فساد و تباني در ليگ دسته اول فوتبال؛ نه VAR هست نه نظارت بر داوران!

کميته اخلاق فدراسيون فوتبال با صدور آراي خود چند نفر از اعضاي کادر فني و مسئولان تيم شهرداري آستارا را محروم و اين تيم را به ليگ دسته دوم سقوط داد. با اين حال به نظر مي رسد اين نمونه اي از اتفاقاتي است که در ليگ دسته اول رخ مي دهد.

استفاده داوران جوان در نيم فصل اول

در نيم فصل اول ليگ يک شاهد آن بوديم که کميته داوران بيشتر از داوران جوان و کم‌تجربه در مسابقات مختلف استفاده کرد تا نفرات بااستعداد را شناسايي کند و داوران جديدي به ليگ برتر معرفي شوند. اگرچه در تعداد معدودي از مسابقات از داوران باتجربه و حتي بين‌المللي نيز استفاده شد، اما اکثر بازي‌هاي ليگ يک را داوران جوان و کم‌تجربه سوت زدند.

اعتراض مدعيان به صحنه‌هاي مشکوک

در هفته‌هاي زيادي تيم‌هاي بالاي جدول نسبت به قضاوت بازي‌هاي خود اعتراض داشتند و دو باشگاه پيکان و نفت آبادان نيز در اين خصوص اعتراض‌هايي به قضاوت‌ها انجام دادند. يک روز نفت آبادان نسبت به گل شدن يک توپ و مردود شدن اين گل توسط داور مسابقه با آريو اسلامشهر اعتراض کرد و روز ديگر هم پيکاني‌ها با انتشار ويدئويي ادعا کردند که پنالتي آنها در جريان بازي با مس کرمان گرفته نشده است.

اظهارات مديرعامل فجرسپاسي

البته اين اعتراضات صرفاً معطوف به رسانه‌ها نيست و براي نمونه، مديرعامل فجر سپاسي در اظهاراتي مهدي تاج را خطاب قرار داد و صراحتاً اعلام کرد که در ليگ دسته اول سوت‌ها مشکوک است و گفت: من از آقاي تاج خواهش مي‌کنم که تذکرات لازم را به کميته داوران بدهند و سعي شود حتي‌الامکان بازي‌هاي حساس ليگ يک هم با VAR انجام شود. چرا که بعضي از تيم‌ها از داوري متضرر مي‌شوند. توپي که در دقيقه 90 به پاي بازيکن ما مي‌خورد، با اشتباه مسلم داور پنالتي گرفته مي‌شود و داور ما را از 2 امتياز بسيار حساس محروم کرد.

وي بر لزوم استفاده از VAR تاکيد کرد و گفت: با هزينه‌هايي که انجام مي‌شود، تيمي که زحمت مي‌کشد و براي قهرماني و صعود به ليگ برتر مي‌جنگند با اينکه مي‌دانيم حسن اکرمي از داوران باتجربه و بين‌المللي کشور است ولي با يک اشتباه حق تيم ما و يک استان خورده شد و خدايي ناکرده آخر فصل حسرت اين 2 امتياز را بخوريم. داوران ليگ برتري که بازي‌هاي ليگ را سوت مي‌زنند، صحنه‌هاي مشکوک را سوت مي‌زنند و اگر اشتباهي رخ دهد، به VAR مراجعه مي‌کنند يا نظرشان قطعي مي‌شود يا نظرشان را برمي‌گردانند و همين اتفاق باعث مي‌شود که آن داوران ليگ برتري در ليگ يک سوت اشتباه مي‌زنند ولي VAR وجود ندارد که تصميمات اشتباه خودشان را برگردانند. داوري که با VAR در ليگ برتر سوت زده است اين ذهنيت را دارد که اگر سوت اشتباهي زده آن را با VAR برگرداند اما غافل از اينکه سوت را مي‌زند و بعد متوجه مي‌شود که دارد در ليگ يک سوت مي‌زند!

