12 روش براي اينکه فرزند شاد و موفقي تربيت کنيم!

کارهاي شما مانند يک درس براي فرزندانتان است. به فرزندتان کمک کنيد تا آنچه که براي رسيدن به شادي لازم است ياد بگيرد، زيرا مانند يک هديه از والدين است که بايد آن را نگه داشت. کارشناسان رشد و تکامل کودک که روي اين موضوع کار مي‌کنند مي‌گويند شادي چيزي نيست که شما به کودکتان بدهيد، بلکه چيزي است که به او مي‌آموزيد.

 1. خودتان خوشحال باشيد

اولين و اصلي‌ترين مورد براي داشتن يک فرزند شاد اين است که خودتان شاد باشيد. ميزان شادي شما با شادي فرزندتان رابطه‌اي مستقيم دارد. برعکس اين مورد هم وجود دارد؛ يعني ميزان ناراحتي و افسردگي شما با ناراحتي فرزندتان ارتباط مستقيمي دارند. والدين افسرده داراي کودکاني با ناهنجاري‌هاي اخلاقي هستند و خوب است بدانيد که نقش والدين براي اين کودکان کم رنگ‌تر است.

والدين شاد کودکاني شاد را نيز پرورش مي‌دهند. طبق پژوهش‌هاي انجام شده در يک مدرسه، آمار نشان مي‌دهد که کودکان دوست دارند به جاي آزادي و گذراندن وقت با ديگران، اغلب وقتشان را با پدر و مادر و خانواده بگذرانند. پس مي‌توان نتيجه گرفت که براي داشتن کودکي شاد، وقت‌هايي را براي گذراندن با آن‌ها خالي کنيد.

 2. با کودکتان خوش بگذرانيد

اگر فرزندتان چند لحظه در مود شادترين اوقات عمرش فکر کند، احتمالاً مي‌فهمد که آنچه او را بيش از هر چيز ديگري شاد مي‌کند، خود شما هستيد و اين اولين کليد پرورش بچه‌اي شاد است. با کودکان ارتباط و پيوند دروني برقرار و با آنها بازي کنيد. اگر شما از بودن در کنار کودکانتان لذت مي‌بريد، آنها هم از آن لذت مي‌برند. اگر بتوانيد يک «دوران کودکي متصل» که به معناي ارتباط و اتصال عميق با والدين است ايجاد کنيد، قطعاً بهترين کار ممکن را براي تضمين شادماني فرزندتان انجام داده‌ايد.

بازي کردن ايجاد شادي و نشاط مي‌کند و همچنين از طريق بازي است که فرزندتان مهارت‌هاي ضروري براي شادي و خوشبختي آينده خود را مي‌آموزد. بازي بدون چارچوب و ساخت‌نيافته به او امکان مي‌دهد که بفهمد چه کارهايي را دوست دارد انجام دهد، مثل ساخت شهرهايي از لگو، ياد دادن شمارش به عروسک‌هايش و اين خود به او کمک کند علايقي پيدا کند که تا پايان عمرش باقي مي‌مانند. همچنين ياد گرفتن شاد بودن به کودکان امکان مي‌دهد تا بهتر مي‌توانند زندگي‌شان را مديريت کنند که خود اين باعث شادي دروني
مي‌شود.

با اين حال، مطمئن هم شويد که به نياز فرزندتان به داشتن چارچوب و نظم توجه مي‌کنيد، حتي در مورد بازي ساخت‌نيافته! اگرچه بعضي از بچه‌ها بسيار آسان‌گير و سازگار هستند اما بيشتر آنها وقتي برنامه‌ روزمره‌ مشخصي دارند که به آنها امکان پيش‌بيني اتفاقات پيش رو را مي‌دهد، رشد و شکوفايي بيشتري دارند و شادترند.

3. کمال گرا نباشيد تا کودکاني خشنود داشته باشيد

مطرح کردن مدام دستاوردهاي بچه‌ها و مقايسه‌هاي بيش از حد آن ها، موجب سردرگمي و آشفتگي آن‌ها مي‌شود. کودکاني که والدين آن‌ها بيش از اندازه بر موفقيت تاکيد دارند، بيش از کودکان ديگر مستعد ابتلا به افسردگي و اضطراب هستند. همچنين تحقيقات نشان مي‌دهد اکثر بچه‌هايي که دائما به‌خاطر هوش بالا مورد تحسين قرارگرفته‌اند، بيشتر تمايل دارند تا معماي‌هاي ساده‌تر را حل کنند. آن‌ها نگران اشتباه‌ کردن خود و تغيير نظر ديگران هستند.

