سقوط 40 درصدي ارزش 3 پول خاورميانه در سال 2022

کشورهاي نفتي عربي در منطقه که از درآمد سرشار نفتي و جمعيت کم برخوردار هستند با عرضه دلارهاي نفتي در بازار توانستند مانع ريزش ارزش پول ملي خود در اين سال شوند اما در ديگر کشورها شاهد تورم فزاينده و افت قابل توجه ارزش پول ملي بوده‌ايم. به طوري که ارزش پوند مصر، پوند لبنان و لير ترکيه در اين سال بيش از 40 درصد کاهش يافت. دينار عراق و شيکل رژيم صهيونيستي نيز در اين سال نوسان زيادي داشته‌اند.

کاهش درآمد ارزي ناشي از صادرات کالاهاي غيرنفتي، کاهش گردشگري، افت درآمد نيروي کار اعزام شده به خارج در اثر رکود فعاليت‌هاي اقتصادي و همچنين کاهش جريان ورود سرمايه‌هاي خارجي از ديگر عوامل تضعيف پول‌هاي ملي در خاورميانه طي سال 2022 بوده است.

پوند مصر؛ ضعف بيشتر در راه است

پوند مصر تحت تاثير مجموعه‌اي از شرايط اقتصاد کلان و ژئوپلتيک به روند نزولي خود در برابر دلار ادامه داده و در حالي که قاهره در تلاش است شروط صندوق بين‌المللي پول براي دريافت وام‌هاي جديد را برآورده کند انتظار مي‌رود افت ارزش پوند ادامه يابد.

ارزش پوند مصر در 4 ژانويه امسال 8 درصد کاهش يافت که بيشترين افت يک روزه ارزش اين پول در برابر دلار آمريکا بوده است. هر دلار آمريکا در اين روز به 26.5 پوند رسيد. بانک‌هاي مصري در واکنش به اين سقوط نرخ بهره براي پس‌اندازهاي يک ساله را به 25 درصد افزايش دادند.

پول ملي مصر طي سال 2022 در مجموع 40 درصد از ارزش خود را از دست داده و يکي از بيشترين افت ارزش‌ها را در ميان پول‌هاي ملي کشورهاي درحال توسعه در اين سال داشته است.

کارشناسان انتظار دارند پول ملي مصر 5 درصد ديگر از ارزش خود را از دست بدهد و به 28 پوند در برابر هر دلار برسد.

دولت مصر اميدوار است با جذب 10 ميليارد دلار کمک مستقيم خارجي از سوي صندوق بين‌المللي پول و منابع ديگر مثل سرمايه‌هاي ورودي از کشورهاي حاشيه خليج فارس به تقويت پوند کمک کند.

پوند لبنان؛ رکوردشکني‌هاي نگران کننده

کشور لبنان با رکوردهاي پي در پي در کاهش ارزش پول ملي خود در سال 2022 مواجه شده است به طوري که ارزش هر دلار آمريکا به رکورد 38 هزار پوند رسيده است.

بحران اقتصادي افراد بسياري را در اين کشور به کام فقر کشيده و باعث کمبود کالاهاي ضروري مثل آب سالم، برق و دارو شده است.

بر اساس آمار رسمي، نرخ تورم در لبنان طي 11 ماهه 2022 به 189.4 درصد رسيده است. موسسه فيچ انتظار دارد لبنان پس از سودان دومين نرخ تورم بالا را در جهان طي سال 2022 داشته باشد.

بانک جهاني بحران اقتصادي کنوني در لبنان را وخيم‌ترين بحران اقتصادي در تاريخ مدرن اين کشور دانسته است. دولت لبنان تاکنون نتوانسته است اصلاحات ساختاري و مالي مورد نظر صندوق بين‌المللي پول براي دريافت کمک 3 ميليارد دلاري از سوي اين نهاد را انجام دهد.

ارزش پول ملي لبنان در سال 2022 بيش از 40 درصد کاهش يافته است. اقتصاد لبنان پس از آن فرو ريخت که در مارس 2020 اعلام کرد از عهده بازپرداخت 31 ميليارد دلار اوراق قرضه يورو برنمي‌آيد. ارزش پوند در آن زمان در بازار سياه 90 درصد سقوط کرد.

دينار عراق؛ تحريم‌ها ضربه مي‌زند

ارزش دينار عراق در پي اقدامات تحريمي آمريکا عليه اين کشور و قرار دادن چندين بانک عراقي در ليست سياه خود کاهش يافته است. اين تحريم‌ها باعث کمبود اسکناس دلار در بازار عراق شده است.

هر دلار آمريکا در برابر 1580 دينار در خيابان‌هاي عراق معامله مي‌شود. نرخ رسمي دلار در اين کشور 1470 دينار است.

بانک مرکزي عراق براي اطمينان خاطر فعالان اقتصادي در اين کشور تاکيد کرده است کليه نيازهاي اين کشور در تجارت خارجي را با قيمت رسمي ارز تامين مي‌کند.

اين بانک اقداماتي را براي ثبات بخشيدن به پول ملي عراق به کار بسته است که از آن جمله کاهش نرخ ارز براي سفرهاي خارجي و عرضه دلار با نرخ رسمي در بازار است.

ارزش دينار طي سال‌هاي اخير نوسان چنداني نداشته و طي يک سال گذشته حدود 8 درصد کاهش داشته است اما طي هفته‌هاي اخير فشار زيادي را تحمل کرده و شاهد فاصله گرفتن نرخ بازار آزاد از نرخ رسمي ارز بوده‌ايم.

شيکل رژيم صهيونيستي؛ نگراني از تورم

ارزش شيکل رژيم صهيونيستي در سال گذشته ميلادي بيش از 12 درصد کاهش يافته و با توجه به رشد 5.3 درصدي تورم در اين رژيم در ماه نوامبر انتظار نمي‌روند روند نزولي ارزش شيکل به‌زودي متوقف شود. نرخ تورم در اين رژيم به بالاترين رقم طي 15 سال گذشته رسيده است.

تورم قدرت خريد مصرف‌کننده‌ها را کاهش مي‌دهد و باعث افت ارزش شيکل مي‌شود. رئيس بانک مرکزي اين رژيم اذعان کرده است که شيکل بسيار نوساني شده و به ويژه در سه ماهه چهارم 2022 بي ثباتي زيادي داشته است. وي گفت براي افزايش ارزش شيکل نرخ بهره را افزايش خواهد داد. هر دلار آمريکا هم اکنون در برابر 3.52 شيکل معامله مي‌شود.

لير ترکيه؛ افت 40 درصدي در سال 2022

ارزش لير ترکيه در برابر دلار طي سال 2022 بيش از 40 درصد کاهش يافته است. اين در حالي است که لير ترکيه در سال 2021 نيز 77 درصد از ارزش خود را از دست داده بود. بدين ترتيب طي دو سال ارزش پول ملي ترکيه به کمتر از نصف رسيده است.

هر دلار آمريکا هم اکنون در برابر 18.55 لير معامله مي‌شود. دولت قصد دارد با سياست‌هايي ازجمله دلارزاديي از اقتصاد ترکيه و ترويج استفاده از ليره به تقويت اين پول کمک کند.

بانک مرکزي ترکيه گفته است قصد دارد سهم لير از سپرده‌هاي کل نظام بانکي اين کشور را طي شش ماه آينده به 60 درصد برساند.

اما تورم فزاينده مانعي در راه مهار کاهش ارزش لير در ترکيه است. نرخ تورم در اين کشور در سال 2022 به 64.3 درصد رسيد که بالاترين نرخ تورم در اين کشور طي 75 سال‌ گذشته است.