نتيجه عجيب و راه رفتن بازيکنان آستارا

در يکي از ديدارهاي هفته بيست و دوم ليگ دسته اول فوتبال تيم پالايش نفت با هدايت عبدالله ويسي در بندرعباس پذيراي شهرداري آستارا بود. در کنار نتيجه عجيبي که باعث شد پرگل‌ترين بازي اين فصل ليگ يک رقم بخورد، اتفاقاتي عجيب‌تر درون زمين رخ داد که به هيچ عنوان نمي‌توان از آنها چشم‌پوشي کرد.

در اين ديدار در دقيقه 10 اولين گل بازي (يونس شاکري) در حالي زده شد که بازيکنان آستارا حتي در آخرين لحظه مي‌خواستند توپ را از روي خط دروازه بيرون بکشند. حتي بعد از اينکه بازي دو بر صفر (علي‌پورمحمد، پنالتي) شد، آستارا يکي از گل‌ها را جبران کرد و سعي داشت به بازي برگردد، اما گل سوم پالايش نقطه شروع تغيير شرايط بازي بود.

شاگردان قاسم دهنوي معتقد بودند در صحنه منجر به گل سوم پالايش نفت (پورمحمد)، بازيکن اين تيم مرتکب خطاي پنالتي شده و نه تنها گل مردود است بلکه بايد به سود آنها اعلام پنالتي شود، اما داور که چنين نظري نداشت در پي اعتراض شديد بازيکنان شهرداري آستارا به گودرز داوودي و صابر خوشنام، دو بازيکن اين تيم، کارت قرمز نشان داد تا با 9 نفره شدن شهرداري، ادامه کار سخت‌تر هم بشود. اين مساله موجب شد بازيکنان در زمين راه بروند و نهايتاً بازي با نتيجه 7 بر يک به پايان برسد.

اعتراض پيکان به صحنه مشکوک

در يکي از ديدارهاي حساس ليگ دسته اول دو تيم بالانشين پيکان و مس شهر بابک رودرروي يکديگر قرار گرفتند که در نهايت اين بازي با تساوي يک بر يک خاتمه يافت.

پيکاني‌ها که با حضور چهره‌هاي سرشناس در کادر مديريتي و فني خود و همچنين با تيمي پرستاره به دنبال بازگشت سريع به ليگ برتر هستند بعد از اين بازي اعتراض رسمي خود را به يک صحنه داوري با انتشار ويدئويي انجام دادند. پيکاني‌ها بعد از بازي با مس شهر بابک ويدئويي از برخورد توپ با دست مدافع حريف را انتشار دادند و متني اعتراض آميز هم ضميمه آن کردند.

باشگاه پيکان با تيتر در اين خصوص نوشته است: ده هفته سکوت در برابر اشتباهات پر تعداد داوري در راستاي احترام به قشر زحمتکش فوتبال و حفظ آرامش آنها، حالا آسيبي جدي به پيکان وارد کرده است.

در ادامه متن اعتراضي باشگاه پيکان آمده است: يک بار ديگر از اشتباه داور ضربه خورديم؛ اين بار در دقيقه 12 ديدار با مس شهربابک داور وسط با وجود نزديکي به صحنه از خطاي هند منجر به پنالتي مدافع حريف چشم‌پوشي کرد تا به سادگي حق مسلم پيکان داده نشود.

خودروسازان در انتها آورده‌اند: در شرايط کنوني که ليگ برتر با حواشي مربوط به استفاده از وي اي آر دست و پنجه نرم مي‌کنند، قضاوت‌ها در ليگ دسته اول بدون نظارت کافي انجام مي‌شود و به نظر مي‌رسد حضور ناظران داوري هم در مسابقات فقط بابت رعايت الزام‌هاي برگزاري بازي‌ها است؛ وقتي نه به نامه‌هاي اعتراض‌آميز باشگاه‌ها ترتيب اثر داده مي‌شود و نه خبري از برخورد با داوران پر اشتباه است، شرايط براي رقابت سالم در مسير صعود به ليگ برتر دشوارتر مي‌شود.

مس سونگون و اعتراض به صحنه مشکوک

رسانه تيم فوتبال مس سونگون هم در گزارشي که از مسابقه اين تيم برابر پيکان منتشر کرد به يک صحنه مشکوک به اواخر مسابقه اشاره کرد و نوشت: يک صحنه بسيار مشکوک داوري در وقت‌هاي اضافه نيمه دوم در محوطه جريمه پيکان رخ داد که قاضي ميدان اين صحنه را پنالتي تشخيص نداد.

