کاهش 15 درصدي داوطلبان حاضر در کنکور 1403

به گزارش روزنامه فرهيختگان، البته شايد کمتر فعالي در عرصه آموزش عالي تصور مي‌کرد زماني برسد که تعداد ثبت‌نامي‌ها در کنکور به زير يک‌ميليون نفر برسد! واقعيت آن است که درطول سال‌هاي اخير با وجود اينکه بخش قابل‌توجهي از داوطلباني که مجاز به انتخاب رشته هم مي‌شدند، حاضر نبودند پروسه ورود به دانشگاه را با انتخاب رشته کامل کنند، اما در نوبت دوم کنکور امسال عملا سهم داوطلبان با ريزش قابل‌توجهي همراه بوده که پيام‌هاي جدي و البته تکراري را براي متوليان آموزش عالي مخابره مي‌کند. پيام‌هايي که ناديده گرفتن آن باعث خالي شدن هرچه بيشتر صندلي دانشگاه‌ها به‌ويژه دانشگاه‌هاي دولتي خواهد شد. نکته ديگر اينکه 85 درصد رشته‌ها بدون آزمون بوده، با‌اين‌حال به‌نظر مي‌رسد عملا رقابت براي 15 درصد ديگر رشته‌ها هم مسير نزولي درپيش گرفته است.

در نوبت اول کنکور امسال که کمتر از يک‌هفته ديگر برگزار مي‌شود، يک‌ميليون و 131 هزار نفر ثبت‌نام کرده‌اند. جمعيتي که هرچند نسبت به نوبت اول سال گذشته با افزايش 7 درصدي همراه بوده، اما وقتي اين آمار را در مقايسه با نوبت دوم آزمون 1402 مي‌سنجيم، از ريزش 6 درصدي حکايت دارد؛ موضوعي که در قياس با سال 1401 شرايطي به‌مراتب بدتر داشته و کاهش 29 درصدي را تجربه کرده است. البته مختصات کنکور امسال نسبت به 1402 متفاوت است؛ به‌طوري‌که نوبت اول کنکور سال قبل در دي 1401 برگزار شد و عملا داوطلبان زمان زيادي براي آنکه خود را آماده شرکت کنند، نداشتند و همين مساله باعث شد بخشي از داوطلبان منتظر رسيدن نوبت دوم بمانند. همين مساله سبب شد در نوبت دوم کنکور 1402 که در تيرماه برگزار شد، بيش از يک‌ميليون داوطلب به رقابت با يکديگر بپردازند. وضعيتي که امسال شکل متفاوتي پيدا کرده و داوطلبان در ماه‌هاي ارديبهشت و تير بر سر جلسه کنکور حاضر مي‌شوند، اما چراغ کنکور امسال کم‌فروغ‌تر از سال‌هاي قبل است.

کاهش 15 درصدي داوطلبان حاضر در کنکور 1403

با وجود اينکه از دي‌ماه 1401، کنکور در دو نوبت برگزار مي‌شود، اما طبيعتا ماراتني که در چهارمين ماه سال برپا مي‌شود، از اهميت ويژه‌تري برخوردار است. نوبتي که امسال نسبت به دوره مشابه سال 1402، با کاهش 15 درصدي همراه و حتي در مقايسه با نوبت اول سال گذشته نيز ريزش 3 درصدي داشته است. ريزش‌هايي که مي‌تواند نشان‌دهنده تداوم نگاه قهري داوطلبان با کنکور باشد، حتي اگر بخواهيم کل داوطلبان دو نوبت امسال را با سال گذشته مقايسه کنيم هم باز شاهد کاهش 4 درصدي جمعيت کنکور 1403 نسبت به 1402 خواهيم بود.

درست است که امسال ريزش داوطلبان بايد توجه متوليان آموزش عالي را به خود جلب کند، اما موضوعي هم که نمي‌توان آن را از قلم انداخت بحث تغييراتي است که در خود کنکور امسال ايجاد شده است. يکي از موضوعات جنجالي سال‌هاي اخير را بايد تاثير قطعي معدل براي رسيدن به رتبه بهتر و طبيعتا شانس بالاتر براي تحصيل در رشته بهتر دانست؛ موضوعي که امسال هم با رشد 10 درصدي همراه بوده و حالا معدل داوطلب به جاي 40 درصد نيمي از قبولي داوطلبان را برعهده دارد، يعني معدل کتبي هر داوطلب فارغ از اينکه در کدام نوبت از کنکور رتبه بهتري داشته، 50 درصد قطعي در رتبه نهايي او اثرگذار خواهد بود.

