مروري بر بيانات رهبر انقلاب درباره «توليد داخلي»

ايشان از آغاز دوره رهبري همواره به مسئله توليد تاکيد داشتند و حمايت از کالا ملي و توليد کننده ايراني را از الزامات عنوان مي‌کردند.

توليد داخلي مسئله‌اي است که با چرخه رونق اقتصادي و معيشت مردم رابطه مستقيم دارد؛ اين رابطه مانند يک چرخه است که اگر گرداننده اول دچار مشکل شود، چرخ دنده‌هاي بعدي براي حرکت به مشکل بر خواهند خورد.

چرخدنده توليد، شاه‌راه بهبود معيشت مردم و رونق اقتصادي است؛ مسئله توليد در دوره‌هاي گوناگون در سطوح مختلف داراي اهميت بوده است.

در اين گزارش با مروري بر بيانات رهبر انقلاب به اهميت و جايگاه توليد در کشور پرداخته‌ايم.

تاکيد به توليد داخلي از آغاز دوره رهبري

اهميت بحث توليد را از جايي ميشود متوجه شد که رهبر انقلاب در پيام به ملّت ايران در آغاز مسئوليّت رهبرى نيز به آن اشاره کردند و از اين موضوع دريغ نکردند؛ گويا توليد مسئله بسيار مهمي است که رهبر انقلاب در اولين پيامشان به آن گريز ميزنند.

«در اين برهه‌‏ي حساس که دشمنان بيش از هميشه به خراب‏کاري در نظام جمهوري اسلامي مي‏انديشند، لازم است که با هوشياري عمومي ملت، اين توطئه نيز خنثي گردد. امروز بايد علي‏رغم خواست دشمن، چرخ‌هاي نظام جمهوري اسلامي، بهتر و روان‏تر از هميشه حرکت کند. بايد روند توليد داخلي، اعم از توليدات کشاورزي و صنعتي شتاب گيرد و دستگاه‌‏هاي اداري و دولتي و نهادهاي انقلابي، حوزه‏هاي علميه و دانشگاه‌ها و مراکز تحقيقاتي، مؤسسات فرهنگي و هنري، روند حرکت خودکفايي در ارتش و سپاه و ساير مراکز توليدي، مراکز کسب و پيشه‏وري و ديگر بخشهاي دولتي و غير دولتي که به نحوي در اداره‏ي امور کشور و تأمين نيازهاي حال و آينده‏ي جامعه نقش دارند، با همتي بلندتر و انگيزه‏اي بيشتر از گذشته، به کار مشغول باشند.   1368/03/18  

ايشان در تاريخ بيست ششم خرداد ماه همان سال نيز مطرح کردند: در صحنه‌ي توليد، توليدگران‌ بايد تا جايي كه توان دارند، توليد كشور را بالا ببرند.

اين 2 پيام در تاريخ هاي گوناگون در ابتدا نشان مي‌دهد که دستگاه‌هاي دولتي و توليدگران بايد دست به دست يکديگر دهند و دولت زمينه توليد را براي توليدگران فراهم سازد.

رابطه توليد با اقتدار

اما اين رابطه صرفا به مسئله رونق توليد و بهبود معيشت مردم تمام نمي‌شود بلکه ادامه روي آن مسئله اقتدار در زمينه سياسي و نظامي را براي کشور ميسازد.

«تلاش همه‏‌ي قشرها و آحاد مردم و مسئولان رتبه‏‌هاي اول و دوم و سوم در نظام دولتي بايد اين باشد که بر اقتدار نظام جمهوري اسلامي اضافه کنند، و اقتدار سياسي و اقتصادي و نظامي حاصل نمي‏شود، مگر با سازندگي. تمام کساني که در اداره و سازندگي کشور نقش دارند، بايد تلاش خود را چند برابر کنند. در صحنه‏ي توليد، توليدگران‏ بايد تا جايي که توان دارند، توليد کشور را بالا ببرند. بخشهاي اداري و دولتي بايد با حسن عمل و جلب اعتماد مردم و با ارايه‏ي خدمات مخلصانه به آن‏ها، بر کيفيت کارشان بيفزايند، و کساني که در زمينه‏هاي فرهنگي براي مردم منبع الهام و ارشاد هستند، تلاش خود را اضافه کنند.1368/03/26

