فروش مخدر به نام داروي گياهي در عطاري‌ها

از گذشته‌هاي دور مردم براي درمان بيماري‌هاي خود به عطاري‌ها مراجعه مي‌کردند. عطاري مکاني بود که در آن گياهان دارويي عرضه مي‌شد و به دليل اينکه اين گياهان داراي عطر بودند، اين داروخانه‌هاي گياهي به عطاري معروف شدند.

قرن‌هاست که فرهنگ رايج ما مبني بر تمايل زياد به مصرف دارو‌هاي گياهي است. کافي است از درد در ناحيه‌اي از بدن شکايت کنيم هر کس بر اساس شناخت خود از طب سنتي، داروي گياهي خاصي تجويز مي‌کند؛ و در يک جمع همه ميشوند پزشک.

برخي از کارشناسان، علت اين امر (افزايش روز افزون عطاري‌ها) را ناشي از گراني و کاهش شديد قدرت خريد در تامين نياز‌هاي پزشکي و همچنين وضعيت نابسامان دارو در کشور قلمداد مي‌کنند.

و، اما وضعيت ميداني به چه صورت است...!

امير رهبر فعال اجتماعي ميگويد: توزيع آسان مخدرها؛ علت انتخاب عطاري‌ها استو. واقعيت اين است که در عصر حاضر شمار مواد مخدر حتي از آمار و اسامي نهاد‌هاي رسمي فراتر رفته است و شايد ادعايي گزاف نباشد که هر از چندگاهي شاهد بر سر زبان افتادن مخدري جديد هستيم؛ طبق اظهارات نهاد‌هاي رسمي بيش از 2 هزار نوع مخدر در سطح جهان به مصرف مي‌رسد که بخش بزرگ آن صنعتي است، اما بيشترين مصرف را مخدر‌هاي سنتي و علف‌پايه دارند.

مخدر‌هاي سنتي که به طور طبيعي و بدون تغيير مصرف مي‌شوند، اغلب از برگ و قسمت‌هاي مختلف گياهان تهيه مي‌شوند؛ اين مخدر‌ها در ظاهر شبيه بسياري از دمنوش‌ها هستند که مي‌تواند در فروشگاه‌ها عرضه شوند. مخدر‌هايي مانند «ماري‌جوآنا» يا به اصطلاح «گُل» در شرايط آماده مصرف کاملاً شبيه سبزي‌هاي خرد شده و يا دمنوش‌ها هستند و همين امر سبب شده تا توزيع کنندگان مخدر‌ها گوشه چشمي به عطاري‌ها داشته باشند.

در بعضي از خيابان‌هاي اصلي شهر‌ها تعداد عطاري‌ها از تعداد داروخانه‌ها بيشتر است و جالب اينکه تا سحر بعضا بيست و چهار ساعت هم باز است. اگر دقت کرديد در نيمه‌هاي شب که هيچ مغازه‌اي باز نيست عطاري‌ها باز هستند!

آيا داستان عطاري‌ها، همين جا تمام مي‌شود...؟

امير رهبر گفت:، اما داستان عطاري‌ها در همين نقطه پايان نمي‌يابد؛ سالهاست که نهاد ناظر بر حوزه سلامت از دخالت عطاري‌ها در امر طبابت سخن مي‌گويد و از توزيع دارو‌هاي تقلبي، تاريخ مصرف گذشته و غيرمجاز از طريق عطاري‌ها خبر مي‌دهد به طوري که هر بار شاهد پلمپ برخي از اين واحد‌ها به دليل همين تخلفات هستيم، اما باز هم اين چرخه ادامه مي‌يابد.

در تازه‌ترين خبرها، فراجا از ورود چراغ خاموش برخي عطاري‌ها به عرصه توزيع انواع مخدر‌هاي صنعتي و سنتي سخن گفته و اعلام کرده است که در برنامه برخورد با سرشاخه و زيرساخت‌هاي توزيع مواد مخدر، عطاري‌ها به عنوان مراکزي که داراي مجوز براي توزيع انواع دارو‌هاي سنتي هستند به يکي از اهداف توزيع کنندگان مواد مخدر تبديل شده‌اند.