45 دقيقه توقف در ديدار بعثت برابر مس

در اتفاقي کم‌نظير، بازي تيم‌هاي بعثت کرمانشاه و مس کرمان در ليگ دسته اول 45 دقيقه متوقف شد. در يکي از ديدارهاي هفته ششم مسابقات ليگ دسته اول دو تيم بعثت کرمانشاه و مس کرمان در ورزشگاه آزادي کرمانشاه به مصاف هم رفتند. اين مسابقه در نهايت با گل ميرهادي ميرجوان در دقيقه 85 به سود ميزبان تمام شد. اما اين بازي برخلاف نتيجه کم‌گلي که داشت يک بازي عادي و کم‌هيجان و بدون حاشيه نبود.

در دقيقه 83 تيم مس کرمان که ميهمان بود روي يک پاس پشت مدافعان بعثت، توسط صادق زراعتکار به گل رسيد. اما کمک داور اين گل را مردود اعلام کرد. با اعتراض شديد مس کرمان داور گل را تأييد کرد! اما اين بار نوبت به ميزبان رسيد که به داور اعتراض کند. رسانه باشگاه مس کرمان حتي مدعي شد که اعتراض تيم ميزبان به تصميم داور به حدي گسترده شد که تعدادي از هواداران بعثت هم به وسط زمين آمدند. اين اتفاق باعث ايجاد وقفه وقفه در بازي شد. اعتراض‌هاي دو تيم به داور باعث شد مسابقه حدود 45 دقيقه متوقف شود. در نهايت هم داور مسابقه با رد تصميم خودش دوباره گل مس کرمان را مردود اعلام کرد تا بازي در فضايي متشنج از سر گرفته شود.

اعتراض داماش به تصميمات داور

تيم داماش گيلان در مقابل پارس جنوبي جم در حالي تن به شکست دو بر يک داد که پسران شهرباران در مورد هر دو گل تيم پارس جنوبي جم اعتراض داشتند

رسانه رسمي اين باشگاه در خصوص گل اول نوشت: داور در حالي براي تيم پارس جنوبي جم اعلام پنالتي کرد که در تصاوير تلويزيوني بايد با ذره‌بين به دنبال خطاي بازيکن تيم داماش بر روي بازيکن تيم پارس جم گشت. اينکه داور کدام حرکت بازيکن داماش را خطا اعلام کرده براي همگان جاي سوال است!

اين رسانه در خصوص گل دوم حريف هم نوشت: گل دوم تيم پارس در حالتي به ثمر رسيد که در ابتدا بازيکن پارس جنوبي جم بر روي رامين آقالو خطا نمود و سپس اقدام به ايجاد موقعيت گلزني براي بازيکن ديگر تيم پارس جنوبي جم کرد که بازيکن تيم پارس جنوبي در موقعيت آفسايد به توپ رسيد

اعتراض نماينده مجلس

يکي از نمايندگان مردم آبادان در مجلس شوراي اسلامي گفت: هيچ داوري حق ندارد با قضاوت اشتباه حقي از تيم صنعت‌نفت آبادان ضايع کند و کميته داوران ورود جدي به اين موضوع داشته باشد. او با اشاره به اشتباهات داوري ادامه داد: «متاسفانه در نيم فصل اول مسابقات ليگ دسته يک شاهد برخي اشتباهات داوري در ديدارهاي حساس صنعت‌نفت بوديم که باعث شد چندين امتياز از دست برود. چطور ممکن است تيمي با هزينه کردن و حمايت همه جانبه خود را مهياي حضور پرقدرت در ليگ کند و با وجود همه تلاش‌هايي که دارد با اشتباه داوري آن هم در چندين بازي مواجه شود؟»‌

مولوي در ادامه گفت: رقابت در بالاي جدول ليگ دسته اول بسيار نزديک و فشرده است و يک اشتباه ممکن است رؤياي يک شهر را از بين ببرد و کميته داوران بايد اين موضوع را به‌خوبي درک کرده و نظارت دقيقي بر اين مسابقات داشته باشد.

