ساخت دستگاه پلاسما به روش SDBD توسط دانشمندان ايراني

با توجه به شرايط ژئوپليتيکي منطقه و تحريم‌هاي گسترده، دستيابي به فناوري‌هاي پيشرفته در حوزه انرژي هسته‌اي، به‌ويژه در زمينه‌هايي چون گداخت هسته‌اي و فناوري‌هاي پلاسما، ضرورتي انکارناپذير است. اين دستاوردها نشان از توانمندي دانشمندان ايراني در عبور از محدوديت‌ها و تبديل چالش‌ها به فرصت دارد.

در اين ميان، پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌اي ايران يکي از مراکز پيشرو در توسعه فناوري‌هاي بومي در حوزه انرژي هسته‌اي است. دکتر سيد اميرحسين فقهي، رئيس پيشين پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌اي و از دانشمندان برجسته هسته‌اي کشور، نقش مهمي در پيشبرد اين دستاوردها ايفا کرد. او که در دوران مديريت خود منشأ خدمات و نوآوري‌هاي علمي بسياري بود، توسط رژيم صهيونيستي به شهادت رسيد.

معرفي دستاورد و مشخصات فني

دستگاه توليد پلاسما به روش تخليه سد دي‌الکتريک سطحي (SDBD) روشي بهينه براي توليد پلاسماي فشار اتمسفري پايدار و يکنواخت براي کاربرد در اصلاح و پردازش سطوح است. منظور از پردازش سطوح، بهبود ويژگي‌هاي سطحي از قبيل بهبود آب‌دوستي، افزايش انرژي سطحي و بهبود مورفولوژي جهت استفاده در کاربردهاي مختلف از جمله پزشکي، دندان‌پزشکي، صنعت چاپ، بسته‌بندي و نساجي مي‌باشد.

علاوه بر يکنواختي و پايداري پلاسماي توليدي، مزاياي بالقوه سيستم‌هاي SDBD شامل سادگي، استحکام و قابليت پردازش در طيف گسترده‌اي از گازهاي فعال است. همچنين SDBDها در مقايسه با ساير ساختارهاي تخليه سد دي‌الکتريک موجب افزايش انرژي سطح پردازش شده مي‌شوند و يک روش مؤثر براي کاربردهاي مختلف از جمله بهبود ويژگي‌هايي مانند آب‌دوستي سطح در زمان‌هاي بسيار کوتاه مي‌باشند.

بنابراين چنين سامانه‌اي مي‌تواند در کاهش زمان پردازش با پلاسما و مصرف انرژي بسيار قابل توجه باشد. همچنين فرآيندهاي پردازش با اين روش به‌راحتي قابل کنترل هستند و هزينه پردازش در مقايسه با ساير روش‌هاي توليد پلاسماهاي کم‌فشار پايين است. مشخصات فني دستگاه ساخته شده شامل منبع تغذيه ولتاژ 0–20 کيلوولت و فرکانس 0–200 کيلوهرتز با هدف توليد پلاسماي پايدار و يکنواخت هوا جهت استفاده در پردازش سطوح پليمري در ابعاد متنوع مي‌باشد.

گام‌هاي بعدي و چشم‌انداز آينده

گام‌هاي بعدي در راستاي بهره‌برداري از اين دستاورد شامل موارد زير است:

ساخت دستگاه توليد پلاسماي تخليه سد دي‌الکتريک سطحي (SDBD) در مقياس نيمه‌صنعتي و صنعتي و آماده‌سازي آن جهت استفاده در صنايع مختلف؛

ارتقاء دستگاه SDBD به مدل COPLANAR DBD جهت کاربرد در صنايعي چون چاپ و بسته‌بندي مواد پليمري و همچنين حوزه‌هاي مختلف علوم از جمله علوم پزشکي، دندان‌پزشکي و آزمايشگاهي.

حوزه کاربرد و بازار هدف

پلاسماي سرد توليد شده از اين سيستم به‌صورت گسترده در حوزه‌هاي مختلف قابل استفاده است. از جمله اين حوزه‌ها مي‌توان به پزشکي، دندان‌پزشکي، ضدعفوني کردن سطوح، صنعت چاپ و بسته‌بندي، توليد صنعتي ازن، نساجي، صنايع غذايي و کشاورزي اشاره کرد.

پيشرفت‌هاي حاصل‌شده در پژوهشکده پلاسما و گداخت هسته‌اي، جلوه‌اي از توانمندي دانشمندان ايراني در توسعه فناوري‌هاي نوين با تکيه بر دانش بومي است. دستگاه توليد پلاسماي SDBD، نمادي از اين پيشرفت‌هاست که مي‌تواند نياز بسياري از صنايع داخلي را پاسخ دهد و زمينه‌ساز حضور فناوري هسته‌اي در عرصه‌هاي صنعتي و پزشکي کشور باشد. بدون شک، اين مسير روشن با تلاش‌هاي دانشمندان هسته‌اي ايران، با وجود همه فشارها و دشمني‌ها، همچنان ادامه دارد.

منبع: تسنيم