شيخ نعيم قاسم؛ از تأسيس «جنبش محرومان» تا دبيرکلي حزب‌الله لبنان

نعيم قاسم داراي مدرک کارشناسي و کارشناسي ارشد در رشته شيمي است و در مجموعه‌هاي اسلامي از دهه هفتاد قرن بيستم فعاليت داشت و با «امام موسي صدر» از آغاز تأسيس «جنبش محرومان» همراه بود. سپس در تأسيس جنبش «حزب الله» لبنان مشارکت کرد و در سال 1991 به عنوان جانشين دبيرکل اين جنبش انتخاب شد.

تولد و زندگي شخصي

شيخ نعيم قاسم در منطقه «البسطة التحتا» در بيروت در سال 1953 به دنيا آمد. مادر او از اهالي «کفر فيلا» از توابع منطقه التفاح در جنوب لبنان بود. وي متأهل است و 6 فرزند دارد که شامل 4 پسر و 2 دختر است.

تحصيلات دانشگاهي و حوزوي

شيخ نعيم قاسم در سال 1970 به دانشکده علوم تربيتي دانشگاه لبنان رفت و در رشته شيمي به زبان فرانسه به تحصيل پرداخت و پس از فارغ تحصيلي به مدت 6 سال به تدريس شيمي در دبيرستان‌هاي لبنان پرداخت؛ پس از آن مدرک کارشناسي ارشد خود را از همان دانشگاه در سال 1977 در رشته شيمي کسب کرد.

شيخ نعيم قاسم در دوران دانشگاهي خود در حالي که تنها 18 سال سن داشت، کلاس‌هايي را براي کودکان در مسجد برگزار مي‌کرد. او همزمان مطالعات و تحصيلات حوزوي خود را ادامه داد.

وي دروس حوزوي خود را تحت اشراف علماي بزرگ شيعه لبنان همچون عباس موسوي، حسن طراد و علي امين فراگرفت و دروس خارج در علم فقه و اصول را با شاگردي مرحوم محمدحسين فضل الله به پيش برد.

فعاليت‌هاي سياسي

شيخ نعيم قاسم در زمان دانشجويي خود در تأسيس «اتحاديه دانشجويان مسلمان» در لبنان مشارکت داشت و رياست جمعيت آموزش ديني و اسلامي را از سال 1974 تا 1988 عهده‌دار بود.

وي پس از تشکيل جنبش «امل» به عنوان شاخه نظامي جنبش محرومان لبنان به دست امام موسي صدر در سال 1974 به اين جنبش پيوست و جانشين مسئول فرهنگي در اين جنبش شد.

سپس دبير شوراي فرماندهي جنبش أمل شد و در زمان مسئوليت حسين الحسيني به عنوان نماينده عقيدتي و فرهنگي برگزيده شد. پس از انقلاب اسلامي ايران، شيخ نعيم قاسم از جنبش أمل کناره گيري کرد و مطالعات حوزوي خود را تکميل نمود و فعاليت‌هاي ديني خود را از طريق برگزاري کلاس‌ها در مساجد و حسينيه‌ها در بيروت و ضاحيه جنوبي لبنان دنبال کرد. او بيش از 10 سال به اين کار همت گماشت و در مساجد و حسينيه‌هاي متعددي اقدام به برگزاري کلاس‌هاي ديني کرد.

نعيم قاسم جلسات هفتگي خود را به مدت 10 سال در مسجد «بِر و ارشاد» ادامه داد و سپس مسجد امام مهدي رفت و 4 سال در آنجا ماند و در اين جابجايي‌ها بين مساجد و حسينيه‌ها طي اين سال‌ها، در هيچکدام بيشتر از 3 تا 5 سال نماند. نعيم قاسم در تأسيس جمعيت آموزش ديني اسلامي در سال 1977 مشارکت کرد و اين مجموعه را تا سال 1990 مديريت کرد.

سپس متأثر از انقلاب اسلامي ايران به رهبري امام خميني (ره) به فعاليت سياسي برگشت و در کميته‌هاي اسلامي مشارکت کرد و مشغول فعاليت‌هاي رسانه‌اي براي انقلاب شد. در سال 1982 حزب الله تأسيس شد و نعيم قاسم از برجسته‌ترين فعالان اين جنبش در زمان تأسيس آن بود. شيخ نعيم قاسم يکي از عناصر برجسته در روند تأسيس حزب الله لبنان در سال 1982 بود و به عنوان عضو شوراي حزب الله انتخاب شد و 3 دوره در اين شورا حضور داشت. سپس مسئوليت فعاليت‌هاي تربيتي و پيشاهنگي بيروت به وي محول شد.

او در ادامه معاون رئيس شوراي اجرايي حزب الله و سپس رئيس اين شورا شد. در نهايت در سال 1991 به عنوان معاون دبيرکل حزب الله انتخاب شد. يکي از مسئوليت‌هاي وي پيگيري فعاليت نمايندگان پارلماني حزب الله و فعاليت‌هاي سياسي آنها بود.

وي همچنين مسئول هماهنگي عمومي انتخابات پارلماني حزب الله در سال 1992 همزمان با آغاز اولين انتخابات پارلماني شد.

دوران طولاني حضور شيخ نعيم قاسم در معاونت دبيرکلي حزب الله با تحولات زيادي همراه بود که از جمله آنها مي‌توان به جنگ جولاي سال 1993، جنگ سال 1996، آزادسازي لبنان در سال 2000، جنگ 33 روزه سال 2006 و همچنين درگيري‌هاي سال 2017 اشاره کرد که توان نظامي حزب الله در طول اين مدت به صورت فزاينده‌اي افزايش يافت.

تأليفات

کتاب «حزب الله» که در آن اهداف حزب و تاريخ و ديدگاه سياسي آن ارائه شده است.

کتاب «امام خميني بين اصالت و نوآوري»

کتاب «رهبر احياگر» درباره آيت‌الله سيدعلي خامنه‌اي، رهبر جمهوري اسلامي ايران

کتاب «جامعه مقاومت؛ اراده شهادت و پيروزي سازي»

منبع: مهر