سرمايه‌گذاري يک‌ميلياردي انگليس در جنگ سايبري

جان هيلي وزير دفاع انگليس طي بازديدي از مقر فرماندهي سايبري ارتش در شهر کورشام، ضمن اعلام تشکيل «فرماندهي سايبري و الکترومغناطيسي» از اختصاص بودجه‌اي بالغ بر يک ميليارد پوند براي تقويت توانمندي‌هاي ديجيتال ارتش خبر داد. وي در سخناني گفت: «کيبورد به سلاح جنگي تبديل شده است و ما نيز در حال پاسخ دادن به اين واقعيت هستيم.»

بر اساس گزارش‌ها، اين فرماندهي جديد بخشي از سند راهبرد دفاعي دولت کي‌ير استارمر است که قرار است به‌زودي منتشر شود و به‌عنوان اولين راهبرد نظامي جامع دولت حزب کارگر تلقي مي‌شود.

وزير دفاع انگليس ادعا کرد: «فرماندهي سايبري بخشي از توان جديد براي انجام عمليات دفاعي و تهاجمي است و ما به‌صراحت اعلام مي‌کنيم که قابليت انجام حملات سايبري عليه دولت‌هاي متخاصم مانند روسيه و چين را ارتقا مي‌دهيم.»

گفته مي‌شود که در بخشي از اين طرح، قرار است سامانه‌اي موسوم به «وب هدف‌گيري ديجيتال» تا سال 2027 راه‌اندازي شود که با بهره‌گيري از هوش مصنوعي و ارتباط ميان سيستم‌هاي تسليحاتي، تصميم‌گيري در ميدان نبرد را تسريع خواهد کرد. اين ساختار که در فضاي رسانه‌اي غرب با عنوان «kill web» شناخته مي‌شود، با الهام از تجربه اوکراين در شناسايي سريع مواضع روسيه و انجام حملات دقيق طراحي شده است.

جان هيلي در همين زمينه گفت: «آينده جنگ‌ها متعلق به نيروهايي است که سريع‌تر از دشمن نوآوري مي‌کنند، به هم متصل هستند و از اطلاعات بهره‌برداري فوري مي‌کنند. فرماندهي سايبري ما اين هدف را دنبال مي‌کند.»

وي همچنين افزود که تا پيش از اين، نيروهاي مسلح انگليس به‌طور پراکنده در فضاي سايبري عمل مي‌کردند، اما اين ساختار جديد با تجميع نيروها و اختيارات بيشتر، عملکرد يکپارچه‌اي را ايجاد خواهد کرد.

تهديد روزافزون يا کمبود مزمن؟

اگرچه دولت انگليس اين اقدام را گامي در راستاي تقويت بازدارندگي سايبري مي‌داند، اما آمارهاي رسمي منتشرشده در ماه‌هاي اخير از واقعيتي نگران‌کننده در داخل اين کشور حکايت دارد. طبق گزارش وزارت دفاع انگليس، تنها در دو سال گذشته بيش از 90 هزار حمله سايبري عليه ساختارهاي نظامي انگليس صورت گرفته که از نظر شدت و پيچيدگي نيز روندي افزايشي داشته‌اند.

هم‌زمان، گزارش اخير کميته حسابرسي عمومي مجلس عوام انگليس نشان مي‌دهد که بيش از يک‌چهارم سامانه‌هاي رايانه‌اي بخش عمومي انگليس همچنان از فناوري‌هاي قديمي و آسيب‌پذير موسوم به «legacy systems» استفاده مي‌کنند. در اين گزارش هشدار داده شده که زيرساخت‌هاي دولتي به‌طور فزاينده‌اي در برابر حملات سايبري عقب مانده‌اند و کمبود شديد نيروي متخصص اين شکاف را تشديد کرده است.

هرچند مقام‌هاي انگليسي در سخنان خود تمرکز را بر تهديدات خارجي قرار داده‌اند، اما انتقادات گسترده‌اي در محافل مستقل درباره رويکرد فزاينده‌سازي تهديد به‌عنوان ابزاري براي توجيه افزايش بودجه نظامي مطرح است.

در سند دفاعي جديد انگليس، بودجه نظامي قرار است تا سال 2027 به 2.5 درصد توليد ناخالص داخلي افزايش يابد؛ رقمي که به‌گفته ناظران با کاهش بودجه کمک‌هاي خارجي و ساير هزينه‌هاي اجتماعي تأمين خواهد شد. اين در حالي است که دبيرکل ناتو خواستار افزايش سهم هزينه نظامي کشورها به بالاتر از 3.5 درصد و دونالد ترامپ رئيس جمهوري آمريکا تا 5 درصد شده است.

کارشناسان در انگليس بر اين باورند که جنگ سايبري ديگر صرفاً يک تهديد بالقوه نيست، بلکه به واقعيتي تثبيت‌شده در معادلات امنيتي قدرت‌هاي جهاني تبديل شده است. در چنين شرايطي، تصميم دولت انگليس براي راه‌اندازي فرماندهي سايبري و سرمايه‌گذاري بيش از يک ميليارد پوند در اين حوزه را مي‌توان تلاشي براي بازتعريف نقش اين کشور در معماري امنيتي ديجيتال جهان دانست. اين اقدام در ظاهر نشان‌دهنده تلاش لندن براي ارتقاي بازدارندگي سايبري و پاسخ به تهديدات ادعايي از سوي دولت‌هاي رقيب است، اما در بطن خود، حاکي از نگراني‌هاي فزاينده‌اي نسبت به ضعف ساختاري زيرساخت‌هاي ديجيتال و عقب‌ماندگي نهادهاي دولتي در برابر موج روزافزون حملات سايبري نيز هست.

از اين منظر، شکاف ميان ادعاهاي راهبردي و واقعيت فني دستگاه‌هاي دولتي، به‌ويژه با توجه به هشدارهاي رسمي درباره فناوري‌هاي منسوخ و کمبود نيروي متخصص، اين پرسش را مطرح مي‌کند که آيا اين تحول صرفاً يک نمايش قدرت رسانه‌اي است يا تلاشي ناگزير براي جبران آسيب‌پذيري‌هايي که ديگر قابل انکار نيستند.