عراق، همچنان پاي کار مقاومت

به گزارش خبرگزاري فرانسه، ائتلاف «بازسازي و توسعه» به رهبري محمد شياع السوداني، نخست‌وزير فعلي با حدود 46 کرسي و بيش از 1.3 ميليون رأي، بزرگ‌ترين ليست تک‌ليستي شد. پس از آن، ائتلاف «تقدم» محمد الحلبوسي (حدود 35-33 کرسي)، «دولت قانون» نوري المالکي (30-28 کرسي)، حرکت «صادقون» قيس الخزعلي (حدود 27 کرسي) و سازمان بدر هادي العامري (20-18 کرسي) قرار گرفتند. به گزارش رويترز و الجزيره، شيعيان نزديک به چارچوب هماهنگي در مجموع بيش از 150-140 کرسي را کسب کردند، کردها حدود 60-55 و سني‌ها حدود 80-70 کرسي را بدست آوردند. هيچ بلوکي اکثريت مطلق (165 کرسي) را ندارد.

تحريم جريان صدر و کرسي‌هايي که توزيع شد

تحريم کامل انتخابات توسط جريان مقتدي صدر که در 2021 با 73 کرسي پيروز بود، بزرگ‌ترين تغيير نسبت به دوره گذشته بود. به گزارش خبرگزاري مهر، آراي صدر اغلب به چارچوب هماهنگي (نزديک به ايران) و ائتلاف السوداني منتقل شد. السوداني به عنوان ليست جديد، 46 کرسي گرفت که پيروزي چشمگيري است در حالي که عصائب اهل الحق (خزعلي) از 15 به حدود 27 کرسي، کتائب حزب‌الله از 2 به 6 کرسي و عمار الحکيم (حکمه) از حدود 10-5 به 18 کرسي افزايش يافتند. نوري المالکي کاهش جزئي داشت (از 34 به 30-28)، حزب الحلبوسي کمي افت کرد (از 37 به 35-33) و حزب دموکرات کردستان بارزاني از 32 به حدود 26 کرسي رسيد. به گزارش واشنگتن‌پست، چارچوب هماهنگي از حدود 50 کرسي در 2021 به بيش از 140 کرسي رسيد که پيروزي استراتژيک براي جبهه مقاومت محسوب مي‌شود.

قدرت تاکتيکي السوداني و استراتژيک مقاومت؛ عراق همچنان متوازن

از منظر جبهه‌بندي‌ها، کفه ترازو به سمت شيعيان متمايل است. به گزارش نيويورک تايمز، السوداني به عنوان ميانه‌رو با روابط خوب با آمريکا، پيروزي تاکتيکي را کسب کرد و شانس بقا در قدرت دارد؛ اما چارچوب هماهنگي، بزرگ‌ترين بلوک باقي ماند و نيروهاي مقاومت محبوبيت خود را حفظ کرده‌اند. در نتيجه مي‌توان ادعا کرد باز هم عراق در سياست خارجي «متوازن» عمل مي‌کند: حفظ الحشد الشعبي، روابط با ايران و همزمان همکاري اقتصادي با آمريکا، ترکيه و کشورهاي عربي. تحريم صدر رقابت داخلي شيعه را کاهش داد و به گزارش الجزيره، السوداني بخشي از آراي ناراضي صدر را جذب کرد.

در ميان جريان‌هاي سني و کردي هم گروه‌هاي همکار با ايران مثل اتحاد ميهني توانسته‌اند آراي خود را حفظ کنند؛ اما جريانات غرب‌گرا بخشي از رأي خود را از دست داده‌اند. در مجموع کردها هرچند تعداد کرسي‌هاي کمتري دارند، نقش تعيين‌کننده‌اي در مذاکرات آينده ايفا مي‌کنند. به گزارش الشرق الاوسط، قدرت واقعي آن‌ها نه در تعداد کرسي‌ها؛ بلکه در توانايي ايجاد ائتلاف و تأثيرگذاري بر انتخاب نخست‌وزير نهفته است. برخلاف دوره‌هاي گذشته، برخي رهبران سني تلاش کرده‌اند خود را از محور آمريکا فاصله دهند و رويکردي عملگرايانه‌تر اتخاذ کنند.

