چرا پزشکان مهاجرت مي کنند؟

سيدعليرضا مرندي، نگراني خود از بابت بي‌توجهي به جامعه حرفه‌اي متخصصان حوزه پزشکي را اين گونه بيان کرد: پزشکان و ديگر متخصصان حوزه سلامت سرمايه‌هاي ارزشمندي از منابع انساني تخصصي محسوب مي‌شوند که تحول نظام سلامت را از جايگاه پيش از انقلاب اسلامي به جايگاه امروز سبب شده‌اند.

وي افزود: پيش از انقلاب بيماران ما براي درمان‌هاي تخصصي با دريافت ارز دولتي به خارج از کشور مي‌رفتند در حالي که امروز شاهد ورود بيماران به کشور براي دريافت خدمات پزشکي هستيم که براي کشور ارزآوري دارد. حيف است فراموش کنيم که منشأ اين خدمات چه کساني بوده‌اند و يا از ياد ببريم که در دوران دفاع مقدس و حتي چندي پيش در دوران کرونا به عنوان دو مقطع از تاريخ اخير کشور پزشکان چگونه جانبازي کردند و در هر دو عرصه خدمت، شهدايي را تقديم جامعه خود کردند.

مرندي گفت: متأسفانه گويي اين فداکاري‌ها گاه فراموش مي‌شود و شاهديم نهادهايي همچون صدا و سيما و برخي از ديگر رسانه‌ها همسو با برخي از مسئولان کشور با طرح موضوعاتي همچون تعارض منافع، اهميت جايگاه کارشناسي پزشکان و متخصصان سلامت را در تصميم‌گيري‌هاي نظام سلامت زير سوال مي‌برند.

وي با تاکيد بر جايگاه حرفه پزشکي در سراسر جهان، برخي تصميمات شوراي عالي انقلاب فرهنگي، مجلس شوراي اسلامي و دولت را که فارغ از نگاه حرفه‌اي به سلامت گرفته مي‌شود نوعي اهانت به اين حرفه دانست و افزود: حرفه‌مندان پزشکي گوهرهاي گرانبهايي از نظر منابع انساني هستند که با صرف ميلياردها هزينه پرورش يافته‌اند و با غفلت از اهميت تصميمات کارشناسي براي اين حرفه، کشور از وجود آنها محروم مي‌شود و در رقابت جهاني براي جذب نيروي کار متخصص، شاهد مهاجرت آنان به خارج خواهيم بود.

رئيس فرهنگستان علوم پزشکي با تقدير از نگاه مثبت رهبري به جايگاه حرفه پزشکي که همواره براي متخصصان اين عرصه دلگرم کننده بوده است، اظهار داشت: در پي مکاتبه‌اي که با رئيس جمهور در زمينه حفظ سرمايه‌هاي انساني پزشکي داشتيم و نشست‌هاي تخصصي که پس از آن برگزار شد، اقداماتي از سوي معاونت رياست جمهوري براي هماهنگ‌سازي دولت در جهت مهار پديده مهاجرت متخصصان حوزه پزشکي در نظر گرفته شده که عملياتي شدن آنها زمان لازم دارد.

وي، اعمال فشار مضاعف مالياتي بر پزشکان و تعيين سقف دريافت را در شرايط کنوني که ديگر مشاغل چنين مسائلي ندارند از عوامل مهم بيروني کاهنده انگيزه خدمت بيشتر در جامعه پزشکي دانست و تاکيد کرد: برخي از مسائل درون حرفه مانند غفلت مسئولان وزارت بهداشت از جايگاه رشته‌هاي مادر تخصصي بيماري‌هاي داخلي و کودکان که فوق‌تخصص‌ها از آنها منشعب مي‌شوند و يا رشته‌هاي مهمي همچون بيهوشي و روانپزشکي باعث شده متخصصان اين رشته‌ها درآمد پاييني داشته باشند و اين رشته‌ها ديگر داوطلب نداشته باشند و حتي ما متخصصان آنها را زودتر در موج مهاجرت از دست بدهيم.

