پررنگ شدن آموزه‌هاي ديني و مذهبي در مدارس

رقمي که به اعتقاد کارشناسان دليل اصلي آن، افت شديد توجه به «علم»، «آموزش»، «ادبيات» و «هنر»، «ورزش» و «مهارت» در مدارس کشور است. افتي که عملا تحصيل را براي بيش از نيمي از جمعيت دانش‌آموزي کشور فاقد معنا کرده است.

با وجود اين آمار در سال‌هاي اخير، وزرا و معاونان آموزش و پرورش نه تنها قدمي براي بهبود کيفيت اين شاخص‌ها برنداشته‌اند که بيشتر بر تبرج جنبه‌هاي مذهبي و توحيدي‌سازي هر چه بيشتر مدارس متمرکز شده‌اند.

به طوري که در خبرهاي اخير منتشر شده از اين وزارتخانه سخن از مدرسه بدون کفش‌ يا مفروش مطرح شده است! هفته گذشته نيز با اعلام شرايط تاسيس مدارس «مسجدمحور» از سوي رئيس سازمان مدارس و مراکز غيردولتي، اين مدارس به‌صورت رسمي وارد سيستم آموزشي کشور شد. اقدامي که با قرار گرفتن در طيفي از برنامه‌هاي سال‌ها و مخصوصا ماه‌هاي اخير وزارت آموزش و پرورش مي‌توان رويکرد اصلي اين مجموعه در تعامل با حدود 17 ميليون دانش‌آموز آن را دريافت.

چوب و هنر_Fپلاس

طي چند دهه اخير، سيستم آموزشي در ايران همواره ارزش‌هاي ديني و ايدوئولوژي حاکم بر کشور را بازآموزي کرده است، اما در يکي دو سال اخير با قدرت گرفتن گروه‌هاي تندرو به ويژه تکيه زدن رضا مرادصحرايي بر مسند وزارت آموزش‌وپرورش، بازتاب اين ايدئولوژي بيشتر از هميشه در کادر مدارس، کتب درسي و برنامه‌هاي فوق‌برنامه محسوس بوده است

طي چند دهه اخير، سيستم آموزشي در ايران همواره ارزش‌هاي ديني و ايدوئولوژي حاکم بر کشور را بازآموزي کرده است، اما در يکي دو سال اخير با قدرت گرفتن گروه‌هاي تندرو به ويژه تکيه زدن رضا مرادصحرايي بر مسند وزارت آموزش‌وپرورش، بازتاب اين ايدئولوژي بيشتر از هميشه در کادر مدارس، کتب درسي و برنامه‌هاي فوق‌برنامه محسوس بوده است.

از پررنگ‌تر شدن حضور طلاب در مدارس به‌عنوان مشاور و آموزگار و مربي و ... تا توحيدي‌سازي واحدهاي درسي و گزينش‌هايي که کار را براي ورود علاقه‌مندان امر آموزش سخت‌تر کرده است.

به‌رغم انتشار نگران‌کننده آمار افت تحصيلي در ميان دانش‌آموزان؛ مديران امر، به جاي اينکه با تاملي بر عملکرد خود، قدمي براي اصلاح بردارند و به آموزش نيز در کنار برنامه‌هاي پرورشي توجه نشان دهند؛ در عوض بر مدار ايدئولوژيک کردن هر چه بيشتر مدارس اصرار ورزيده‌اند. شاهد مثال آنکه ديروز با وجود افت کيفي مدارس در امور علمي و آموزشي؛ رضامراد صحرايي، وزير آموزش و پرورش، تصوير واقعي آموزش و پرورش را نه در رشد علمي، که در مواردي چون «اعتکاف‌ها، 13 آبان‌ها و 22 بهمن‌ها» و تربيت دانش‌آموز اذان‌گو و برپايي هزاران نماز جماعت و خريد سجاده و ... توصيف کرد.

57 ساعت تعليم دروس ديني و مذهبي در هفته براي 12 مقطع تحصيلي، کارنامه نظام آموزش و پرورش در کشور است. البته بايد به اين ساعات، برنامه‌هاي جديد آموزش و پرورش در به اصطلاح توحيدي‌سازي هر چه بيشتر مدارس را هم افزود.