اما نقاش اصلي توليد در کشور کيست؟

رهبر انقلاب نقش مهمي را براي کارگران در اين زمينه تعيين نمودند و بيان کردند:‌ «شما کارگرها نقش مهمي در کشور داريد. بار اصلي توليد روي دوش شماست. قطعاً يکي از وظايف عمده‌ي نظام جمهوري اسلامي اين است که اين قشر زحمتکش - که بزرگترين حق را در توليد و اداره‌ي اقتصاد کشور دارد - از حق مشروع انساني و اسلامي خودش برخوردار شود. بايد وضع زندگي کارگران از لحاظ مادّي و معنوي بهبود پيدا کند. با اجراي قوانين مناسب و توسعه‌ي اشتغال، نبايد در جامعه‌ي ما مستمند وجود داشته باشد. کارگران که جزو قشرهاي مستضعف جامعه هستند، بايد در اولويت برنامه‌ريزيهاي توسعه‌ي اقتصادي قرار گيرند. اگر کارگر تأمين بود و نيازهايش برآورده شد، کار بهتر انجام مي‌گيرد.»1368/04/05

ايشان همچنين در سال 69 آبروي اسلام را در گرو آباد بودن کشور ايران عنوان کردند و بيان کردند که توليد داخلي با نيازهاي مردم متعادل گردد.

«امروز که آتش جنگ فرونشسته و برنامه‏ي سازندگي به وسيله‏ي دولت و مجلس تنظيم شده و نيروهاي مخلص، آستين همت بالا زده‏اند، بر همگان واجب است که سازندگي کشور را بسيار جدي بدانند و موانع را از سر راه آن بردارند. امروز، آبروي اسلام در گرو آن است که ايران اسلامي به کشوري آباد تبديل شود، کار و ابتکار در آن همه‏گير شود، زندگي مردم سروسامان يابد، فقر و محروميت ريشه‏کن شود، توليد داخلي با نيازهاي مردم متعادل گردد، کشور در صنعت و کشاورزي به خودکفايي برسد، دشمن از طريق احتياجات زندگي مردم، راهي به اعمال فشار نداشته باشد و خلاصه دين در کنار معنويت، زندگي مادّي مردم را نيز سامان بخشد.1369/03/10

توليد داخلي بايد به از توليدات خارجي اوليت داشته باشد؛

«هرجا كه مي‌توانيم در داخل كشور توليد كنيم، بايستي اين را بر استفاده‌ي از مصنوعات خارجي ترجيح بدهيم. هر چيزي كه در داخل كشور توليد مي‌شود، براي ما مباركتر از مشابه خارجي آن است.»1370/09/12

البته تنها نقش توليد در دوران رهبري امام خامنه‌اي مطرح نشد، حضرت آيت الله خامنه‌اي با گريزي به دوران حضور امام خميني(ره) بيان کردند که توليد از نظر امام حکيم چه جايگاه و اهميتي داشت.

« بعد از انقلاب، انقلاب و معلم انقلاب که امام بزرگوار ما بود به ما ملت تفهيم کردند که ما مي‌توانيم خودمان کار کنيم؛ خودمان تلاش کنيم؛ خودمان بسازيم؛ خودمان قاعده‌ي سازندگي و توليد و مصرف را که همان فرهنگ ماست بنيان‌گذاري کنيم. ما بايد اين را در همين دوران سازندگي هم به کار بگيريم. ما هرگز به داشته‌هاي ديگران پشت نمي‌کنيم. هرکسي هرچه دارد؛ چه علم، چه امکانات، چه تکنولوژي و موجودي فني او وقتي‌که ناگزير باشيم اگر بتوانيم همه‌ي آن‌ها را در خدمت هدفهاي خودمان قرار بدهيم، لحظه‌يي دريغ نخواهيم کرد. ما همه‌ي اين‌ها را بايستي وسيله و پلي براي جوشيدن استعداد سازندگي از درون کشور قرار بدهيم. هرجا که مي‌توانيم در داخل کشور توليد کنيم، بايستي اين را بر استفاده‌ي از مصنوعات خارجي ترجيح بدهيم. هر چيزي که در داخل کشور توليد مي‌شود، براي ما مبارک‌تر از مشابه خارجي آن است؛ حتّي اندکي بهتر از آنکه از دست ديگري و دروازه‌اي از دروازه‌هاي کشور وارد بشود. 1370/09/12

