روش برخورد با مشکلات زندگي در سيره امام حسين (ع)

خداوند متعال در کلام وحي، مؤمنان را به دعا و نيايش در درگاهش فراخوانده و اين عمل را نشانه‌اي از عبوديت و بندگي آنان تلقي کرده است. دعا تنها يک درخواست ساده نيست، بلکه بيانگر نياز و وابستگي انسان به خالق هستي و اعتراف به قدرت و عظمت اوست.

انبياء و اوصياء الهي، به عنوان برگزيدگان و هدايتگران الهي، همواره از دعا به عنوان سلاحي کارآمد در مسير تبليغ و هدايت استفاده کرده‌اند. آنان در سخت‌ترين شرايط و در اوج تنهايي، با مناجات و راز و نياز با پروردگار، آرامش و اطمينان خاطر يافته و بر مشکلات فائق آمده‌اند. حجم گسترده‌اي از ادعيه و مناجات‌هاي برجاي مانده از ايشان، گواهي بر اهميت و ضرورت دعا در زندگي فردي و اجتماعي انسان‌هاست. اين دعاها، نه تنها ابزاري براي درخواست حاجات، بلکه راهنمايي براي سلوک الي الله و تقرب به درگاه الهي است.

امام حسين عليه‌السلام سرور آزادگان و اسوه صبر و استقامت، در سخت‌ترين لحظات زندگي خويش نيز از دعا و نيايش به درگاه خداوند غافل نبود. ايشان در شب عاشورا، در اوج نبرد و در لحظات پر التهاب، با مناجات و دعا، به خود و يارانش آرامش مي‌بخشيد و اين گونه، جلوه‌اي از بندگي خالصانه خود را به نمايش مي‌گذاشت. اين عمل، نه تنها براي آن حضرت، بلکه براي همه مؤمنان، درسي بزرگ است که در هر شرايطي بايد به ياد خدا بود و از او ياري جست.

به عنوان نمونه، امام حسين عليه‌السلام در فرازهايي از مناجات خويش با خداوند مي‌فرمايد:

«اللَّهُمَّ أَنْتَ ثِقَتِي فِي کُلِّ کَرْبٍ وَ رَجَائِي فِي کُلِّ شِدَّةٍ وَ أَنْتَ لِي فِي کُلِّ أَمْرٍ نَزَلَ بِي ثِقَةٌ وَ عُدَّةٌ»1؛ يعني «خدايا، تو در هر اندوهي تکيه‌گاه مني و در هر سختي اميدم و تو براي من در هر امري که برايم نازل شود، مورد اعتماد و پشتوانه‌اي.»

در اين فراز، امام عليه‌السلام با صراحت اعلام مي‌دارد که در هر اندوه و سختي، تنها به خداوند تکيه کرده و اميد دارد. او خداوند را تکيه‌گاه و پشتوانه خود در تمام امور مي‌داند و اين گونه، جلوه‌اي از توکل و اعتماد مطلق به خالق هستي را به تصوير مي‌کشد.

امام حسين عليه‌السلام در اين دعا، خداوند را تنها تکيه‌گاه و اميد خود معرفي مي‌کند و اين گونه به مؤمنان درس توکل و اعتماد مطلق به خداوند را مي‌آموزد. همچنين اين دعا، بيانگر نهايت فروتني و بندگي امام در برابر خداوند است. ايشان با اعتراف به نياز خود به رحمت الهي، نشان مي‌دهند که تنها خداوند است که شايسته پرستش و تکيه است امام با اين دعا، يقين خويش به قدرت و رحمت خداوند را به نمايش مي‌گذارد. ايشان مي‌داند که تنها خداوند قادر است در برابر اندوه و سختي‌ها، ياور و پشتيبان‌شان باشد. اين مناجات امام دعوتي به توسل به درگاه الهي است. ايشان با توسل به خداوند در سخت‌ترين شرايط، آرامش و اميد را در قلب يارانش زنده مي‌کند و به مؤمنان مي‌آموزد که در تمام امور زندگي خود به خداوند روي آورند.

اين فراز از دعاي امام حسين عليه‌السلام نه تنها براي زمان خود، بلکه براي تمام دوران‌ها و براي تمام انسان‌هايي که با سختي‌ها و مشکلات روبرو هستند، راهگشا و الهام‌بخش است. در دنياي پر از چالش و بحران امروز، فراگيري اين دعاي امام حسين عليه‌السلام مي‌تواند به ما در ايجاد آرامش و مقابله با مشکلات کمک کند. با توکل به خدا و اميد به رحمت او، مي‌توانيم بر سختي‌ها فائق آمده و به سوي رستگاري گام برداريم.

پي نوشت:

متن کامل دعا: اللَّهُمَّ أَنْتَ ثِقَتِي فِي کُلِّ کَرْبٍ وَ رَجَائِي فِي کُلِّ شِدَّةٍ وَ أَنْتَ لِي فِي کُلِّ أَمْرٍ نَزَلَ بِي ثِقَةٌ وَ عُدَّةٌ کَمْ مِنْ هَمٍّ يَضْعُفُ فِيهِ الْفُؤَادُ وَ تَقِلُّ فِيهِ الْحِيلَةُ وَ يَخْذُلُ فِيهِ الصَّدِيقُ وَ يَشْمَتُ فِيهِ الْعَدُوُّ أَنْزَلْتُهُ بِکَ وَ شَکَوْتُهُ إِلَيْکَ رَغْبَةً مِنِّي إِلَيْکَ عَمَّنْ سِوَاکَ فَفَرَّجْتَهُ وَ کَشَفْتَهُ وَ أَنْتَ وَلِيُّ کُلِّ نِعْمَةٍ وَ صَاحِبُ کُلِّ حَسَنَةٍ وَ مُنْتَهَى کُلِّ
رَغْبَةٍ.

«خدايا، تو در هر اندوهي تکيه‌گاه مني و در هر سختي اميدم. و تو براي من در هر امري که بر من نازل شود، مورد اعتماد و پشتوانه‌اي. چه بسيار اندوهي که دل در آن ناتوان و چاره در آن کم و دوست در آن خوار مي‌شود و دشمن در آن شماتت مي‌کند، من آن (مصيبت) را به تو نازل و عرضه کردم و به تو شکايت کردم، از روي ميل و رغبتي که به تو دارم و به غير تو عرضه نکردم. پس تو آن را گشودي و برطرف کردي. و تو صاحب هر نعمتي و دارنده هر خوبي و نهايت هر خواسته‌اي.»