بر اساس نظر روان‌شناسان حوزه کودک، وقتي کودکان را صرفا به خاطر نتايج و موفقيت‌هايشان تشويق مي‌کنيم، آن‌ها مي‌خواهند به اين فرآيند ادامه دهند. به همين دليل اهميت يادگيري و تلاش ناديده گرفته مي‌شود و همه تمرکز کودک بر روي نتايج خواهد بود. ارزش قائل شدن براي تلاش کودک، نتايج بهتري  دارد و تحسين کردن کودک موجب شادتر و پرانگيزه ‌تر بودن او مي‌شود.

4. اجازه دهيد فرزندتان احساساتشان را بروز دهند

کودکي که مجبور است احساساتش را سرکوب کند تا سرزنش نشود کودک شادي نخواهد بود!

بزرگترها وقتي حال‌شان خوب نيست به يک دوست زنگ مي‌زنند و با آنها صحبت مي کنند ولي بچه‌ها قادر به انجام اين کار نيستند. اجازه بدهيد کودکان تان با روش خودشان، خودشان را تخليه کنند و بعد به آنها پيشنهاد کمک بدهيد. عصبانيت بچه‌ها شايد براي لحظاتي کوتاه شما را ناراحت کند ولي بهتر از اين است که به او اجازه ندهيد احساساتش را بروز دهد و باعث شويد در درازمدت دچار مشکلاتي مثل اختلالات افسردگي يا ديگر مسائل روحي شوند.

 5. براي تربيت فرزند شاد بگوييد که دوستش داريد

جمله اي که دراو معجزه مي کند پس هر زماني که انتظارش را ندارند بگوييد که دوستش داريد . به گفته ي کارشناسان روانشناسي کودک اين جمله بايد اولين چيزي باشد که کودکتان صبح ها ، پس از بيدار شدن از خواب و آخرين جمله اي که قبل از خواب مي شنوند.

در آغوشش بگيريد و لمسش کنيد

بدون به زبان آوردن کلمه اي با او حرف بزنيد

زماني که به شما نگاه مي کند يا نگاهتان باهم تلاقي مي کند ، به او لبخند بزنيد و از علائمي که خودتان با هم داريد براي ابراز علاقه و عشق به او استفاده کنيد.

6. به فرزندتان مثبت‌نگري بياموزيد

خوب است بدانيد يکي از مواردي که با شادي کودک رابطه بسيار محکمي دارد مثبت نگري است. شما بايد از همان دوران کودکي مثبت انديشي و خوس بيني را به فرزندان بياموزيد و به آن‌ها بگوييد که چگونه در هو موقعيتي نيمه پر ليوان را ببينند. کودکاني که اين گونه تربيت مي‌شوند تا 50 درصد از افسردگي در نوجواني آن‌ها جلوگيري مي‌شود.

7. رابطه خوبي با همسر خود داشته باشيد

يکي ديگر از اصلي‌ترين موارد براي داشتن فرزندي شاد و با روحيه بالا، اين است که پدر و مادر رابطه خوبي با هم داشته باشند. در واقع شما به عنوان والدين کودک نبايد زندگي زناشويي خودتان را فداي کودکتان کنيد. شايد اين نکته براي شما زياد مهم به نظر نرسد، اما بهترين کاري که مي‌توانيد براي فرزند خود کنيد اين است که رابطه خوب خود را در جلوي فرزندتان حفظ کنيد. برخي از کارها که به ظاهر ساده اما بسيار تاثيرگذار هستند اين است که هرروز همسر خود را در آغوش بگيريد. با يکديگر به خوبي مکالمه کنيد. از الفاظ تحسين کننده براي يکديگر استفاده کنيد.

8. تصور درستي از بدن سالم به کودک بدهيد

هر فرد که بدني سالم و اندام خوبي داشته باشد هميشه رضايت دروني از خود دارد و اين باعث شادي مي‌شود. شما بايد از همان کودکي و سنين پايين‌تر ويژگي‌هاي يک بدن سالم را به فرزند آموزش دهيد. براي آموزش اين موارد به فرزندتان لازم است که بيشتر به ورزش کردن اهميت بدهيد تا اين‌که بر ظاهر توجه کنيد. سعي کنيد روزهايي را به همراه خانواده و دسته جمعي ورزش کنيد. در جلوي کودک از ظاهر و بدن کسي صحبت نکنيد و به کودک بگوييد که اين کار درستي نيست.