واکنش‌ها: تبريک تهران، سکوت واشنگتن

اظهارات مقامات منطقه نيز اين توازن را نشان مي‌دهد. السوداني پيروزي را «متعلق به همه عراقي‌ها» دانست و مشارکت بالا را «احياي اعتماد» خواند. به گزارش الجزيره، او در نخستين سخنراني پس از اعلام نتايج تأکيد کرده که «دولت آينده بايد منعکس‌کننده اراده ملي باشد» و همه جريان‌ها را براي مشارکت فراخوانده است. به گزارش يورونيوز. قيس الخزعلي و هادي العامري از تقويت مقاومت سخن گفتند و ابوحسين الحميداوي، دبيرکل کتائب حزب‌الله، افزايش مشارکت را جشن گرفت. مسعود بارزاني انتخابات را «موفق» خواند. از ايران، عباس عراقچي برگزاري موفق را تبريک گفت و آن را «گامي در تحکيم مردم‌سالاري» دانست. علي‌اکبر ولايتي آينده همکاري دو کشور را روشن پيش‌بيني کرد؛ اما آمريکا واکنش رسمي نداشت. با وجود اين، ايالات متحده به گزارش واشنگتن‌پست، پيروزي السوداني را فرصتي براي فشار بر گروه‌هاي مسلح مي‌بيند. آسوشيتدپرس هم به نقل از يک مقام آمريکايي بدون ذکر نام تأکيد کرده واشنگتن از «تشکيل دولتي فراگير و غيرمتمايل به ايران» حمايت مي‌کند. اين موجب شده نيويورک‌تايمز در گزارشي بگويد که تهران همچنان بازيگر مهمي است؛ اما حضور مستقيم آن در انتخابات و نتيجه‌گيري‌ها اين بار محسوس نيست.

ماراتن ائتلاف در پيش است

در نهايت، عراق وارد مرحله مذاکرات ائتلافي شده است. به گزارش رويترز و نيويورک تايمز، بدون اکثريت (165کرسي)، تشکيل دولت چند ماه طول مي‌کشد و ممکن است مانند 2022-2021 به ماراتن تبديل شود، هرچند السوداني محتمل‌ترين گزينه است؛ زيرا چارچوب به اجماع نياز دارد و او پل ميان ميانه‌روها و مقاومت است. دادگاه فدرال نتايج را تأييد مي‌کند و پارلمان جديد تشکيل جلسه مي‌دهد. تحليلگران معتقدند دولت آينده «توازن‌محور» خواهد بود: نه کاملاً در مدار ايران، نه غرب‌گرا؛ بلکه ادامه سياست متوازن السوداني براي ثبات داخلي و روابط خارجي متنوع. اين انتخابات با مشارکت بالاتر و آرامش نسبي، نشانه بلوغ دموکراتيک عراق است؛ اما چالش‌هاي اقتصادي، فساد و فشارهاي خارجي همچنان پيش روي دولت جديد خواهد بود.

به گزارش شبکه الفرات، تجربه تاريخي نشان مي‌دهد عراق تنها زماني مي‌تواند از اين بن‌بست عبور کند که سه محور اصلي به توافق نسبي برسند. اگر مصالحه حاصل نشود، کشور وارد دوره‌اي طولاني از چانه‌زني و کشمکش سياسي خواهد شد که مي‌تواند نه تنها تشکيل دولت؛ بلکه روند اصلاحات اقتصادي و خدمات عمومي را نيز به تأخير بيندازد.

در مجموع، انتخابات 2025 عراق نمايانگر يک تعادل چندقطبي جديد است. ائتلاف ملي‌گراي السوداني تنها بلوک منسجم است، هرچند تا اکثريت فاصله زيادي دارد. بلوک‌هاي شيعي نزديک به ايران همچنان تأثيرگذارند و حرف اول را مي‌زنند؛ اما ممکن است نتوانند چندان منسجم عمل کنند و جريان‌هاي سني يا کرد و مستقل نقش تعيين‌کننده در تعادل سياسي خواهند داشت.

منبع: روزنامه قدس