البته ايشان تذکراتي راهم خاطرنشان کردند؛ اينکه «در كاري كه توليد آن، مملكت را به پيش نمي‌برد سرمايه‌گذاري‌ نكنيد.»1372/02/15

با اين حال که هجمه‌هاي بيروني به سمت مردم و صنعتگران مردمان بي پايان نبود، اما مردم با ديانت مقابل اين هجمه‌ها ايستادند و توليد کردند. رهبر انقلاب در تشريح اين اقدام بيان کردند:

«اروپاييها در گذشته‌ ترويج‌ مي‌کردند که‌ ايراني‌ قادر نيست‌ جنس‌ با کيفيت‌ و مستحکم‌ توليد کند و برخي‌ از مردم‌ به‌ غلط اين‌ تبليغ‌ را باور کرده‌ بودند اما امروز کارگر و صنعتگر جمهوري‌ اسلامي‌ ايران‌ کار را عبادت‌ مي‌داند و بر اين‌ اساس‌ جنس‌ توليد مي‌کند و مصنوعات‌ کنوني‌ ما در بسياري‌ موارد حتي‌ بهتر از توليدات‌ خارجي‌ است‌. و ما بايد اين‌ باور غلط را از بين‌ ببريم‌ که‌ آن‌ نياز به‌ برنامه‌ريزي‌ و طراحي‌ دارد.»1373/06/09

ايشان همچنين تاثير اين خودکفايي را اينگونه تشريح کردند: «اگر يک ملت به دست خود و با ابتکار و نيروي خود، توليد و مصرف کند و حتّي بتواند شعاع مصرف توليدات خود را در بيرون مرزهايش گسترش دهد، به مفهوم خاص و مهمّي از اقتدار دست خواهد يافت. اين نياز کشور ماست.» 1380/10/12

ما مي‌توانيم؛

ساختمان اجلاس بين المللي يکي از نمونه‌هايي است که به نيرو و توليد ايراني اعتماد شد و يک خروجي با کيفت به دست آمد.

رهبر انقلاب در رابطه با چگونگي ساخت اين ساختمان مي‌گويند: «بايد به طرف مصرف توليدات داخلي رفت. وقتي مي‏خواستند ساختمان اجلاس بين‏المللي را بسازند- ساختماني که امروز ما پُزش را مي‏دهيم- مهندسان آن اينجا آمدند. من به آن‏ها گفتم تصميم قطعي بگيريد که در اين ساختمان هيچ مصالح خارجي به کار نرود. فقط در آخرِ کار در بخشي از کارهاي صوتي و الکترونيکي و استفاده از موکت نسوزي که در داخل نمي‏توانيم توليد کنيم، از توليدات خارجي استفاده کردند. اين ساختمانِ به آن عظمت، نود و چند درصد مصالحش از توليدات داخلي است. بنده در قضيه ساختِ آن ساختمان چند بار قاطع اين موضوع را گفتم و ابلاغ کردم که رفتند و دنبال کردند و شد. ما مي‏توانيم؛ اين همه توليد داخلي داريم: چيني، بلور و کارهاي چوبيِ به اين خوبي داريم، که باز آقايان و بخصوص اين شرکت‌ها از خارج مي‏آورند»1382/06/05

رهبر انقلاب از ابتداي دوره رهبري تا کنون سالي نبوده که به مسئله توليد تاکيد نداشته باشند و ايشان همواره توليد را يکي از اصلي ترين موضوعات کشور عنوان کرده‌اند. موضوع توليد و اقتصاد به قدري داراي اهميت است که معظم له چندين سال «توليد» را محور شعار‌هاي سال مطرح کردند.

در ادامه به نمونه‌هايي از‌ نامگذاري سال‌ها با محوريت توليد پرداخته‌ايم.

