در دنياي امروز، پايداري شبکه برق به‌عنوان يکي از ارکان اصلي امنيت ملي و زيربناي زندگي اجتماعي، بيش از هر زمان ديگري اهميت يافته است.
کپی آدرس
اشتراک گذاری در فیس بوک
اشتراک گذاری در تویتر
پست الکترونیک
اشتراک گذاری در لینکداین
اشتراک گذاری در واتساپ
ايران به‌دليل وابستگي شديد به نيروگاه‌هاي حرارتي و مصرف انبوه گاز طبيعي براي توليد برق، در برابر بحران‌هاي انرژي و تهديدات خارجي به‌شدت آسيب‌پذير است.
کارشناسان معتقدند راه نجات کشور از اين وضعيت، حرکت به‌سوي انرژي‌هاي تجديدپذير، به‌ويژه انرژي خورشيدي است که هم از نظر زيست‌محيطي پاک و هم از نظر امنيتي مقاوم‌تر است.
پدافند غيرعامل و ضرورت تنوع در سبد انرژي
تجربه بحران‌ها و جنگ‌ها نشان داده که زيرساخت‌هاي حياتي کشورها، به‌ويژه شبکه‌هاي برق، همواره هدف نخست حملات هستند.
جنگ 12روزه اخير در ايران نشان داد که تکيه بيش از اندازه به چند نيروگاه حرارتي متمرکز، شبکه برق کشور را در شرايط بحراني به شدت شکننده مي‌کند.
در آن مقطع، تأمين برق تنها از طريق چند نيروگاه محدود انجام شد که به روشني ضعف ساختاري نظام انرژي کشور را آشکار کرد. اين رويداد زنگ خطري بود براي تصميم‌گيران تا هرچه سريع‌تر تنوع در منابع توليد برق را در دستور کار قرار دهند.
بحران گاز و وابستگي خطرناک نيروگاه‌ها
اکنون بيش از 86 درصد برق کشور از گاز طبيعي تأمين مي‌شود. اين ميزان وابستگي، ايران را در فصل‌هاي سرد و دوره‌هاي بحران اقتصادي يا سياسي با چالش‌هاي جدي روبه‌رو مي‌کند.
به‌عنوان نمونه، در زمستان گذشته کسري گاز به حدود 175 ميليون مترمکعب در روز رسيد که مي‌توانست کل شبکه برق را دچار اختلال کند.
در چنين شرايطي، هر بحران در تأمين سوخت، به خاموشي گسترده منجر مي‌شود.
بنابراين، وابستگي شديد به سوخت فسيلي، تهديدي مستقيم براي امنيت انرژي کشور محسوب مي‌شود.
خورشيد؛ منبعي بي‌پايان براي تاب‌آوري
در اين ميان، انرژي خورشيدي به‌عنوان مطمئن‌ترين راهکار مقاوم‌سازي شبکه برق شناخته مي‌شود. ايران با دارا بودن يکي از بالاترين ظرفيت‌هاي تابش خورشيدي در جهان، مي‌تواند بخش قابل‌توجهي از برق خود را از طريق اين منبع پاک و بي‌پايان توليد کند.
نيروگاه‌هاي کوچک‌مقياس خورشيدي، علاوه بر تأمين انرژي محلي، موجب کاهش وابستگي مناطق دورافتاده به شبکه سراسري مي‌شوند و در شرايط بحراني، مانع از قطع کامل برق خواهند شد.
در مقايسه با نيروگاه‌هاي حرارتي، انرژي خورشيدي پس از نصب اوليه هزينه بسيار اندکي دارد و فاقد هرگونه آلودگي محيطي است. تجربه کشورهايي مانند آلمان، هند و چين نشان داده است که با توسعه تجديدپذيرها، مي‌توان تاب‌آوري شبکه برق را به شکل چشمگيري افزايش داد و خطرات ناشي از بحران‌هاي خارجي را کاهش داد.
چالش‌هاي پيش‌رو و راه‌حل‌ها
با وجود ظرفيت بالا، توسعه نيروگاه‌هاي خورشيدي در ايران با موانعي روبه‌روست. طولاني بودن بازگشت سرمايه (حدود 4 تا 5 سال)، نبود تسهيلات کم‌بهره، و بروکراسي اداري در فرآيند صدور مجوزها، انگيزه سرمايه‌گذاران و خانوارها را کاهش داده است.
کارشناسان پيشنهاد مي‌کنند دولت با ارائه وام‌هاي يارانه‌اي و تسهيل روندهاي اداري، مردم را به مشارکت در اين تحول بزرگ انرژي تشويق کند.
