مزاياي اهداي خون

بدون خون کافي، اکسيژن کافي در بدنشان دريافت نمي کنند که منجر به مرگ مي شود. بسياري از بيمارستان ها و مراکز پزشکي از خون اهدا شده براي نجات جان بيماران خود استفاده مي کنند.

در حالي که اهداي خون براي برخي افراد مي تواند حياتي باشد، اما چه اثراتي بر روي کساني دارد که خون اهدا مي کنند؟ در اين مقاله، نگاهي به مزايا و معايب اهداي خون مي اندازيم.

مزاياي اهداي خون

در حالي که خون اهدا شده براي افراد نيازمند مهم است، اما برخي متخصصان پزشکي ثابت مي کنند که اهدا کنندگان خون نيز از اهدا کردن خونشان سود مي برد.

کاهش سطح آهن:

آهن ماده اي معدني است که بدن براي توليد گلبول هاي قرمز خون به آن نياز دارد. با اين حال، آهن بيش از حد مي تواند براي سلامت شخص مضر باشد. مي تواند به اندام هاي مختلف بدن مثل کبد و قلب تاثير بگذارد و بر نحوه کارکرد آن اعضا تاثير بگذارد.

شناسايي عوارض جانبي سلامتي:

هر فردي که خون اهدا مي کند، يک معاينه فيزيکي ساده و تست خون کوتاه قبل از دادن خون انجام مي دهد. در نتيجه اين امکان وجود دارد که فرد بتواند نگراني هاي سلامتي ناشناخته را به عنوان بخشي از فرآيند اهداي خون تشخيص دهد. اين مسائل مربوط به سلامتي، مي توانند شامل نگراني هاي فشار خون و يا تعداد کم خون باشند.

يک فرد هرگز نبايد از اهداي خون براي پيدا کردن بيماري هاي مربوط به خون مانند هپاتيت B، هپاتيت C و يا HIV استفاده کند. در عوض، بايد به پزشک مراجعه کنند. اگرچه مقدار کم خون يک فرد او را از اهداي خون منع مي کند، اما کشف اين اطلاعات مي تواند به او کمک مي کند تا اطلاعات بيشتري در مورد سلامتي خود داشته باشند.

سوزاندن کالري:

اهداي خون650 کالري را مي سوزاند. در فرد مناسب، اهداي خون بسياري از مزاياي سلامتي را با چند ريسک ارائه مي دهد. بانک هاي خون معمولاً هر احتياط ممکن را براي کمک به اهداي خون به خون اهدايي مي کنند.

کمک مي کند که مردم نسبت به خودشان احساس خوبي پيدا کنند:

اهداي خون قدرت تاثير گذاشتن بر سه نفر را دارد که براي زنده ماندن به خون نياز دارند. دانستن اينکه آن ها براي زندگي ديگران تفاوت ايجاد کرده اند مي توانند استرس فرد را کاهش دهد و باعث شود که آن ها احساس بهتري نسبت به خودشان داشته باشند.

کاهش خطر حمله قلبي:

مطالعات نشان داده است که اهداي خون مي تواند خطر حملات قلبي را به ميزان 1 / 3 درصد به خصوص در مردان کاهش دهد. خون، به ويژه سلول هاي قرمز خون، حاوي هموگلوبين هستند که از آهن تشکيل شده اند، که براي اتصال اکسيژن بکار مي رود.

مقدار مورد نياز آهن به جنسيت و سن بستگي دارد. مردان بزرگسال به 8.5 ميلي گرم در روز و زنان بزرگ سال در سن بارداري به 18.9 ميلي گرم روزانه نياز دارند. آهن از مواد غذايي مشتق شده از منابع زيستي (آهن غير هموگلوبيني )با فراهمي زيستي 2 - 3 درصد و منابع حيواني (آهن هموگلوبيني ) با فراهمي زيستي 20 - 23 درصد بدست مي آيد.

اين حقيقت که جذب آهن غير هموگلوبيني سخت است در واقع مفيد به نظر مي رسد، به اين دليل که آهن به راحتي هنگام مصرف بيش از حد جذب مي شود، مانند آهن هموگلوبيني که از گوشت دريافت شده و در بدن تجمع مي يابد، مي تواند خطر بيماري هاي قلبي عروقي را افزايش دهد.

