نوجوانان در صف جراحي زيبايي

به گزارش مهر، زماني بود که جراحي‌هاي زيبايي فقط براي ناهنجاري‌ها انجام مي‌شد، مثل کودکاني که در زمان به‌دنيا آمدن مشکلات ظاهري صورت داشتند، افراد با سوختگي‌هاي شديد و...، ولي امروزه جراحي‌هاي زيبايي به قدري همه‌گير شده که بسياري از افراد، بيني طبيعي‌شان را براي فانتزي‌شدن به دست جراح مي‌سپارند يا ديگر اعضاي بدن را جراحي‌هاي فانتزي و غيرضروري مي‌کنند.

تب جراحي‌هاي زيبايي به قدري فراگير شده که اين تصور در افراد وجود دارد که نبايد به هيچ وجه از قطار پرسرعت عمل‌هاي زيبايي جا بمانند و حتي شده به صورت قسطي و چک و سفته عمل زيبايي انجام دهند.

بسياري از کارشناسان معتقدند موضوعات رواني مي‌تواند نقش زيادي در اين موضوع داشته باشد و برخي افراد دچار خود زشت پنداري هستند در صورتي که چهره آنها از نظر اطرافيان عيب و ايرادي ندارد. دليل اين موضوع نيز تبليغات پر تعداد و فريبنده کلينيک‌ها در فضاي مجازي است تا به افراد القا کنند که در صورتي که جراحي زيبايي انجام ندهيد کسي به شما توجه نمي‌کند و استاندارد اين روزها در جامعه افرادي هستند که عمل زيبايي کرده‌اند.

همين تبليغات فريبنده باعث شده تا سن جراحي زيبايي در کشورمان به 14 سال برسد! ابراهيم رزم‌پا - عضو هيئت مديره انجمن علمي راينولوژي ايران مي‌گويد نکته مهم اين است که در گذشته سن مورد تأييد براي انجام عمل جراحي 18 سالگي بود؛ اما امروزه به لحاظ علمي اين سن کاهش يافته و دختران از 14 سالگي و پسران پس از 16 سالگي شرايط عمل را دارند.

وي در عين حال با بيان اينکه افراد بسياري وارد اين حيطه کاري شده‌اند که صلاحيت و تخصص لازم را ندارند، هشدار داد: نکته بسيار مهم ديگر اين است که بسياري از جراحي‌ها حتي به دست تيم پزشکي انجام مي‌شود نه يک جراح متخصص و اين افراد با تبليغات وسيعي که در شبکه‌هاي اجتماعي انجام مي‌دهند و با استفاده از ناآگاهي مردم، زيبارويان را جذب خود مي‌کنند که به دليل ناآشنايي اين افراد با اصول جراحي، عوارضي سخت و جبران‌ناپذير براي مراجعه‌کنندگان به وجود مي‌آيد.

براي بررسي بيشتر اين موضوع با حسين روزبهاني روانشناس باليني و استاد دانشگاه تهران گفتگو کرديم.

حسين روزبهاني روانشناس باليني و استاد دانشگاه تهران به خبرنگار مهر گفت: اين روزها شاهد کاهش ميانگين سني افرادي هستيم که به جراحي‌هاي زيبايي علاقه‌مند مي‌شوند. زماني اين گرايش بيشتر در جوانان ديده مي‌شد، اما اکنون حتي نوجواناني در رده سني 12 تا 14 سال به فکر جراحي بيني يا ساير عمل‌هاي زيبايي مي‌افتند. علت‌هاي متعددي در اين زمينه نقش دارند. يکي از مهم‌ترين عوامل، فضاي مجازي است که پر از تصاوير و تبليغات رنگارنگ از چهره‌ها و اندام‌هاي ايده‌آل است و نوجوانان با ديدن اين محتواها خودشان را با اين تصاوير مقايسه مي‌کنند و چون احساس کمبود يا نارضايتي دارند، فکر مي‌کنند جراحي مي‌تواند مشکلاتشان را حل کند.