او همچنين تاکيد کرد: به گواه کارشناسان داوري تيم صنعت نفت آبادان در 2 بازي آخر خود اسير تصميمات و قضاوت اشتباه داوران شد و چهار امتياز اين تيم گرفته شد.

نماينده مردم آبادان در مجلس شوراي اسلامي در پايان گفت: در ليگي که تيم‌ها براي صعود رقابت تنگاتنگي دارد شايد يک گل هم تأثيرگذار باشد و حالا که اين امتيازات توسط قضاوت اشتباه داوران از صنعت نفت گرفته شد چه کسي پاسخگوي مردم مظلوم و هواداران پرشمار اين تيم محبوب است؟ اميدواريم کميته داوران سازمان ليگ در نيم فصل دوم نظارت بيشتري بر مسابقات ليگ دسته اول داشته باشند تا نتايج در زمين فوتبال رقم بخورد.

کميته انضباطي: پول بدهيد و تخلف کنيد!

اما فدراسيون فوتبال و ارکان انضباطي اين نهاد همچون کميته انضباطي و کميته اخلاق به نظر مي‌رسد در کاهش چنين صحنه‌هايي ناتوان بوده است. اين نهادها غالباً تمرکز خود را در رسيدگي به اعتراضات به جريمه نقدي و محروم نمودن برخي از اعضاي تيم‌ها معطوف نموده است و گويا اراده‌اي براي رسيدگي ريشه‌اي به اين موضوعات وجود ندارد و آنچه بيش از هر چيزي مهم است دريافت جريمه نقدي و پول از باشگاه‌ها است.

اصل اول فيفا: بازي جوانمردانه (فيرپلي)

اصل اول فيفا براي هر مسابقه فوتبالي بازي جوانمردانه و انجام فيرپلي است. اما به نظر مي‌رسد اين مساله در ليگ دسته اول به دست فراموشي سپرده شده است و اين مسئوليت فدراسيون فوتبال است که با تصميمات و تدابيري که اتخاذ مي‌کند بتواند بازي جوانمردانه را در هر شرايطي در فوتبال پياده کند و صحنه‌هاي مشکوک و اعتراضات به حداقل برسد.

فدراسيون و تدبيري که بايد انديشيده بشود

با نزديک شدن به روزهاي پاياني ليگ دسته اول، به نظر مي‌رسد بايد شاهد اعتراضات بيشتري از سوي باشگاه‌ها باشيم و شايد اتفاقات عجيبي در روزهاي آتي رقم بخورد. از اعتراض به صحنه‌هاي داوري تا اظهار نظر در خصوص تباني و نقض روح فوتبال ممکن است به سرخط خبرهاي ليگ دسته اول تبديل بشود و ارکان قضائي فدراسيون فوتبال بايد چاره‌اي براي اين مساله بينديشد.

اين در شرايطي است که 6 تيم بالاي جدول را بايد از جمله مدعيان صعود به ليگ برتر دانست و در پايين جدول هم 5 تيم احتمال سقوط به ليگ دسته دوم را دارند.

نبود VAR و وظيفه سنگين داوران

اينکه VAR در ليگ دسته اول مورد استفاده قرار نمي‌گيرد وظيفه داوران را براي اين مسابقات سنگين‌تر مي‌کند. داوران ليگ دسته اول بايد از تجربه کافي براي قضاوت اين مسابقات برخوردار باشند و از داوراني استفاده بشود که از آمادگي جسماني بالايي برخوردار باشند و با نزديک بودن به صحنه‌ها بتوانند نبود VAR را جبران کنند و اشتباهات را به حداقل برسانند.

مسئوليت اخلاقي تيم‌ها

راه رفتن بازيکنان شهرداري آستارا و بي تفاوت بودن بازيکنان اين تيم به نتيجه نهايي مسابقه در اعتراض به تصميم داور و نهايتاً دريافت 7 گل، نشان از آن دارد که فيرپلي در فوتبال در اين تيم وجود نداشته است. اين اختلاف گر غيرطبيعي مي‌تواند حق تيم ديگري را ضايع کند و در نهايت جايگاه تيم‌ها را در جدول رده بندي دستخوش تغييرات نمايد و سرنوشت يک باشگاه و طرفدارانش را به گونه‌اي ديگر رقم بزند.

منبع: مهر