شناسايي بيش از 5000 نوع ژن پرخطر سرطان

به نقل از نيوز مديکال نت، دانشمندان «موسسه ولکام سنگر»(Wellcome Sanger Institute) و همکارانشان در «موسسه تحقيقات سرطان»(ICR) لندن و «دانشگاه کمبريج»(University of Cambridge)، تاثير همه تغييرات ژنتيکي احتمالي را در ژن «BAP1» معروف به ژن محافظ تومور ارزيابي کردند. آنها دريافتند که حدود يک پنجم از اين تغييرات احتمالي بيماري‌زا هستند و خطر ابتلا به سرطان‌هاي چشم، ريه، مغز، پوست و کليه را به طور قابل توجهي افزايش مي‌دهند.

يافته‌هاي اين پژوهش به‌ طور رايگان در دسترس هستند تا شايد بتوانند به پزشکان در تشخيص بيماران و انتخاب مؤثرترين روش‌هاي درماني براي آنها کمک کنند. نکته مهم اين است که يافته‌هاي پژوهش براي افراد داراي پيشينه‌هاي قومي متفاوت که در طول تاريخ کمتر در تحقيقات ژنتيک حضور داشته‌اند نيز سودمند هستند.

اين گروه پژوهشي، ارتباطي را بين برخي از انواع مخرب BAP1 و سطوح بالاتر يک هورمون و فاکتور رشد موسوم به «IGF-1» کشف کردند. اين کشف، راه را براي توسعه داروهاي جديدي هموار مي‌سازد که مي‌توانند اثرات مضر را مهار کنند و سرعت پيشروي برخي از سرطان‌ها را کاهش دهند يا از آن جلوگيري کنند.

پروتئين BAP1 به عنوان يک سرکوب‌کننده قوي تومور در بدن عمل مي‌کند و به محافظت از بدن در برابر سرطان‌هاي چشم، ريه، مغز، پوست و کليه مي‌پردازد. ژن‌هاي ارثي که پروتئين را مختل مي‌کنند، مي‌توانند خطر ابتلا به اين سرطان‌ها را تا 50 درصد در طول زندگي افراد -معمولا در حدود ميانسالي- افزايش
دهند.

تشخيص زودهنگام اين ژن‌ها از طريق غربال‌گري ژنتيکي مي‌تواند اقدامات پيشگيرانه را راهنمايي کند، اثربخشي درمان را تا حد زيادي افزايش دهد و کيفيت زندگي افراد مبتلا را بهبود ببخشد. با وجود اين، تاکنون درک محدودي از تغييرات ژنتيکي خاص در BAP1 وجود داشته است که بايد به دنبال آنها باشيم؛ به ويژه براي انواع نادري که به بروز اختلال در عملکرد آن و تحريک پيشروي سرطان منجر مي‌شوند.

پژوهشگران، 18108 مورد تغيير DNA را در ژن BAP1 بررسي کردند که با تغيير مصنوعي کد ژنتيکي سلول‌هاي انساني پرورش‌يافته در پتري‌ديش همراه بود. آنها تشخيص دادند که 5665 مورد از اين تغييرات مضر بوده‌اند و اثرات محافظتي پروتئين را مختل کرده‌اند. تحليل داده‌هاي «بيوبانک»(Biobank) بريتانيا تأييد کرد که افراد داراي اين ژن‌هاي مضر BAP1، بيش از 10 درصد بيشتر از عموم مردم در معرض ابتلا به سرطان هستند.

همچنين، اين گروه پژوهشي کشف کردند که سطح IGF-1 بيشتري در خون افراد داراي انواع مضر BAP1 وجود دارد. اين سطوح بالا حتي در افراد بدون سرطان نيز ديده شد که نشان مي‌دهد IGF-1 مي‌تواند هدفي براي درمان‌هاي جديد به منظور کاهش سرعت يا پيشگيري از سرطان‌هاي خاص باشد. تحليل بيشتر نشان داد که انواع مضر BAP1 و سطوح بالاتر IGF-1 با پيامدهاي بدتر در بيماران مبتلا به ملانوما مرتبط هستند. اين موضوع، پتانسيل مهارکننده‌هاي IGF-1 را در درمان سرطان برجسته مي‌کند.

نکته قابل‌ توجه اين است که اين روش همه گونه‌هاي احتمالي BAP1 را از جمعيت‌هاي گوناگون بررسي مي‌کند، نه تنها افرادي که در سوابق باليني اروپا حضور دارند. اين امر به بررسي حضور کم افراد غير اروپايي در مطالعات ژنتيکي کمک مي‌کند.

دکتر «اندرو واترز»(Andrew Waters) پژوهشگر ارشد اين پروژه گفت: روش‌هاي پيشين مطالعه چگونگي تأثير انواع گوناگون ژن‌ها در مقياس بسيار کوچکي ارائه شده‌اند يا زمينه‌هاي مهمي را که ممکن است در نحوه رفتار آنها نقش داشته باشند، حذف کرده‌اند. روش ما يک تصوير واقعي را از رفتار ژن ارائه مي‌دهد و امکان بررسي‌هاي گسترده‌تر و پيچيده‌تر را درباره تنوع ژنتيکي فراهم مي‌کند. اين امر، فرصت‌هاي جديدي را براي درک اين موضوع فراهم مي‌کند که چگونه اين تغييرات به ايجاد بيماري منجر مي‌شوند.

پروفسور «کلر ترنبول»(Clare Turnbull) از پژوهشگران اين پروژه گفت: اين پژوهش مي‌تواند به تفسير دقيق‌تر آزمايش‌هاي ژنتيکي، تشخيص زودهنگام بيماري و بهبود نتايج براي بيماران و خانواده‌هاي آنها کمک کند.

دکتر «ديويد آدامز»(David Adams) از پژوهشگران اين پروژه گفت: ما مي‌خواهيم اطمينان حاصل کنيم که اطلاعات ژنتيکي نجات‌دهنده براي همه افراد، صرف نظر از اصل و نسب آنها قابل دسترس هستند. ما قصد داريم اين روش را براي طيف وسيع‌تري از ژن‌ها به کار ببريم که ممکن است کل ژنوم انسان را پوشش دهند.

اين پژوهش در مجله «Nature Genetics» به چاپ رسيد.