رؤياي 1000 ميليارد دلاري «ترامپ» براي نوسازي نيروي دريايي آمريکا

روزنماه وال استريت ژورنال نوشت که ترامپ اين ابتکار را پاسخي مستقيم به تهديدهاي فزاينده چين در منطقه هند و اقيانوسيه توصيف کرده و گفته است ناوگان جديد بر پايه کشتي‌هاي بزرگ سطحي با موشک‌هاي دوربرد و هايپرسونيک، ساخته خواهد شد. اين شناورها به‌گونه‌اي طراحي مي‌شوند که در برابر حملات موشکي پيشرفته و تهديدهاي سايبري مقاومت
کنند.

بر اساس جزئيات منتشرشده، «ناوگان طلايي» شامل يک گروه ضربت حامل خواهد بود که ناو هواپيمابر «جرالد آر. فورد» هسته مرکزي آن است. اين گروه همچنين شامل چهار ناوشکن کلاس «آرلي برک»، دو ناو کروزر کلاس «تيکوندروگا»، يک زيردريايي تهاجمي کلاس «ويرجينيا» و کشتي‌هاي پشتيباني مانند دو کشتي باربري خشک کلاس «لوئيس و کلارک» و يک کشتي پشتيباني سريع جنگي است. در کنار آن، فناوري‌هاي بدون سرنشين نيز بخش مهمي از طرح هستند؛ از جمله اسکادران پهپادهاي «ام‌کيو-25 استينگري» و کشتي‌هاي سطحي بدون سرنشين مجهز به موشک‌هاي ضدکشتي براي عمليات گسترده در آب‌هاي آزاد.

طرح ترامپ همچنين شامل ساخت کشتي‌هاي زره‌پوش جديد با وزن پانزده تا بيست‌هزار تُن و زره فولادي شش‌اينچي براي مقاومت در برابر موشک‌هاي هايپرسونيک است. افزون بر آن،ناوچه‌هاي سبک براي عمليات سريع در آب‌هاي ساحلي ساخته مي‌شوند تا در مجموع، نيرويي ترکيبي با قدرت آتش سنگين و توان بالاي حمله گروهي شکل گيرد.

هدف: مقابله با چين

به نوشته وال استريت ژورنال، هدف اصلي اين طرح مقابله با گسترش دريايي چين است؛ کشوري که اکنون بيش از 370 کشتي جنگي در اختيار دارد، در حالي که ناوگان آمريکا تنها حدود 290 کشتي را مديريت مي‌کند.

تمرکز اين طرح بر عمليات «آزادي ناوبري» در درياي جنوبي چين، حفاظت از مسيرهاي کليدي تجاري، حمايت از متحداني چون ژاپن و فيليپين و جلوگيري از درگيري احتمالي در تنگه تايوان و جزاير سنکاکو عنوان شده است.

ترامپ اين پروژه را بخشي از استراتژي بازسازي کامل ناوگان دانسته و گفته است هدف، رسيدن به 300 کشتي بهينه و آماده استقرار سريع و پايدار است.

هزينه هزار ميليارد دلاري

اين طرح البته با هزينه‌هاي هنگفتي همراه است که جزئيات دقيق آن هنوز به طور کامل فاش نشده، اما تخمين‌هاي اوليه نشان‌دهنده سرمايه‌گذاري‌هاي کلان در مقياس صدها ميلياردي است به طوريکه مقامات نيروي دريايي آمريکا تأکيد دارند که بدون افزايش قابل توجه بودجه سالانه، اجراي آن غيرممکن خواهد بود.

بر اساس گزارش وال استريت ژورنال هزينه هر بدنه کشتي سطحي بزرگ در اين ناوگان بين 4 تا 6 ميليارد دلار تخمين زده شده که بسته به نوع تسليحات و سيستم‌هاي راداري، مي‌تواند افزايش يابد و اين رقم تنها براي يک کشتي است، در حالي که کل طرح شامل ده‌ها کشتي جديد، ارتقاي موجودي فعلي و توسعه زيرساخت‌هاي صنعتي مي‌شود.

