هوش مصنوعي کليد تامين غذاي 20 ميليون نفر مي‌شود

از سوي ديگر، افزايش تقاضا براي غذا، فرسايش خاک، کاهش بهره‌وري سنتي و تلفات بالاي پس از برداشت، آينده امنيت غذايي کشور را در هاله‌اي از ابهام قرار داده است.

هوش مصنوعي، راهکاري براي عبور از بن‌بست توليد

در بسياري از کشورها، هوش مصنوعي به عنوان ابزار اصلي تحول در کشاورزي شناخته مي‌شود. تحليل داده‌هاي خاک، اقليم، وضعيت آفات و الگوهاي آبياري به کمک الگوريتم‌هاي هوشمند، تصميم‌گيري دقيق و آني را ممکن کرده است.

به گزارش دانشگاه پنسيلوانياي آمريکا، کاربرد هوش مصنوعي در کشاورزي منجر به کاهش 30 درصدي مصرف آب و افزايش 20 تا 50 درصدي عملکرد محصولات در کشورهاي هدف شده است. در هند، مزارعي که از سامانه‌هاي هوشمند بهره مي‌برند، تا 40 درصد افزايش توليد پنبه را تجربه کرده‌اند. همچنين هلند با بهره‌گيري از سيستم‌هاي کشاورزي ديجيتال، ميانگين توليد گلخانه‌اي خود را به سه برابر ميانگين جهاني رسانده است.

ايران و فرصت‌هاي ورود به کشاورزي هوشمند

ايران با وجود چالش‌ها، از ظرفيت قابل‌توجهي براي هوشمندسازي بخش کشاورزي برخوردار است. استان‌هاي فارس، خوزستان، خراسان رضوي و گلستان، با برخورداري از زيرساخت‌هاي نسبي، مي‌توانند به عنوان پايلوت اجراي فناوري‌هاي نوين انتخاب شوند.

در محصولات راهبردي نظير گندم، برنج، چغندر قند و صيفي‌جات نيز امکان افزايش بهره‌وري به کمک فناوري‌هاي هوش مصنوعي وجود دارد. به گفته کارشناسان مرکز تحقيقات کشاورزي، تجهيز تنها 30 درصد از اراضي کشور به سيستم‌هاي هوشمند مي‌تواند سالانه غذاي مورد نياز بيش از 20 ميليون نفر را تأمين کند.

مسير تحقق کشاورزي هوشمند در ايران

براي تحقق اين تحول بزرگ، پنج اقدام کليدي ضروري است:

ايجاد بانک اطلاعات کشاورزي: داده‌هاي دقيق از اقليم، خاک، زمين و منابع آب؛

 سرمايه‌گذاري مشترک دولتي و خصوصي: حمايت از استارت‌آپ‌ها و شرکت‌هاي دانش‌بنيان؛

 آموزش و ترويج فناوري: دوره‌هاي ميداني، نمايشگاه‌هاي تخصصي، مشوق‌هاي پذيرش فناوري؛

 ارائه تسهيلات مالي: وام‌هاي يارانه‌اي براي خريد سنسورها و تجهيزات هوشمند؛

 همکاري دانشگاه‌ها با صنعت: براي بومي‌سازي الگوريتم‌ها و توسعه نرم‌افزارهاي بومي.

 مشارکت کشاورزان؛ شرط موفقيت فناوري‌هاي نو

 يکي از چالش‌هاي مهم در مسير کشاورزي هوشمند، جلب اعتماد و همراهي کشاورزان است. بسياري از توليدکنندگان هنوز نگاه سنتي به مزرعه دارند و با فناوري‌هاي نو بيگانه‌اند. در اين مسير، نقش تعاوني‌هاي کشاورزي، شوراهاي محلي و آموزش‌گران روستايي بسيار کليدي است.

نمايش نمونه‌هاي موفق داخلي، ارائه نتايج قابل اندازه‌گيري، و حمايت‌هاي مالي در دوره گذار، مي‌تواند فرآيند پذيرش فناوري را تسهيل کند.

نجات کشاورزي با هوش مصنوعي

در شرايط کنوني، ورود هوش مصنوعي به کشاورزي ايران يک ضرورت ملي است، نه يک انتخاب لوکس فناورانه. اين فناوري مي‌تواند راهکار اساسي براي کاهش فشار بر منابع طبيعي، افزايش بهره‌وري، مقابله با بحران آب و تأمين امنيت غذايي باشد. اگر کشور از امروز مسير هوشمندسازي کشاورزي را آغاز کند، مي‌تواند در افق 1420 نه تنها وابستگي غذايي خود را کاهش دهد، بلکه در زنجيره تأمين غذاي منطقه‌اي نيز نقش‌آفريني کند.