عطاري مثلا چکار مي‌کنند..؟

وي ادامه داد: گاهي مثلا براي لاغري، قرص آمفتامين را با چند داروي گياهي مخلوط مي‌کنند که به‌راحتي باعث کاهش اشتها و وزن مشتري مي‌شود. در بسياري موارد، ماده مخدر شيشه را جوشانده و در آن محصول دست‌ساز استفاده مي‌کنند.

تعداد قابل‌توجهي از عطاري‌ها در تهران، قرص‌هاي مخدر مانند متادون مي‌فروشند و در واقع بخش عمده درآمدشان از همين راه است؛ و کار ديگري که انجام ميدهند، توزيع قرص‌هاي متادون نيم درصد که از آنها به عنوان قرص جنسي نام برده مي‌شود و جديدا رايج شده، در واقع يک عادت اشتباه بدن به آن قرص است که شايد در رابطه‌هاي اول، همان حکم را داشته باشد ولي به مرور زمان، اين قرص اثرات ويران گري روي اعصاب دارد

تصور جامعه به عطاري‌ها چيست؟

امير رهبر گفت: به نظر مي‌رسد يک تصور و برداشت غلط در جامعه و تبليغات نادرستي در مورد دارو‌هاي گياهي وجود دارد و بدان دامن زده مي‌شود؛ آن هم اينکه دارو‌هاي گياهي، چون منشأ طبيعي و گياهي دارند، عوارض خاصي نداشته يا نياز به رعايت ظرايف و دقت در تجويز و عرضه ندارند، اين نگاه غلط مي‌تواند پيامد‌هاي سوئي براي سلامت افراد داشته باشد.

بسياري از مردم تصور مي‌کنند دارو‌هاي گياهي بي عارضه هستند و خودسرانه و بدون تجويز پزشک، اقدام به خريداري گياهان دارويي مي‌کنند به‌طوري که به دليل مصرف خودسرانه اين دارو‌ها از سوي بسياري از شهروندان و استقبال آنها، اين روز‌ها تعداد عطاري‌هاي مجاز و غيرمجاز در شهر‌ها افزايش يافته است

دارو‌هاي گياهي هم، آيا عوارض دارند...؟

افزود: دارو‌هاي گياهي هم مانند هر دارويي، هم عوارض داشته و هم دوز درماني و دوز سمي دارند و هم مي‌توانند شرايط نگهداري و عرضه خاصي داشته باشند. اين گياهان مي‌توانند تداخل دارويي نيز داشته باشند؛ بنابراين، عرضه اين دارو‌ها مانند هر داروي ديگري، نيازمند مسئول فني است که البته چنين امکاني در هيچ عطاري وجود ندارد.

عطاري چه کاري نبايد انجام دهند...!

اين فعال اجتماعي با گفتن از اين مهم که طبق قانون و براساس موازين قانوني و بر مبناي آن چيزي که در تمام دنيا انجام مي‌شود، فردي که پيشه عطاري دارد بايد گياهان دارويي خشک و عرقيجات را به مردم عرضه و به فروش برساند و موضوع ديگري غير از اين امر نبايد اتفاق بيفتد گفت: گياهان دارويي که از سوي عطاري‌ها به مردم عرضه مي‌شود بايد به صورت مفرده باشد به اين معنا که يک گياه دارويي باشد. حتي ترکيب کردن چندين گياه دارويي با يکديگر نيز فرايند اشتباهي است و نبايد شکل بگيرد. در عطاري‌ها نبايد هيچگونه ترکيب گياهان دارويي و فرمولاسيون کردن چندين گياه دارويي با يکديگر ايجاد شود. فروش چنين ترکيباتي از گياهان دارويي و فرمولاسيون کردن آنها هيچگونه مجوز قانوني ندارد. فروش دارو تنها در اختيار داروخانه‌ها است که اين دارو‌ها مي‌تواند دارو‌هاي شيميايي و يا دارو‌هاي گياهي
باشد.