وال استريت ژورنال اشاره مي‌کند که بودجه کل طرح هنوز به طور رسمي اعلام نشده، اما با توجه به مقياس آن - رسيدن به 300 کشتي بهينه‌شده - کارشناسان نظامي تخمين مي‌زنند که هزينه‌هاي تجمعي طي يک دهه آينده به صدها ميليارد دلار برسد، به ويژه با در نظر گيري هزينه‌هاي جانبي مانند آموزش خدمه، زنجيره تأمين و مقابله با کمبود نيروي کار در صنايع کشتي‌سازي.

تخمين کلي براي اجراي کامل در 10 سال آينده بيش از 1 تريليون دلار (1000 ميليارد دلار) است. اين رقم شامل تمام مراحل ساخت، آموزش، نگهداري و ادغام فناوري‌هاي پيشرفته (مانند موشک‌هاي هايپرسونيک) مي‌شود. کارشناسان آمريکايي هشدار داده‌اند که اين هزينه ممکن است با تورم و تأخيرها افزايش يابد.

ترديد بزرگ منتقدان

در ميان رجزخواني‌هاي ترامپ و تعريف و تمجيد پيت هگزث، وزير جنگ آمريکا، اما منتقدان ديدگاه ديگري دارند. به نوشته وال استريت ژورنال، شماري از کارشناسان نظامي نسبت به کارايي کشتي‌هاي بسيار بزرگ ترديد نشان داده‌اند و معتقدند اهميت اصلي در سامانه‌هاي تسليحاتي، حسگرها، تعمير و نگهداري و زنجيره تأمين است.

به گفته آنان، زمان و هزينه ساخت چنين کشتي‌هايي بسيار زياد خواهد بود و احتمالاً اين ناوها تا پايان دوره رياست‌جمهوري ترامپ وارد خدمت نخواهند شد.

اين کارشناسان هشدار داده‌اند که پيش از آغاز پروژه‌هاي تازه، مشکلات موجود در ناوگان فعلي و صنعت کشتي‌سازي آمريکا بايد برطرف شود؛ از جمله تعمير شناورهاي فرسوده، تأمين فلزات، کمبود نيروي کار ماهر و ظرفيت محدود کارخانه‌هاي کشتي‌سازي.

اليزابت وارن، سناتور دموکرات، اين طرح را «نمايشي از قدرت بي‌حاصل» توصيف کرده که منابع کشور را از اولويت‌هاي داخلي منحرف مي‌کند. مارک مونتگمري، افسر بازنشسته نيروي دريايي، نيز گفته است: «زيبايي‌شناسي رئيس‌جمهور، معيار مناسبي براي ارزيابي نيازهاي تاکتيکي نيست.»

در همين حال، راجر ويکر، رئيس کميته خدمات مسلح سنا، خواستار شفاف‌سازي بودجه شده و گفته است: «ما بايد جزئيات تأمين مالي را بدانيم؛ چين تهديد است، اما بدهي هم تهديد ديگري است.»

هياهوي جنگ‌طلبانه

وزارت خارجه چين نيز اين طرح را «هياهوي جنگ‌طلبانه» خوانده است. «لين جيان» سخنگوي اين وزارتخانه تأکيد کرد: «آمريکا بايد بر گفت‌وگو تمرکز کند، نه بر ايجاد ناوگان‌هاي تحريک‌آميز.»

در مقابل، ترامپ در نشست خبري کاخ سفيد گفت: «ما بزرگ‌ترين ناوگان تاريخ را مي‌سازيم و چين نخواهد دانست چه چيزي به سرش آمده است.» يک افسر ناشناس نيروي دريايي نيز در گفت‌وگو با اين روزنامه اظهار داشت: «ما توانايي‌هايمان را به حد نهايي مي‌رسانيم، اما رقابت در اقيانوس آرام بسيار سنگين است.»

وال استريت ژورنال در بخش پاياني گزارش خود نوشت که طرح «ناوگان طلايي» بيانگر تلاشي براي تحول بنيادين در توان دريايي آمريکاست، اما با چالش‌هاي فني، مالي و زماني جدي روبه‌رو است. طرح از نظر ظاهري جاه‌طلبانه به نظر مي‌رسد و موفقيت آن وابسته به سرمايه‌گذاري بلندمدت، رفع ضعف‌هاي فعلي و سازگاري با تهديدهاي مدرن خواهد بود.