مسوولان براي رونق مساجد برنامه‌ريزي کنند

پيام آيت‌الله حسين نوري همداني به اجلاسيه نماز به شرح زير است:

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ

الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ وَ الصَّلَاةُ وَ السَّلَامُ عَلَي سَيِّدِنا وَ نَبِيِّنَا أَبِي ‌الْقَاسِمِ المصطفي مُحَمَّد وَ عَلَي أهلِ بَيتِهِ الطَّيِّبِينَ الطَّاهِرِينَ سيَّما بَقيَّهَ اللهِ فِي الأرَضينَ.

 با سلام و تحيت به آن مجمع محترم. يکي از عباداتهاي بزرگ و مهم در اسلام نماز است. ابتداء بايد اصل عبادت مورد توجه و دقت قرار گيرد و خداوند متعال نيز در قرآن کريم فرموده: «وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ».

چند مطلب در اين آيه وجود دارد؛ اول اينکه چرا جن مقدم بر انسان ذکر شده؟ آيت الله طباطبائي اعلي الله مقامه در تفسير الميزان فرموده چونکه خداوند جن را قبل از انسان آفريده در اين آيه نيز قبل از انسان ذکر کرده.

 دوم اينکه حرف لام در «ليعبدون» براي غرض است يعني غرض خداوند متعال اين بوده که جن و إنس او را عبادت کنند درحالي که بسياري از جن و إنس خداوند را عبادت نمي کنند و اين تخلف از غرض خداست، صاحب تفسير البرهان که يک تفسير روائي و بسيار عالي است در جلد هفتم در جواب از اشکال مذکور چند روايت ذکر کرده که بنده خلاصه آنها را عرض   مي کنم، ابو بصير همين سوال را از امام صادق عليه السلام پرسيده و حضرت در جوابش فرمودند «خلقهم ليأمرهم بالعبادة کما أمرهم بالصدق والعدالة»؛ يعني خداوند متعال جن و إنس را خلق کرده تا امر به عبادت کند.

 آيت الله طباطبائي اعلي الله مقامه در جلد 17 از تفسير الميزان جواب ديگري داده و فرموده لام در « الْجِنَّ « و «الْإِنسَ» براي استغراق نيست تا اينکه کل فردٍ فردٍ را شامل شود بلکه براي جنس است و شامل طبيعت مي شود يعني جنس و طبيعتِ جن و إنس چنين تکليفي دارند و حالا اگر بعضي از آنها خدا را عبادت نکنند منافاتي با آيه شريفه و غرض خداوند متعال ندارد، ايشان ظاهر آيه را أخذ کرده اند ولي خب ما رواياتي داريم که آيه شريفه را اينطور تفسير کرده اند که «خلقهم ليأمرهم بالعبادة کما أمرهم بالصدق والعدالة» . و بالاترين نوع عبادت که در قرآن تقريباً 67 مورد ذکر شد نماز است.

 اهميت اين موضوع آنچنان وسيع است که به عنوان ستون دين معرفي شده است. «الصَّلَاةُ عَمُودُ دِينِکُم‏ » و همچنين وجود مبارک حضرت امام علي عليه السلام فرمود : «أُوصِيکُمْ بِالصَّلَاةِ وَ حِفْظِهَا فَإِنَّهَا خَيْرُ الْعَمَلِ وَ هِيَ عَمُودُ دِينِکُم»‏ و بايد دقت کرد اين فريضه مهم در وقت معيني که ذکر شده اقامه گردد و در واقع ملاک و معيار تقرب است (إِنَّ الصَّلاةَ کانَتْ عَلَي الْمُؤْمِنينَ کِتابًا مَوْقُوتًا).

بر اين اساس بايد توجه کرد اين عبادت داراي ثمرات و برکات فراواني است و هر چه با دقت و عظمت بيشتر اقامه گردد به سعادت و رستگاري نزديک‌تر مي‌شود.

در اين سال‌هاي اخير نسبت به اين واجب الهي توجه بيشتري صورت گرفته است اما بايد توجه داشت که بعضي از عملکرد ها و تبليغات در فضاي مجازي و القاء‌ شبهات و متأسفانه بي‌توجهي به پاسخ به اين شبهات موجود سبب شد تا کم توجهي نسبت به اين موضوع صورت گيرد.

 يکي ديگر از نکاتي که بايد توجه کرد بحث مساجد است. به هر حال توجه روايات و سفارش بزرگان نسبت به اقامه نماز در مساجد بسيار زياد است. پيامبر اکرم (صلي الله عليه و آله) فرمودند: «مَنْ سَمِعَ النِّدآءَ فَلَمْ يُجِبْهُ مِنْ غَيْر عِلَّةٍ فَلا صـَلاةَ لـَهُ» اما متأسفانه طبق گزارشاتي که ما داريم مساجد رو به خلوت شدن مي‌رود؛ بايد آسيب‌شناسي نمود که چرا اين گونه شده،

 ما جواناني داريم که در شب‌هاي قدر جمعيت عظيمي از آنها تشکيل مي‌گردد و همچنين در ايام اعتکاف و بعضي از مناسبت‌هاي ديگر حضور پررنگ دارند. اما در روزهاي معمول در مساجد نيستند، امروز يکي از معضلات نبود امام جماعت است.

در وقت نماز در همين تهران درب خيلي از مساجد بسته و يا اگر باز باشد امام جماعت ندارد و در بعضي از موارد ائمه جماعات به ما مراجعه مي‌کنند که بعد از مدتي امامت مي‌گويند بايد شما از اين مسجد به مسجد ديگري برويد يا ديگر پير شده‌ايد، قابليت امامت نداريد و اين موضوع بسيار غم‌انگيز است.

 ما معتقديم بايد امام جماعت ايجاد جذابيت کند و برنامه‌هاي متنوع داشته باشد و با جوانان ارتباط داشته باشد و تبيين کننده اهميت اقامه نماز در مسجد باشد ولي اين بدان معنا نيست که بگوييم امام جماعت که مدتي در محل مانده با افراد محل ارتباط گرفته و مردم او را شناخته‌اند به بهانه‌هايي او را کنار زد. بله زماني که قدرت ندارد بايد با احترام با او برخورد نمود و شخص ديگري را جايگزين کرد تا مأمومين هم همان ارتباط قبل را با امام جماعت داشته باشند.

 تأکيد بنده بر اين است همانطور که بر اهميت نماز بايد توجه کرد به اهميت اقامه نماز در مسجد نيز بايد توجه داشت و مسئولان امور مساجد بايد هرچه زودتر اين رويه را اصلاح کنند در راه اصلاح امور مساجد براي پر رونق شدن برنامه‌ريزي کنند و مساجد را همانند صدر اسلام که محل تصميم‌گيري‌ها بود و در انقلاب و دوران دفاع مقدس کانون حضور جوانان متدين بود برگردانند.

در واقع فقط به جابجايي امام جماعت که عمري را در راه تقويت دين مردم گذرانده نپردازند بلکه برنامه کارشناسي شده توسط افراد خبره ارائه کنند و در مواقع ضرورت يک دستيار و يا نائب جوان براي اجراي آن قرار دهند.

لازم مي‌دانم از همه عزيزان برگزارکننده اين جلسه تشکر نموده و توفيق همگان را از خداوند متعال خواستارم.

21 آبان ماه 1402

حسين نوري همداني