بسياري از افرادي که بدون مجوز‌هاي لازم اقدام به فرايند‌هاي طب سنتي مي‌کنند، دارو‌هاي ممنوعه و غيرمجاز را عرضه مي‌کنند و به فروش مي‌رسانند. برخي از اين افراد دارو‌هاي شيميايي را از داروخانه تهيه مي‌کنند و به هر نحوي آنها را خرد مي‌کنند و مي‌کوبند و با مخلوط گياهاني که در اختيار دارند، ترکيب مي‌کنند و به مشتريان خود عرضه مي‌کنند. گاهاً در ترکيبات دارويي که عرضه مي‌کنند از مخدر‌ها مانند آمفتامين‌ها استفاده مي‌کنند و آنها را به عنوان دارو‌هاي لاغرکننده به فروش مي‌رسانند و به تبع مصرف آنها اعتياد را براي مصرف کننده به همراه دارد. در بسياري از موارد ديده شده در ترکيبات دارويي که توسط اين افراد به فروش مي‌رسد، ترکيبات شبه آمفتامين‌ها مانند شيشه و کراک به کار رفته است و مصرف کننده نه تنها به دام اعتياد گرفتار شده، بلکه دچار مشکلات قلب و عروقي نيز شده است. گاهاً نيز در ترکيبات دارويي خود از کورتن استفاده مي‌کنند و با خرد کردن و کوبيدن آن و ترکيب در دارويي که قرار است عرضه کنند، آن را به عنوان داروي چاق کننده به فروش مي‌رسانند. فرد مصرف کننده نيز با مصرف اين ترکيبات به عوارض ناشي از کورتن دچار مي‌شود و عارضه‌هاي ديگري براي وي پديد مي‌آيد. حتي در بسياري از ترکيبات خود از فراورده‌هاي دارو‌هاي سرماخوردگي استفاده مي‌کنند. اين اقدامات سراسر غيرقانوني است.

و، اما اين هشدار را جدي بگيريد...!

در پايان تاکيد داشت: اگرچه عطاري‌ها زير مجموعه صنف خواروبار فروشان و فروشندگان لوازم آرايشي و بهداشتي هستند و فقط عرضه کننده اقلام دارويي هستند، اما متأسفانه در قانون صدور پروانه فعاليت عطاري‌ها، مدرک تحصيلي مدنظر قرار نگرفته و بر اساس تجربه‌اي که در اين زمينه دارند اقدام به دريافت پروانه کسب مي‌کنند و با تجويز انواع خاص دارو در کار پزشکي نيز دخالت مي‌کنند!

در بررسي‌هاي به عمل آمده، در پودر‌هاي چاق کننده اين عطاري‌ها، دارو‌هاي شيميايي دگزامتازون و چند قلم ديگر مشاهده شده که عوارضي همچون فشارخون، سردرد و پوکي استخوان را به وجود مي‌آورد، ضمن تأکيد بر اينکه مردم در خريد دارو به ويژه دارو‌هاي ترکيبي بي‌نام و نشان دقت داشته باشند، متأسفانه در هنگام ارائه اين دارو‌ها نسخه، مدرک و مشخصات خاصي ارائه نمي‌شود تا در صورت وارد شدن زيان و ضرر بدني، از طريق مراجع ذيصلاح پيگير مشکل بود.

افراد نبايد براي معالجه مستقيماً به عطاري‌ها مراجعه کنند، زيرا برخي از آنها که توسط جوانان اداره مي‌شوند به صورت تجربي اطلاعاتي را کسب کرده‌اند و گاه برخي از گياهان دارويي را اشتباه به مردم عرضه مي‌کنند که در اين صورت عارضه سخت‌تري به افراد وارد مي‌شود.

منبع: رکنا