است.

تاريخچه گرجستان نشان مي‌دهد که اين کشور از گروه‌هاي منطقه‌اي و زيرقومي متعددي تشکيل شده است؛ از جمله کارتلي‌ها، کاختي‌ها، گوري‌ها، مينگرلي‌ها، سوان‌ها و ديگران. در دوران اتحاد جماهير شوروي، سياست‌هاي «تقسيم و تجزيه» موجب شد تا برخي از اين گروه‌ها به‌طور جداگانه شناسايي شوند و بنيادهاي جدايي‌طلبي منطقه‌اي گذاشته شود.

اکنون، با تظاهرات گروه‌هاي مختلف قومي مانند گوري‌ها، آجارها، مينگرلي‌ها و ديگران در تفليس، نگراني‌ها در مورد تجزيه‌طلبي منطقه‌اي شدت يافته است. اين وضعيت، به‌ويژه در مناطق حساس مانند مينگرليا و زوگديدي که مرز مشترک با آبخازيا دارند، خطر بيشتري دارد. همچنين منطقه سامتسخه-جاواختي که جمعيت ارمني قابل‌توجهي دارد، ممکن است به محور ديگري براي تحريک جدايي‌طلبي تبديل شود.

تحليلگران معتقدند که اگ زورابيشويلي و اپوزيسيون حامي غرب تصميم بگيرند يک منطقه خاص را به‌عنوان پايگاه خود معرفي کنند و دولت موازي تشکيل دهند، احتمال تشديد بحران وجود دارد. در اين سناريو، ممکن است گرجستان شاهد ظهور دو رئيس‌جمهور، دو ارتش و دو دولت باشد که مي‌تواند آغازي براي جنگ داخلي باشد.

براي جلوگيري از اين سناريوي خطرناک، ثبات گرجستان منوط به انتقال کامل قدرت به رئيس‌جمهور جديد، ميخائيل کاولاشويلي، در تاريخ 29 دسامبر است. هرگونه تداوم حضور زورابيشويلي در ساختار قدرت مي‌تواند گرجستان را به سمت يک بحران عميق سوق دهد. آتش اين بحران، در صورت وقوع، نه‌تنها گرجستان بلکه منطقه قفقاز جنوبي را نيز درگير خواهد کرد.

منبع: تسنيم