کشف فسيل 520 ميليون ساله با مغز و روده سالم

ما مي‌دانيم که فسيل‌ها استخوان‌هايي هستند که به سنگ تبديل شده‌اند و در گذر زمان حفظ شده‌اند، آنها در مجموعه‌هاي بزرگي قرار دارند که مي‌توان آنها را دوباره جمع‌آوري کرد تا جانوري را که به طور کامل نگه داشته‌اند، نشان دهد.

به عنوان مثال، همگي فسيل‌هايي از دايناسورها را در موزه‌ها و فيلم‌ها ديده‌ايم.

البته همه فسيل‌ها اين‌گونه نيستند. برخي از آنها فقط اثر يا برداشتي از موجودات کوچک يا حيوانات هستند که در صخره‌ها رها شده‌اند، اما بيشترشان در يک چيز مشترک هستند: اينکه فقط قسمت‌هاي سخت باقي مانده است. به استثناي مواردي که در محيط‌هايي خاص يافت مي‌شوند. اما به‌طور کلي بافت‌هاي نرم به مرور زمان تحليل مي‌روند و تنها چيزي که براي ما باقي مي‌ماند استخوان سنگي است، اما نه هميشه.

 تيمي از پژوهشگران فسيل يک لارو کرم 520 ميليون ساله را پيدا کردند که هنوز مغز و روده‌اش دست نخورده بود.

کاترين دابسون، يکي از نويسندگان يک مطالعه با محوريت اين يافته قابل توجه، در يک بيانيه مطبوعاتي گفت: «هميشه ديدن آنچه در داخل يک نمونه با استفاده از تصويربرداري سه بعدي وجود دارد جالب است.» اين «حفظ تقريباً کامل»، نمونه را به معدن طلاي مطلق براي زيست‌شناسان تکاملي تبديل کرد. براساس اين بيانيه مطبوعاتي، ساختارهاي مشاهده شده در اين موجود - که از طريق تصاوير سه بعدي توليد شده از اسکن هاي انجام شده با استفاده از تکنيکي به نام توموگرافي اشعه ايکس سنکروترون مورد مطالعه قرار گرفتند، شامل مغز، غدد گوارشي، سيستم گردش خون اوليه و حتي ردپايي از اعصاب تامين کننده پاها و چشم هاي ساده لارو است. مقدار باورنکردني جزئيات حفظ شده در اين فسيل باستاني به دانشمندان نشان داد که قبلاً پيچيدگي بندپايان اوليه را دست کم گرفته بوديم، گروهي که در طي انفجار کامبرين به وجود آمدند و شامل موجوداتي مانند خرچنگ ها، لابستر ها، حشرات و هزارپاها بودند.

اين جزئيات همچنين به دانشمندان اجازه داد تا ارتباطات تکاملي را بين مخلوقات گذشته باستان و موجوداتي که امروزه در اطراف خود به سر مي‌برند، ايجاد کنند. به‌عنوان مثال، منطقه‌اي از مغز که به عنوان پروتوسربروم شناخته مي شود، در لارو حفظ شده است. اکنون که دانشمندان آن را مشاهده کرده‌اند، مي‌توانند ببينند که به «نب» سر بندپايان تکامل يافته است که به آن‌ها اجازه مي‌دهد در چنين محيط‌هاي متنوعي رشد کنند - از اعماق اقيانوس گرفته تا تمام قاره‌هاي روي زمين (بله، از جمله قطب جنوب). مارتين اسميت، محقق اصلي اين مطالعه، در يک بيانيه مطبوعاتي گفت: «زماني که من در مورد فسيلي که بيشتر دوست داشتم کشف کنم، خيال‌پردازي مي‌کردم. فسيل کرم‌مانند ساده چيز خاصي بود، اما وقتي ساختارهاي شگفت‌انگيزي را ديدم که زير پوست آن حفظ شده‌اند، دهانم از تعجب باز ماند: چگونه اين ويژگي‌هاي پيچيده از پوسيدگي جلوگيري کرده و هنوز نيم ميليارد سال بعد اينجا هستند تا ببينند؟»

در حال حاضر، دانشمندان با خوشحالي خود را خوش‌شانس مي‌دانند که اين موجود اصلاً حفظ شده است، و دريچه‌اي منحصر به فرد به ما مي‌دهد که زندگي در گذشته دور ما چگونه بوده است.

* مصطفي محمدي