سال 1389: همت مضاعف، کار مضاعف

«در اين دعائي که در آغاز هر سال، در هنگام تحويل، همه ميخوانيم، اين فِقره جالب توجه است که ميفرمايد: «حوّل حالنا الي احسن الحال». نميفرمايد ما را به روز نيکي، حال نيکي برسان؛ به پروردگار عرض ميکند ما را به بهترين حالها، به بهترين روزها، به بهترين وضعيتها برسان. همت والاي انسان مسلمان همين است که در همه‌ي عرصه‌ها به بهترين‌ها دست پيدا کند.

امسال براي اينکه ما بتوانيم آنچه را که در اين دعاي شريف به ما تعليم داده شده است و وظيفه‌ي ماست، انجام بدهيم، براي اينکه بتوانيم بر طبق اقتضائات کشور و ظرفيتهاي کشور حرکت کنيم، احتياج داريم به اينکه همت خودمان را چند برابر کنيم؛ کار را متراکم‌تر و پرتلاش‌تر کنيم. من امسال را به عنوان سال «همت مضاعف و کار مضاعف» نامگذاري ميکنم. به اميد اينکه در بخشهاي مختلف، بخشهاي اقتصادي، بخشهاي فرهنگي، بخشهاي سياسي، بخشهاي عمراني، بخشهاي اجتماعي، در همه‌ي عرصه‌ها، مسئولين کشور به همراه مردم عزيزمان بتوانند با گامهاي بلندتر، با همت بلندتر، با کار بيشتر و متراکم‌تر، راه‌هاي نرفته‌اي را بپيمايند و به هدفهاي بزرگ خود ان‌شاءاللَّه نزديکتر شوند. ما به اين همت مضاعف نيازمنديم. کشور به اين کار مضاعف نيازمند است.» پيام نوروزي

سال 1391: توليد ملي و حمايت از کار و سرمايه ايراني

«يک بخش مهم از مسائل اقتصادي برميگردد به مسئله‌ي توليد داخلي. اگر به توفيق الهي و با اراده و عزم راسخِ ملت و با تلاش مسئولان، ما بتوانيم مسئله‌ي توليد داخلي را، آنچنان که شايسته‌ي آن است، رونق ببخشيم و پيش ببريم، بدون ترديد بخش عمده‌اي از تلاشهاي دشمن ناکام خواهد ماند. پس بخش مهمي از جهاد اقتصادي، مسئله‌ي توليد ملي است. اگر ملت ايران با همت خود، با عزم خود، با آگاهي و هوشمندي خود، با همراهي و کمک مسئولان، با برنامه‌ريزيِ درست بتواند مشکل توليد داخلي را حل کند و در اين ميدان پيش برود، بدون ترديد بر چالشهائي که دشمن آن را فراهم کرده است، غلبه‌ي کامل و جدي پيدا خواهد کرد. بنابراين مسئله‌ي توليد ملي، مسئله‌ي مهمي است.» پيام نوروزي

سال 1395: اقتصاد مقاومتي، اقدام و عمل

«در مسئله‌ي اقتصاد، آن چيزي که مهم است و اصل است، مسئله‌ي توليد داخلي است؛ مسئله‌ي ايجاد اشتغال و رفع بيکاري است؛ مسئله‌ي تحرک و رونق اقتصادي و مقابله‌ي با رکود است؛ اينها مسائل مبتلابه مردم است؛ اينها چيزهائي است که مردم آنها را حس ميکنند و مطالبه ميکنند؛ و آمارها و اظهارات خود مسئولين هم نشان ميدهد که اين مطالبات مردم و اين خواسته‌هاي مردم بجا و به‌مورد است.» پيام نوروزي

سال 1396: اقتصاد مقاومتي، توليد - اشتغال

«به نظر من علاج در اين است که اين نقطه‌ي کليدي را امسال درست شناسايي کنيم. به اعتقاد من اين نقطه‌ي کليدي عبارت است از توليد، توليد داخلي؛ و اشتغال و عمدتاً اشتغال جوانان؛ اينها آن نقاط کليدي اصلي است. اگر ما توانستيم روي اين دو نقطه متمرکز بشويم و کارها را بر اين اساس برنامه‌ريزي و دسته‌بندي بکنيم، تصوّر اين است که کار به‌ميزان زيادي جلو خواهد رفت و موفّقيّتهاي چشمگير و محسوسي پيش خواهد آمد.»پيام نوروزي