با وجود افت کيفي مدارس در امور علمي و آموزشي؛ رضامراد صحرايي، وزير آموزش و پرورش، ديروز تصوير واقعي آموزش و پرورش را نه در رشد علمي، که در مواردي چون «اعتکاف‌ها، 13 آبان‌ها و 22 بهمن‌ها» و تربيت دانش‌آموز اذان‌گو و برپايي هزاران نماز جماعت و خريد سجاده و... توصيف کرد

در هفته‌هاي اخير هم حميد نيکزاد، مشاور وزير آموزش و پرورش و دبير ستاد همکاري‌هاي حوزه‌هاي علميه و آموزش‌ و پرورش با اشاره به حضور 17 هزار طلبه شاغل و مبلغ در آموزش و پرورش کشور گفت که «دانش‌آموز بايد به مسجد وصل شود و در ساعت‌هايي که در مدرسه نيست در مسجد حضور پيدا کند».

چرا مدرسه از کارکرد واقعي خود فاصله گرفته است

مساجد با قدمت بيش از هزار و چهارصد سال در کشور همواره در ميان ايرانيان جايگاه ويژه‌اي داشته‌اند، اما اينکه مدارس و آموزش دانش‌آموزان تحت‌الشعاع مساجد قرار بگيرد؛ محل تأمل است. به عقيده کارشناسان حوزه آموزشي در حالي که مدارس در کشور دچار افت امکانات آموزشي است و افت تحصيلي وضعيت بغرنجي دارد، وظيفه مسئولان اين وزارتخانه ارتقاي کيفيت علمي و آموزشي و مهارتي دانش‌آموزان است نه برقراري پيوندهايي از اين دست.

در هفته‌هاي اخير وزير آموزش و پرورش مسجد را يکي از بهترين موقعيت‌هاي تربيتي دانسته و گفته بود که «اکنون سه هزار و 600 مسجد در کشور با مدارس رابطه تنگاتنگي دارند و امسال براي ارتباط 9 هزار مسجد ديگر هدف‌گذاري شده است».

اما اين هدف او از منظر اغلب کارشناسان آموزشي مورد انتقاد است، چرا که آنها معتقدند اين موضوع نه تنها با کارکرد مدرسه قرابتي ندارد که به ارتقاي تدين در دانش‌اموزان هم نمي‌انجامد.

حمزه علي‌نصيري، کارشناس آموزشي در همين باره معتقد است: «اگر در اين مقطع زماني کيفيت کار مدارس تنزل يافته و در امر تربيت کم توفيق‌اند و خروجي رضايت بخشي ندارند، علتش تضعيف سيستماتيک و همه جانبه‌ي آموزش و پرورش با قطع بودجه مدارس و تحميل فقر مالي به آنها و حذف مراکز تربيت معلم و تخصص زدايي از فرايند تربيت نيروي انساني و نگه داشتن معلمان در زير خط فقر و واداشتن آنان به شغل‌هاي چندگانه و تهي کردن برنامه آموزشي مدارس از رويکردهاي تجربي و قبض زمين و زمان آموزش است». به اعتقاد او «تربيت، در تعبد و تقيد ديني و عقيدتي خلاصه نمي‌شود که نقص و کاستي‌اش از طريق مسجد برطرف شود بلکه گستره‌اي به وسعت تمام ساحات و شئون زندگي را در برمي‌گيرد و نمي‌توان آن را به حصر مثلث روحاني مسجد و مربي پرورشي مدرسه و عضو ارشد خانواده درآورد».

به عقيده کارشناسان حوزه آموزش؛ ارتباط مدرسه با تمام ساحت‌هاي زندگي واقعي و اقتضائات دنياي مدرن از جمله جامعه، کتابخانه، طبيعت، مزارع، جنگل‌ها، رودها، کوه‌ها، دشت‌ها، معادن، کارخانه‌ها و کارگاه‌ها، هنر، ادبيات، موسيقي، ورزش، آزمايشگاه فيزيک، شيمي، زيست‌شناسي، محيط زيست جغرافي، پزشکي و دهها مورد ديگر قطع شده و جاي تک تک آنها در آموزش و پرورش ما به شدت خالي است.