با تجمع آهن، راديکال هاي آزاد در بدن افزايش يافته و کلسترول را اکسيد کند. کلسترول اکسيد شده روي ديوارهاي رگ هاي خوني قرار مي گيرد. اکسيداسيون کلسترول در رگ هاي خوني باعث ايجاد پلاک (آترواسکلروز) مي شود که شيوع بيماري قلبي عروقي است.

با اهداي منظم خون، احيا خون به سرعت صورت مي گيرد، اکسيداسيون کلسترول آهسته تر مي شود. علاوه بر اين، خون به آرامي جريان مي يابد و مي تواند از تجمع چربي و کلسترول در ديواره عروق کرونري جلوگيري کند. بنابراين خطر ابتلا به بيماري هاي قلبي عروقي را کاهش مي دهد.

مزاياي اهداي خون براي بدن

جلوگيري از آسيب کبد:

کبد عضو بسيار مهم بدن است که به طور فعال، فرآيند متابوليسم ويتامين ها، مواد معدني، پروتئين، چربي ها، و کربو هيدرات ها را تضمين مي کند. کبد گلوکز را به گليکوژن تبديل کرده و به ذخيره سازي گليکوژن، ويتامين ها و مواد معدني کمک مي کند. اين عضو حياتي بدن نقش مهمي در تصفيه خون و سم زدايي نيز دارد، همچنين پروتئين هاي پلاسما و عوامل لخته کننده خون را ترکيب مي کند.

با اهداي منظم خون بايد از آسيب کبد ناشي از آهن اضافي در بدن جلوگيري کنيم. مصرف غذاهايي که غني از آهن هستند مي تواند سطح آهن را در بدن افزايش دهد، چون آهن بطور محدود استفاده مي شود، آهن اضافي جذب شده و در کبد و پانکراس ذخيره مي شود. در پايان مي تواند خطر ابتلا به سيروز، از کار افتادن کبد، آسيب پانکراس و اختلالات قلبي را افزايش دهد.

تحريک گلبولها :

پس از اهداي خون، بدن براي تامين خون از دست رفته تلاش مي کند. اين افراد به طور مرتب مي توانند به تحريک توليد سلول هاي جديد خون کمک کنند. اهداي خون به سلامت بدن و عملکرد موثر آن کمک مي کند.

کاهش خطر هموکروماتوز:

هموکروماتوز يک اختلال ژنتيکي است که در آن بدن بيش از حد آهن را از غذا جذب مي کند. سپس آهن اضافي در اندام هاي مختلف، به خصوص کبد ته نشين مي شود. آهن اضافي نيز مي تواند در لوزالمعده، کبد، بيضه، تخمدان، پوست و مفاصل ذخيره شود. براي غلبه بر هموکروماتوز، بايد بطور روتين خون را تعويض کنيد تا آهن اضافي بدن کاهش يابد.

اين بيماري مي تواند به ارث برده شود و يا ممکن است بر اثر اعتياد به الکل، يا .... ايجاد شود. اهداي خون به صورت مداوم مي تواند به کاهش آهن بيش از حد کمک کند.

کاهش خطر ابتلا به بيماري هاي قلبي:

در خون، آهن وجود دارد که بر روي غلظت خون تاثير مي گذارد .سطح بالاي آهن باعث مي شود خون غليظ شود. علاوه بر افزايش سطح آهن نيز مي تواند فرآيند اکسيداسيون کلسترول را تسريع
کند.

اين بيماري مي تواند در خون تاثير گذاشته و اصطکاکي را افزايش دهد که جريان خون در رگ هاي خوني و خطر وقوع مقاومت در رگ هاي خوني را بيشتر مي کند. براساس مجله آمريکايي اپيدميولوژي، با اهداي خون، مي توانيد خطر ابتلا بيماري قلبي را به ميزان 33 درصد و خطر حمله قلبي را به ميزان 88 درصد کاهش دهيد.

محققان انجمن پزشکي آمريکا اعلام کردند که با اهداي خون در هر شش ماه يکبار مي توان خطر حمله قلبي و سکته در سنين 43 تا 61 سال را کاهش داد.

کاهش خطر ابتلا به سرطان:

سرطان يک بيماري مرگبار است. خطر ابتلا به سرطان اغلب با سطوح بالاي آهن در خون مرتبط است. هرچه آهن بالاتر باشد، پتانسيل براي رشد سرطان بيشتر خواهد بود. خبر خوب براي اهدا کنندگان دائمي خون اين است که با خون اهدايي، ميزان آن خون آنها کنترل مي شود. يعني خطر سرطان کبد، روده، ريه ها و گلو کاهش مي يابد.