رئيس فرهنگستان علوم پزشکي ايران توصيه کرد براي حفظ حرفه‌مندان پزشکي در کشور و جلوگيري از مهاجرت آنان رسانه ملي و مسئولان در تمام سطوح به دنبال ارائه مشوق‌ها براي ماندگاري اين نيروهاي تخصصي باشند و به جاي تاختن به ساحت حرفه‌اي متخصصان سلامت با بزرگنمايي تخلفات برخي افراد معدود در نظام سلامت همچون بحث زيرميزي اجازه دهند تا وزارت بهداشت و نظام پزشکي به اين موارد بپردازند و ده‌ها هزار حرفه‌مند ديگر با اين جنجال‌ها دچار دلسردي از کار خود نشوند.

مرندي همچنين با اذعان به اينکه بايد به تخلفات پزشکي دقيق رسيدگي شود، نظارت کنوني را بر متخلفان ناکافي دانست و تاکيد کرد: برخورد مناسب توسط افراد ذي صلاح با تخلفات پزشکي امري قابل قبول است اما رسانه‌اي کردن برخي امور و اظهارنظرهاي شتابزده برخي از مسئولان کشوري در زمينه مسائل گوناگون اين حرفه بدون آنکه ضرورتي باشد، عامل کاهش اعتماد جامعه پزشکي و آزردگي آنان مي‌شود.

رئيس فرهنگستان علوم پزشکي ايران، برخورد قانوني از سوي وزارت بهداشت، نظام پزشکي و قوه قضائيه با متخلفان حرفه پزشکي را از درخواست‌هاي فرهنگستان دانست که بايد محدود به متخلفان باشد و نبايد آبرو و اعتبار همه شاغلين نظام سلامت را با زير سوال بردن حرفه آنها در معرض خطر قرار داد.

مرندي ضمن اشاره به اظهارنظر غيرکارشناسي اخير مطرح شده در شوراي انقلاب فرهنگي مبني بر جذب پزشک متخصص از مقطع ديپلم يا موضوع افزايش ظرفيت دانشکده‌هاي پزشکي در سال قبل بدون نظر کارشناسي موافق به بهانه تعارض منافع، مهم‌ترين راهکارهاي کاهش مهاجرت پزشکان را اين گونه جمع‌بندي کرد: جدي گرفتن جايگاه تخصصي سلامت و روند کارشناسي براي تصميم‌گيري در اين حوزه، توجه به حرمت حرفه پزشکي و لزوم پرداخت حق الزحمه منصفانه به پزشکان تمام وقت در دانشگاه‌ها و شاغلين در مناطق محروم از مهم‌ترين ارکان تأمين کننده اعتماد حرفه پزشکي به مسئولان، ارتقاي اعتبار حرفه نزد مردم و تأمين حداقل معيشت مناسب براي خادمان سلامت است که غفلت از آنها ممکن است زمينه‌ساز مهاجرت بيشتر پزشکان شود؛ اگرچه همه پزشکان و متخصصان تمايل و اشتياق بيشتري دارند که در سرزمين مادري خود خدمت کنند.

رئيس فرهنگستان علوم پزشکي ايران، در پايان درک نادرست از مفهوم سلامت را عامل اصلي بسياري از تصميمات نادرست در زمينه توسعه دانش سلامت حتي درون جامعه حرفه‌مندان پزشکي دانست و اظهار داشت: سلامت مرکب از پيشگيري، آموزش و مراقبت است و درمان، گران‌ترين و آخرين بخش خدمات سلامت است که در صورت بذل توجه کافي به مراحل قبل حفظ سلامت شامل پيشگيري و ارتقاي سلامت با آموزش نياز به آن کاسته خواهد شد. اما متأسفانه در حال حاضر نظام سلامت بر درمان متمرکز شده است که شايد به علت نگرش مسئولان اجرايي در بالاترين سطح يعني وزراي بهداشت در دوره‌هاي مختلف باشد که اغلب جراح بوده‌اند و نگاه تخصصي آنها از مفاهيم بنيادين سلامت فاصله دارد.

منبع: مهر