يک مراقب سلامت براي هر کد ملي

طرح پزشک خانواده با پوشش جمعيتي 55 ميليون نفر در کشور يکي از دستاورد‌هاي بزرگ نظام سلامت و گام اساسي براي دسترسي به تامين عدالت بهداشتي و سلامتي جامعه در دولت سيزدهم است.

پزشک خانواده عنوان طرحي است که يک خانواده به طور مستقيم تحت پوشش تيم پزشکي قرار مي‌گيرد؛ يعني اين گروه پزشکي علاوه بر اقدامات درماني مربوط به يک خانواده، اقدامات مربوط به بهداشت جسمي، جنسي و رواني افراد را نيز تحت نظر قرار داده و مشاوره‌هايي در اين خصوص به افراد مي‌دهند.

پزشکان خانواده با صلاح ديد خود مي‌توانند افراد را به پزشکان متخصص ارجاع دهند تا در صورتي که نياز به معاينات بيشتر دارند توسط آن‌ها انجام شود.

اين طرح با محوريت نظام ارجاع بيماران، پس از سال‌ها انتظار و طي شدن دوره طولاني اجراي آزمايشي در استان‌هاي فارس و مازندران، از دي سال گذشته به صورت آزمايشي اجرا و از ارديبهشت امسال به‌طور گسترده در ساير شهر‌ها عملياتي شد. در اين طرح، مردم براي دريافت خدمات سلامت از يک مسير تعريف شده و تحت نظر يک تيم مشخص اقدام مي‌کنند و از حمايت‌هاي دولتي برخوردار مي‌شوند.

تمام خانواده‌هايي که تحت طرح پزشک خانواده قرار مي‌گيرند، ارجاع آن‌ها به متخصصان باليني هدفمندتر مي‌شود؛ به گونه‌اي که ارجاع‌هاي بيهوده به پزشکان کاسته مي‌شود که خود کاهش مراجعات حضوري در کلينيک‌ها را به دنبال دارد.

مزيت اين طرح آن است که هزينه‌هاي تشخيصي و ميزان بستري‌ها به طور چشمگيري کاهش يافته و دريافت پول توسط پزشکان هم هدفمندتر مي‌شود؛ از سوي ديگر بعضي از بيمه‌ها هزينه‌هاي زيادي از مردم بابت ارائه خدمات درماني به آن‌ها مي‌گرفتند که اجراي اين طرح باعث شد اين هزينه‌هاي اضافي نيز کاهش يابد يا حذف شود.

پوشش 55 ميليون نفري پزشک خانواده

حسين فرشيدي روز يکشنبه افزود: مراقبان سلامت در اجراي برنامه کشوري پزشکي خانواده از نقش مهمي برخورد هستند. سوابق درخشان نظام شبکه در سلامت جامعه به ويژه در مناطق روستايي مويد جايگاه تاثيرگذار مراقبان و بهورزان در اجراي برنامه‌هاي حوزه سلامت است.

وي با اشاره به شيوه نامه جديد برنامه پزشکي خانواده و نظام ارجاع اظهارداشت: پايگاه پزشکي خانواده تجميعي متشکل از 4 تا 6 مراقب سلامت و 2 تا 3 پزشک براي پوشش 6 تا 9 هزار نفر جمعيت، پايگاه پزشکي خانواده منفرد متشکل از دو مراقب سلامت و يک پزشک براي پوشش 3 هزار نفر جمعيت و پايگاه سلامت متشکل از 4 تا 6 مراقب سلامت در مناطقي که موفق به جذب پزشک نشده‌اند براي پوشش 6 تا 9 هزار نفر جمعيت، است.

فرشيدي تصريح کرد: سال گذشته 27 ميليون ايراني در قالب برنامه پزشکي خانواده تحت پوشش مراقب سلامت قرار گرفتند و امسال پيش بيني مي‌شود اين رقم به 55 ميليون نفر افزايش يابد.

به گفته معاون وزير بهداشت، برنامه پزشکي خانواده تعهد دولت است و از دستاورد‌هاي بزرگ نظام سلامت بوده که با ارائه بسته‌هاي خدمتي به ويژه با نياز‌هاي مادران باعث ارتقا سلامت و کاهش مرگ و مير مادران و نوزادان در کشور شده است.

فرشيدي افزود: دولت سيزدهم به دنبال اين است که تحت عنوان «عدالت در سلامت» حداقل خدمات را در اختيار افراد جامعه قرار دهد، اگرچه بخش بهداشت و درمان مستقيم با هم ارتباط دارند، اما آنچه ما در زمينه بهداشت کار مي‌کنيم به صورت مستقيم بر آينده درمان تاثيرگذار است.

وي با اشاره به اينکه مناطق محروم و حاشيه شهر‌ها در حوزه خدمات سلامت و بهداشت بيشتر بايد مورد توجه قرار گيرند، تصريح کرد: مردمي سازي سلامت بيشتر بر حقوق شهروندان و عدالت اجتماعي تاکيد دارد و تلاش مي‌کند تا از طريق طرح‌هاي مشارکتي مردم محور، از تسلط يک گروه خاص داراي نفوذ محلي يا محروم ماندن برخي اقشار از خدمات و امکانات، جلوگيري کند.

برنامه پزشک خانواده، يکي از آن برنامه‌هاي مهم نظام جمهوري اسلامي در دو دهه اخير ايران است که حداقل 5 دولت درگير اجراي آن شدند. مسئولان در همه اين دولت‌ها بر اولويت و اهميت اين برنامه تاکيد داشتند و مصوبات و ابلاغيه‌هاي متعددي براي تسريع در روند اجراي اين برنامه داشتند.

اين برنامه براي اولين بار در قانون برنامه توسعه چهارم (1388- 1384) مطرح شد و اکنون در 95 شهر در حال اجراست و در اين برنامه تيم‌هاي سلامت دانشگاه‌هاي علوم پزشکي مشارکت دارند.