تأثير فضاي مجازي چقدر عميق است؟

وي افزود: فضاي مجازي نه تنها محتواي ايده‌آل‌سازي‌شده را به نوجوانان نشان مي‌دهد، بلکه گاهي مستقيماً تبليغاتي براي انجام اين عمل‌ها در سنين پايين ارائه مي‌دهد. حتي پيام‌هايي مانند «اگر الان اين کار را انجام دهي زيباتر خواهي شد» به صورت غيرمستقيم نوجوانان را تشويق مي‌کند. اين باعث مي‌شود نوجوانان اصرار کنند و حتي فشار زيادي به خانواده‌هايشان وارد آورند تا رضايت آن‌ها را جلب کنند.

نقش خانواده‌ها در اين ميان چيست؟

روزبهاني ادامه داد: بخشي از مشکل به سبک فرزندپروري برمي‌گردد. والدين نسل‌هاي فعلي، به ويژه نسل‌هاي ايکس و ايگرگ، معمولاً به دليل خلأهاي دوران کودکي خود، به سمت ارضاي بيش از حد نيازهاي فرزندانشان رفته‌اند. اين والدين به جاي محدوديت منطقي، تلاش مي‌کنند تمام خواسته‌هاي فرزندشان را برآورده کنند، حتي اگر خواسته‌هاي غيرمنطقي باشد. نتيجه اين سبک تربيتي، نوجواناني است که به شدت پيگير خواسته‌هاي خود هستند و در صورت مخالفت والدين، رفتار پرخاشگرانه نشان مي‌دهند.

نقش الگوها و شخصيت‌هاي محبوب نيز بسيار پررنگ است

وي خاطرنشان کرد: تأثير الگوها و شخصيت‌هاي محبوب نيز بسيار پررنگ است. به عنوان مثال، گروه‌هاي موسيقي کي‌پاپ که در سال‌هاي اخير به شدت محبوب شده‌اند، اغلب به جراحي‌هاي زيبايي روي آورده‌اند و همين موضوع تأثير زيادي بر نوجوانان ما داشته است. آن‌ها اين افراد را الگوي خود قرار داده و سعي مي‌کنند شبيه آن‌ها شوند.

والدين؛ آئينه رفتارهاي فرزندان خود هستند

اين روانشناس باليني گفت: والدين بايد ابتدا خودشان الگوي مناسبي براي فرزندانشان باشند. وقتي پدر يا مادر به صورت مکرر به سمت جراحي‌هاي زيبايي مي‌روند، فرزندشان به طور طبيعي اين رفتار را درست و پذيرفته‌شده تلقي مي‌کند. همچنين، والدين بايد به جاي تأکيد بر زيبايي ظاهري، به تقويت عزت‌نفس و اعتمادبه‌نفس فرزندانشان بپردازند. بايد ارزش‌هايي مانند توانمندي، خلاقيت، و موفقيت در زمينه‌هاي مختلف را براي فرزندان تعريف کنند و آن‌ها را از کودکي به اين مسير هدايت کنند.

وقتي زور سود مالي به اخلاق حرفه پزشکي مي چربد

به گفته وي؛ بسياري از پزشکان حرفه‌اي و اخلاق‌مدار به نوجوانان توصيه مي‌کنند که در سنين پايين جراحي انجام ندهند. اما متأسفانه برخي پزشکان بدون در نظر گرفتن ملاحظات اخلاقي، تنها به سود مالي توجه مي‌کنند. البته اينجا لازم است که مسئولان قوانين سخت‌گيرانه‌اي تصويب کنند. مشابه قوانيني که براي فروش سيگار به افراد زير سن قانوني وجود دارد، بايد قوانيني وجود داشته باشد که جراحي زيبايي براي افراد زير سن مشخصي ممنوع باشد. اين نظارت قانوني مي‌تواند کمک زيادي به کنترل اين پديده کند.

روزبهاني در پايان گفت: نظارت نيز نيازمند همکاري چندجانبه است. از يک سو، خانواده‌ها بايد در تربيت و هدايت فرزندانشان دقت بيشتري کنند و الگوهاي مناسبي ارائه دهند، از سوي ديگر، نهادهاي آموزشي و رسانه‌ها بايد با توليد محتواي مناسب، ارزش‌هاي واقعي را به نوجوانان بياموزند و در نهايت، تصويب قوانين و نظارت بر عملکرد پزشکان نيز مي‌تواند از گسترش اين روند جلوگيري کند.