کاهش کلسترول:

با اهداي خون، ما نه تنها به ديگران کمک مي کنيم بلکه خطر کلسترول بالا را نيز کاهش مي دهيم. چگالي بالا ليپوپروتئين HDL مي تواند براي بدن مفيد باشد چون مي تواند جريان خون را سرعت بخشد. اما شما بايد نگران باشيد، چگالي کم ليپوپروتئين LDL، که مي تواند منجر به مسدود شدن جريان خون شود.

خون حاوي آهن است، اگر آهن در خون بيش از حد باشد، کلسترول مي تواند اکسيد شود. اين به اين معني است که انسداد در رگ هاي خوني وجود خواهد داشت. بنابراين، اهداي خون براي کاهش مقدار آهن در خون لازم است.

کلسترول LDL معمولا در غذاهاي حيواني مثل گوشت و غذاهاي ديگر مثل فست فود و شير يافت مي شود. اگر آهن از طريق اهداي خون از بين نرود، باعث رسوب چربي بر روي ديواره هاي رگ هاي خوني مي شود که به نوبه خود مي تواند منجر به بيماري هايي نظير بيماري هاي قلبي و سکته شود.

تسريع در فرآيند التيام زخم :

وقتي يک خون اهدا مي کنيد، بدن با کاهش سلول هاي قرمز خون وفق داده مي شود. تنظيم بدن زماني رخ مي دهد که بدن التيام پيدا مي کند. تاثير اين تنظيمات بر فرآيند التيام زخم نيز تاثير خواهد گذاشت که شما تجربه مي کنيد.

کنترل وزن:

براي افرادي که اضافه وزن دارند، توصيه مي شود که به طور منظم خون اهدا کنند. به اين دليل که هر اهداي خون مي تواند بيش از 650 کالري چربي را بسوزاند. با اين حال، راهي براي کاهش وزن تلقي نمي شود زيرا کاهش وزن تنها راه کنترل وزن است. براي اهدا کردن خون، شرايط ويژه اي وجود دارد. براي اهدا کنندگاني که حدود 49 کيلوگرم وزن دارند، بايد سطوح معيني هموگلوبين و آهن وجود داشته باشد تا بتوانند هر دو ماه يا سه ماه به طور منظم خون اهدا کنند.

جلوگيري از پيري زودرس:

چنانچه در بخش سلامت نمناک مي خوانيد با اهداي منظم خون،نه تنها وزن خود را کاهش مي دهيد بلکه ذهن شما نيز پايدارتر مي شود. با انجام اين کار، براي تمام فعاليت هايي که انجام مي دهيد تمرکز بيشتري داشته و باعث مي شويد که همه چيز به آرامي در حال اجرا باشد. بنابراين استرس را تجربه نمي کنيد. استرس يکي از محرک هاي پيري زودرس است، اگر بتوانيد ذهن خود را کنترل کرده و همچنين اهداي خون انجام دهيد، مي توانيد پوست خود را صاف نگه داريد که به راحتي چروک نشود.

معايب اهداي خون

هنگامي که به روش درست انجام شود، اهداي خون ايمن است. اگر يک بانک خون براي استفاده مجدد از سرنگ استفاده کند، اين مي تواند خطر ابتلاي فرد را به يک عفونت خوني افزايش دهد.

به همين دليل، اين يک بخش روتين براي گرفتن خون است که بايد از سوزن هاي جديد براي هر اهدا کننده استفاده کرد و تمام افراد بايد دست هايشان را بشويند. سازمان غذا و داروي آمريکا بر روي بانک هاي خون نظارت مي کند، تا مطمئن شود که آن ها به طور ايمن در حال جمع آوري خون هستند. فرد مي تواند برخي عوارض جانبي را در نتيجه اهداي خون تجربه کند.اين موارد عبارتند از:

سرگيجه

احساس ضعف

سبکي سر

تهوع

اين علائم معمولاً ظرف سه روز بعد از اهداي خون تمام مي شوند.

اگر سطح آهن فرد پس از اهداي خون خيلي پايين باشد، مي تواند مصرف غذاهاي غني از آهن را افزايش دهند. غذاهايي غني از آهن زياد شامل گوشت قرمز، اسفناج و اب ميوه هاي غني از آهن و غلات مي شوند.

نکته :

اگر فردي در نظر دارد يک اهدا کننده خون باشد، مهم است که مراحل دخيل در فرآيند را درک کنند.