چرا تعداد داوطلبان کنکور در 403 ريزش کرد؟

1. برخي تغييرات مانند اضافه شدن آزمون اختصاصي دانشگاه فرهنگيان امسال براي اولين‌بار را نمي‌توان از قلم انداخت؛ چراکه در مجموع بيش از 597 هزار نفر براي شرکت در اين آزمون نام‌نويسي کره‌اند. البته اين آمار زماني مي‌تواند نقش خود را در کاهش تعداد ثبت‌نامي‌هاي امسال نشان دهد که بدانيم از ميان آنها، 495 هزار علاوه‌بر نوبت اول آزمون سراسري داوطلب شرکت در آزمون اختصاصي دانشگاه فرهنگيان هستند و در مقابل هم 102 هزار نفر مي‌خواهند صرفا در آزمون اختصاصي پذيرش دانشجو- معلم در دانشگاه فرهنگيان شرکت کنند؛ کاهش آمار 102 هزار نفري از جمعيت داوطلبان حاضر در رشته‌هاي ديگر آزمون سراسري طبيعتا سهم خود را در کاهش جمعيت کنکوري خواهد داشت.

2. دومين دليل براي کاهش تعداد داوطلبان را هم مي‌توان تغييرات رخ‌داده در کنکور «هنر» و «زبان» دانست. آذر سال گذشته و همزمان با آغاز ثبت‌نام مرحله اول کنکور 1403 بود که علي صدر، سرپرست معاونت آزمون‌هاي سازمان سنجش آموزش کشور از برداشته شدن امکان شرکت همزمان در دو گروه هنر و زبان کنکور سراسري سال 1403 خبر داد که طبق آن داوطلبان تنها در يکي از گروه‌هاي شناور مي‌توانند شرکت داشته باشند. درحالي‌که تا پيش از کنکور امسال اين امکان براي داوطلبان فراهم بود که بتوانند در هر دام از رشته‌هاي مرتبط با هنر يا زبان درکنار يکي از گروه‌هاي آزمايشي اصلي شرکت کنند و شانس خود را براي پذيرش در رشته‌هاي مرتبط با آن بسنجند.

3. سومين دليل که قديمي‌ترين و البته ادامه‌دارترين آن هم محسوب مي‌شود، همان بحث اشتغال فارغ‌التحصيلان دانشگاهي است. با وجود اينکه طبق اطلاعات مرکز آمار در سال گذشته، نرخ بيکاري در ميان جوانان 18 تا 25 ساله، 14.4 درصد بوده و نسبت به سال 1401 با کاهش 0.4 درصد همراه بوده. وقتي اين مساله را مدنظر قرار دهيم که اين بازه زماني، همان جمعيت فارغ‌التحصيلي و دانشجويي را شامل مي‌شود، متوجه اين مساله خواهيم شد که عملا بيکاري در اين ميان آن‌ها کمتر از 0.5 درصد طي يک‌سال کمتر شده است. از طرف ديگر وضعيت اشتغال در ميان فارغ‌التحصيلان کارداني طي سال‌هاي 1401 تا 1402 از 65 درصد به 50 درصد رسيده و معنايش اين است که اشتغال در اين مقطع 15 درصد بدتر هم شده است. البته ناگفته نماند وضعيت اشتغال براي فارغ‌التحصيلان مقطع کارشناسي با بهبود 2 درصدي همراه بوده و 52 درصد جمعيت مرتبط با اين مقطع براساس آمار سال گذشته وارد بازار کار شده‌اند. با‌اين‌حال بيماري ويژه اشتغال فارغ‌التحصيلان دانشگاهي موضوعي نيست که بگوييم با بهبود 2 درصدي، بتواند انگيزه کافي را در ميان جامعه براي رفتن به کلاس‌هاي درس ايجاد کند.

مولفه اثرگذاري که بررسي آماري داوطلبان کنکور طي سال‌هاي اخير نشان مي‌دهد، اين است که جامعه نه‌تن‌ها ديگر تب‌وتابي براي تحصيل در نظام آموزش عالي ندارد، بلکه اگر همين مسير فعلي ادامه پيدا کند، شايد دور از انتظار نباشد که بخش قابل‌توجهي از جامعه ترجيح دهند بعد از پايان دوران آموزش عمومي، ياد گرفتن مهارت‌هاي مختلف را به جايگزين تحصيلات دانشگاهي کنند. نکته‌اي که طبيعتا با توجه به کوتاه کردن مسير ورود آن‌ها به بازار کار روزبه‌روز خواهان بيشتري هم خواهد داشت.