سال 1397: حمايت از کالاي ايراني

«همه بايد تلاش کنند، همه بايد کار کنند و محور هم عبارت است از توليد ملّي؛ يعني اگر چنانچه توليد ملّي را -با شرحي که ان‌شاءالله در سخنراني عرض خواهم کرد- همه تعقيب کنند و دنبال‌گيري کنند، بسياري از مشکلات اقتصادي، مشکلات معيشتيِ مردم -هم مسئله‌ي اشتغال، هم مسئله‌ي سرمايه‌گذاري و بقيّه‌ي چيزها- حل خواهد شد. آسيبهاي اجتماعي به ميزان زيادي کاهش پيدا خواهد کرد؛ يعني محور، توليد ملّي است. بنابراين اگر توليد ملّي شتاب بگيرد، بسياري از مشکلات حل خواهد شد. من اين را محور قرار دادم براي شعار امسال.» پيام نوروزي

سال 1398: رونق توليد

«آنچه من عرض ميکنم، اين است که مسئله‌ي فوري کشور و مسئله‌ي جدّي کشور و اولويّت کشور فعلاً مسئله‌ي «اقتصاد» است. در مسئله‌ي اقتصاد مسائلي که داريم زياد است: بحث کاهش ارزش پول ملّي يک مسئله‌ي مهم است، بحث قدرت خريد مردم همين جور، بحث مشکل کارخانه‌جات و کم‌کاري و احياناً تعطيل بعضي از کارخانه‌جات از اين قبيل است. اينها مشکلات است. آنچه من مطالعه کردم و از نظر کارشناس‌ها استفاده کردم، کليد اين همه، عبارت است از «توسعه‌ي توليد ملّي». پيام نوروزي

سال 1399: جهش توليد

ما بايستي توليد را به جايي برسانيم که در زندگيِ مردم اثر بگذارد. البتّه مسائل اقتصادي کشور مسائل متعدّدي است -مسئله‌ي اصلاحات بانکي، اصلاحات گمرکي، اصلاحات مالياتي، بهبود فضاي کسب و کار و از اين قبيل- لکن نقش توليد يک نقش يگانه و بي‌همتايي است. اگر ما بتوانيم توليد را راه بيندازيم و با توجّه به بازارِ وسيعِ خودِ کشور در داخل -اگر چه که توليد به فروش و به بازارهاي خارجي احتياج دارد، امّا ما هم ضمن اينکه ميتوانيم با بازارهاي خارجي ارتباط داشته باشيم، عمده‌ي بازار فروش ما داخل کشور است با اين جمعيّت هشتاد ميليوني- اگر بشود توليد را ان‌شاء‌الله حرکت بدهيم و پيش ببريم، مشکلات اقتصادي قطعاً تمام خواهد شد و اين تحريم‌هايي که کرده‌اند به نفعِ ما تمام خواهد شد. پيام نوروزي

سال 1400: توليد؛ پشتيباني‌ها، مانع‌زدايي‌ها

امسال -سال 1400- يک زمينه‌ِي خوبي براي شکوفايي جهش توليد وجود دارد که از اين بايستي حدّاکثر استفاده را کرد. بايد اين حرکت با جدّيّت دنبال بشود و به طور عمده حمايتهاي قانوني و دولتي و حکومتي از همه‌سو نسبت به جهش توليد انجام بگيرد. چه اين دولت تا وقتي که بر سر کار است، چه دولت آينده از اوّل استقرار بايستي همّت خودش را بر اين قرار بدهد که موانع را برطرف کند و حمايتهاي لازم را انجام بدهد و ان‌شاءالله جهش توليد به معناي واقعي کلمه در امسال انجام بگيرد. پيام نوروزي