ايران به‌دليل وابستگي شديد به نيروگاه‌هاي حرارتي و مصرف انبوه گاز طبيعي براي توليد برق، در برابر بحران‌هاي انرژي و تهديدات خارجي به‌شدت آسيب‌پذير است.
کارشناسان معتقدند راه نجات کشور از اين وضعيت، حرکت به‌سوي انرژي‌هاي تجديدپذير، به‌ويژه انرژي خورشيدي است که هم از نظر زيست‌محيطي پاک و هم از نظر امنيتي مقاوم‌تر است.
پدافند غيرعامل و ضرورت تنوع در سبد انرژي
تجربه بحران‌ها و جنگ‌ها نشان داده که زيرساخت‌هاي حياتي کشورها، به‌ويژه شبکه‌هاي برق، همواره هدف نخست حملات هستند.
جنگ 12روزه اخير در ايران نشان داد که تکيه بيش از اندازه به چند نيروگاه حرارتي متمرکز، شبکه برق کشور را در شرايط بحراني به شدت شکننده مي‌کند.
در آن مقطع، تأمين برق تنها از طريق چند نيروگاه محدود انجام شد که به روشني ضعف ساختاري نظام انرژي کشور را آشکار کرد. اين رويداد زنگ خطري بود براي تصميم‌گيران تا هرچه سريع‌تر تنوع در منابع توليد برق را در دستور کار قرار دهند.
بحران گاز و وابستگي خطرناک نيروگاه‌ها
اکنون بيش از 86 درصد برق کشور از گاز طبيعي تأمين مي‌شود. اين ميزان وابستگي، ايران را در فصل‌هاي سرد و دوره‌هاي بحران اقتصادي يا سياسي با چالش‌هاي جدي روبه‌رو مي‌کند.
به‌عنوان نمونه، در زمستان گذشته کسري گاز به حدود 175 ميليون مترمکعب در روز رسيد که مي‌توانست کل شبکه برق را دچار اختلال کند.
در چنين شرايطي، هر بحران در تأمين سوخت، به خاموشي گسترده منجر مي‌شود.
بنابراين، وابستگي شديد به سوخت فسيلي، تهديدي مستقيم براي امنيت انرژي کشور محسوب مي‌شود.
خورشيد؛ منبعي بي‌پايان براي تاب‌آوري
در اين ميان، انرژي خورشيدي به‌عنوان مطمئن‌ترين راهکار مقاوم‌سازي شبکه برق شناخته مي‌شود. ايران با دارا بودن يکي از بالاترين ظرفيت‌هاي تابش خورشيدي در جهان، مي‌تواند بخش قابل‌توجهي از برق خود را از طريق اين منبع پاک و بي‌پايان توليد کند.
نيروگاه‌هاي کوچک‌مقياس خورشيدي، علاوه بر تأمين انرژي محلي، موجب کاهش وابستگي مناطق دورافتاده به شبکه سراسري مي‌شوند و در شرايط بحراني، مانع از قطع کامل برق خواهند شد.
در مقايسه با نيروگاه‌هاي حرارتي، انرژي خورشيدي پس از نصب اوليه هزينه بسيار اندکي دارد و فاقد هرگونه آلودگي محيطي است. تجربه کشورهايي مانند آلمان، هند و چين نشان داده است که با توسعه تجديدپذيرها، مي‌توان تاب‌آوري شبکه برق را به شکل چشمگيري افزايش داد و خطرات ناشي از بحران‌هاي خارجي را کاهش داد.
چالش‌هاي پيش‌رو و راه‌حل‌ها
با وجود ظرفيت بالا، توسعه نيروگاه‌هاي خورشيدي در ايران با موانعي روبه‌روست. طولاني بودن بازگشت سرمايه (حدود 4 تا 5 سال)، نبود تسهيلات کم‌بهره، و بروکراسي اداري در فرآيند صدور مجوزها، انگيزه سرمايه‌گذاران و خانوارها را کاهش داده است.
کارشناسان پيشنهاد مي‌کنند دولت با ارائه وام‌هاي يارانه‌اي و تسهيل روندهاي اداري، مردم را به مشارکت در اين تحول بزرگ انرژي تشويق کند.
کپی آدرس
اشتراک گذاری در فیس بوک
اشتراک گذاری در تویتر
پست الکترونیک
اشتراک گذاری در لینکداین
اشتراک گذاری در واتساپ
بخش خبری آذربایجان
اظهار نظر 0
روزنامه به دیدگاه شما نیازمند است،از نظراتتون روی موضوعات پیشوازی خواهیم کرد.