سرمايه‌گذاري 1000 ميليارد دلاري آمريکا در ايران؛ واقعيت يا شايعه؟

واقعيت مذاکرات ادعايي

وزارت امور خارجه ايران در آبان 1403 (نوامبر 2024) ديدار بين ايرواني و ماسک را به طور رسمي تکذيب کرده است. ايلان ماسک، مديرعامل تسلا و اسپيس ايکس، بيشتر به‌عنوان يک کارآفرين شناخته مي‌شود تا مذاکره‌کننده ديپلماتيک. هرچند او در سياست داخلي آمريکا نفوذ دارد و از پويش‌هاي انتخاباتي ترامپ حمايت کرده، هيچ شواهد معتبري مبني بر دخالت مستقيم او در مذاکرات ديپلماتيک با ايران وجود ندارد.

اين ادعا بيشتر از يک گفت‌وگوي کلاب‌هاوسي و پست‌هاي شبکه اجتماعي - سرچشمه گرفته که فاقد مدارک مستند يا تأييد رسمي هستند؛ بنابراين، احتمال صحت مذاکرات ادعايي بسيار پايين است.

سرمايه‌گذاري 1000 ميليارد دلاري؛ امکان‌پذير يا غيرواقعي؟

بررسي ها نشان مي‌دهد که سرمايه‌گذاري 1000 ميليارد دلاري در ايران، حتي در بهترين شرايط، غيرواقعي است:

بر اساس گزارش‌هاي بين المللي، توليد ناخالص داخلي ايران در سال 1403 حدود 400 ميليارد دلار تخمين زده شده است. اين رقم حتي با برآورد صندوق بين‌المللي پول (464 ميليارد دلار) فاصله زيادي با 1000 ميليارد دلار دارد. سرمايه‌گذاري ادعايي بيش از دو برابر کل اقتصاد ايران است.

همچنين طبق گزارش‌هاي UNCTAD، جريان سرمايه‌گذاري خارجي در ايران در سال‌هاي اخير بسيار محدود بوده و در سال 2023 حدود 1.5 تا 2 ميليارد دلار برآورد شده است. اين ارقام نشان مي‌دهد که جذب چنين حجم عظيمي از سرمايه‌گذاري در کوتاه‌مدت امکان‌پذير نيست.

از طرف ديگر تحريم‌هاي آمريکا، ريسک‌هاي سياسي، و ضعف زيرساخت‌هاي اقتصادي ايران، جذب سرمايه‌گذاري‌هاي کلان را به‌شدت محدود کرده است.

زمينه سياسي و نقش ماسک

تحريم‌هاي شديد آمريکا عليه ايران، هرگونه سرمايه‌گذاري مستقيم از سوي شرکت‌هاي آمريکايي را عملاً غيرممکن مي‌کند. حتي اگر توافق جديدي مشابه برجام حاصل شود، روند رفع تحريم‌ها و جذب سرمايه‌گذاري زمان‌بر خواهد بود. ايلان ماسک نيز به‌عنوان حامي ترامپ بيشتر بر پروژه‌هاي داخلي آمريکا تمرکز دارد و احتمال دخالت او در مسائل سياسي ايران بسيار بعيد است.

ترامپ نيز که در حال جمع‌آوري سرمايه براي تقويت اقتصاد داخلي آمريکاست، بعيد به نظر مي‌رسد که سرمايه‌گذاري کلاني را به خارج از کشور هدايت کند. سياست‌هاي اقتصادي او عمدتاً بر تقويت زيرساخت‌ها و صنايع داخلي آمريکا متمرکز است.

ادعاي نادرست پيش از شروع مذاکرات

ادعاي علي ماجدي مبني بر مذاکرات بين ايرواني و ماسک و سرمايه‌گذاري 1000 ميليارد دلاري آمريکا در ايران، فاقد اعتبار و شواهد مستند است.

از نظر اقتصادي، چنين سرمايه‌گذاري عظيمي نسبت به‌اندازه اقتصاد ايران و جريان‌هاي جهاني سرمايه‌گذاري، کاملاً غيرواقعي است. همچنين، زمينه‌هاي سياسي و تحريم‌هاي موجود، تحقق چنين ادعايي را غيرممکن مي‌سازد. اين موضوع بيشتر به شايعه يا پروپاگاندا شباهت دارد تا واقعيت.

منبع:  خبرگزاري مهر