سال 1401: توليد؛ دانش بنيان، اشتغال آفرين

«در اين چند ساله بنده براي شعار سال «توليد» را عمدتاً محور قرار دادم با يک قيدي، با يک خصوصيتي. علت هم اين است که توليد کليد حل مشکلات اقتصادي کشور است. توليد ملّي در واقع راه اصلي عبور از سختي‌ها و دشواريهاي اقتصادي براي کشور است. يعني مهمترين مسائل اقتصادي کشور را مسئله‌ي توليد، رواج توليد ملّي و رونق توليد ملّي، حل ميکند. طبيعت توليد اين است. اين است که ما روي توليد تکيه کرديم؛ يعني رشد اقتصادي را افزايش ميدهد، اشتغال ايجاد ميکند، تورّم را کاهش ميدهد، درآمد سرانه را افزايش ميدهد، رفاه عمومي ايجاد ميکند. علاوه بر اين داراي تأثيرات رواني است؛ اعتماد به نفس ملّي را بالا ميبرد، احساس عزتمندي را در ملّت به وجود مي‌آورد. توليد، يک چنين اکسيري است.» پيام نوروزي

سال 1402:مهار تورم، رشد توليد

«خب، حالا سال 1402؛ به نظر من در سال 1402 هم مسئله‌ي اصلي ما مسئله‌ي اقتصاد است. يعني ما مشکل کم نداريم، مشکلات گوناگوني داريم، در زمينه‌ي فرهنگي، در زمينه‌ي سياسي، لکن مسئله‌ي اصلي و محوري در اين سال هم مسئله‌ي اقتصاد است. يعني اگر ما بتوانيم ان‌شاءالله مشکلات اقتصادي را کاهش بدهيم و مسئولين ان‌شاءالله همّت کنند، دقت کنند، تلاشهاي مهمي انجام بدهند در اين زمينه، خيلي از مسائل ديگر کشور هم حل خواهد شد.  هم دولت، هم مجلس شوراي اسلامي، هم فعّالان اقتصادي، هم گروه‌هاي مردميِ جوان و پرانگيزه که بنده تعدادي از اين گروه‌ها را ميشناسم و به آنها جدّاً علاقمند هستم. ميدانم کارهاي خيلي خوبي را در همين زمينه‌هاي اقتصادي انجام ميدهند. اينها همه بايد تلاشهايشان متوجّه کمک به رفع مشکلات کشور و مشکلات مردم
باشد.

حالا اين رفع مشکلات گاهي با فعاليتهاي بنياني اقتصادي است، مثل توليد که يک فعاليت بنياني است در اقتصاد، يعني توليد يک کار اساسي است در اقتصاد. يا عرض کنم که کارهاي انساني و اسلامي مثل مواسات و کمکهاي مردمي و همکاريهاي مردمي با طبقات ضعيف جامعه.» پيام نوروزي

سال 1403: جهش توليد با مشارکت مردم

«بنده با مطالعه‌ي نظرات کارشناسان اين مسئله به اين نتيجه ميرسم که يک کليد اساسي براي حلّ مشکلات اقتصادي کشور عبارت است از مسئله‌ي توليد؛ توليد داخلي، توليد ملّي، براي همين هم هست که در اين چند سال گذشته بر روي توليد ما تکيه کرديم. اگر رشد توليد و حرکت رو به جلو در توليد ملّي به نحو مطلوب انجام بگيرد، بسياري از مشکلات مهمّ اقتصادي مثل مسئله‌ي تورّم، مسئله‌ي اشتغال و مسئله‌ي ارزش پول ملّي، اين مسائل اساسي اقتصاد به نحو خوبي به سمت حل پيش خواهد رفت. مسئله‌ي توليد بنابراين مسئله‌ي مهمّي است و به همين جهت امسال هم روي مسئله‌ي توليد تکيه ميکنم و توقّع دارم، انتظار دارم که ان‌شاءالله يک جهشي در کار توليد اتّفاق بيفتد امسال، و بِجد اعتقاد دارم که اين جهش بدون مشارکت مردم و بدون حضور مردم اتّفاق نخواهد افتاد.» پيام نوروزي

اين‌ها تنها گوشه‌اي از بيانات رهبر انقلاب در رابطه با توليد داخلي است و اين موضوع اهميت فراواني در منظر ايشان دارد.

منبع: خبرگزاري فارس