 9. اتفاقات کوچک و بزرگ را جشن بگيريد

هر اتفاق مثبتي که پيش مي‌آيد را جشن بگيريد. در واقع اين کار بهانه‌اي است براي اينکه شادي را با هر دليلي به خانه وارد کنيم. گرفتن يک نمره عالي، مناسبت‌هاي مختلف، برنده شدن در مسابقه و مواردي از اين قبيل همگي مي‌توانند بهانه‌اي براي شادي و جشن باشد.

 10. قدرداني معمولي را تمرين کنيد

در نهايت، مطالعات شادکامي در کودکان به طور مداوم احساس قدرداني را با رفاه عاطفي مرتبط مي داند. تحقيقات در دانشگاه کاليفرنيا نشان داده است که افرادي که روزانه يا هفتگي مجلات سپاسگزاري را نگه مي‌دارند، خوش‌بين‌تر هستند، به سمت اهداف پيشرفت بيشتري مي‌کنند و به طور کلي احساس بهتري نسبت به زندگي خود دارند. براي يک کودک، نگه داشتن يک دفتر خاطرات ممکن است غير واقعي باشد. اما يکي از راه‌هاي تقويت قدرداني در کودکان اين است که از هر يک از اعضاي خانواده بخواهيم روزانه زماني را - مثلاً قبل يا در حين غذا - براي نام بردن با صداي بلند از چيزي که بابت آن سپاسگزار است اختصاص دهند. نکته مهم اين است که آن را به يک مراسم عادي تبديل کنيد.

11. ارتباطات اجتماعي با ديگران را در کودک تقويت کنيد.

برقراري روابط اجتماعي با ديگران يکي از موارد بسيار با اهميت است. معمولا والدين براي آموزش چگونگي برقراري ارتباط کودکشان با ديگران وقت زيادي نمي‌گذارند. در واقع اين کار سختي نيست و نياز به زحمت زيادي ندارد. شما مي‌توانيد با بيان تجربه‌هايتان براي فرزند آن‌ها را از برخي موارد آگاه کنيد. همچنين مي‌توانيد بگذاريد کودک زمان‌هايي را به همراه دوستانش بگذراند.

به ياد داشته باشيد که ساخت رابطه اجتماعي با ديگران يکي از اصلي‌ترين موارد در تربيت و رشد کودک است. شما بايد به او بياموزيد که در مقابل ديگران مهربان و همدل باشد. اين‌ها همگي کمک مي‌کنند تا فرزند شما فردي شاد در جامعه باشد. هرچه ارتباط کودک با ديگران بيشتر باشد و احساس دوست داشته شدن از طرف ديگران را درک کند باعش مي‌شود تا از بروز افسردگي‌ها و تفکرات منفي جلوگيري شود.

12. اجازه دهيد غمگين يا عصباني باشد

هنگامي که کودکتان در طول يک جشن تولد در گوشه‌اي کز مي‌کند، ممکن است واکنش طبيعي شما اين باشد که بگوييد: «پاشو مثل بقيه خوشحال باش و برقص»! اما مهم است که اجازه دهيد او ناراحت باشد. بعضي والدين هر زمان که فرزندانشان از طرف کسي پس زده مي‌شوند، به جشن تولد دوستي دعوت نمي‌شوند، يا گريه مي‌کنند، چون چيزي را که مي‌خواستند به دست نياورده‌اند، دلواپس مي‌شوند. اما بچه‌ها بايد بدانند که ايرادي ندارد گاهي اوقات ناشاد باشند؛ اين هم صرفاً بخشي از زندگي است و اگر شما تلاش کنيد هر گونه حس نارضايتي را سرکوب کنيد، ممکن است اين پيام را به فرزندتان بدهيد که ناراحت بودن کار اشتباهي است. بگذاريد فرزندتان احساساتي که دارد، از جمله غم و اندوه را تجربه کند.

فرزند خود را تشويق کنيد تا کلمات و برچسب‌هايي براي احساساتش پيدا کند و آنها را به صورت کلامي بيان کند. سعي نکنيد مشکلاتش را حل کنيد. به جايش، به او گوش کنيد و کمکش کنيد که در موردشان صحبت کند. براي بچه‌ها مهم است که ياد بگيرند احساسات خود را بيان کنند، نه اينکه آنها را مخفي کنند. وقتي کودکتان ياد مي‌گيرد بگويد: «مامان من خيلي از دستت عصباني‌ام» سعي کنيد به احساساتش اعتبار و ارزش بدهيد و مثلاً بگوييد: متأسفم که عصباني هستي! و بعد دليلش را بپرسيد و در موردش صحبت کنيد تا مشکل را حل و فصل کنيد.