رزمايش نظامي ايران و عربستان در درياي عمان

سخنگوي وزارت دفاع عربستان سعودي مشارکت اين کشور در اين مانورهاي نظامي را تأييد کرد.

سرتيپ ترکي المالکي در يک کنفرانس مطبوعاتي اعلام کرد: «نيروي دريايي سلطنتي عربستان سعودي به‌تازگي تمرين دريايي مشترکي را با نيروي دريايي ايران و ساير کشورها در درياي عمان به پايان رسانده است.»

 پيشتر از قول فرمانده نيروي دريايي ايران، دريادار شهرام ايراني، نوشته بود: «عربستان سعودي از ما خواسته است که در درياي سرخ رزمايش مرکب داشته باشيم. هر دو کشور از يکديگر بابت حضور در بنادر هم دعوت کرده اند.»

گزارش‌هاي منتشر شده و اظهارات مقامات جزئيات زيادي در مورد ماهيت تمرينات و سامانه‌هاي مورد استفاده توسط دو طرف فاش نمي‌کند.

اين رزمايش‌هاي نظامي کم‌سابقه پس از سفر عباس عراقچي، وزير امورخارجه ايران به رياض در اوايل ماه اکتبر 2024، انجام شد.

عراقچي در عربستان

عراقچي با محمد بن سلمان، وليعهد سعودي، ملاقات داشت که ظاهرا نشان از بهبود روابط ميان دو  کشور دارد. وزيرخارجه ايران در رياض از سوي بن سلمان و همتاي سعودي خود مورد استقبال قرار گرفته بود.

 اين مانورهاي نظامي يک سال پس از آن انجام شد که کشور چين ميانجي صلح بين اين دو قدرت منطقه‌اي شد و به چندين سال تقابل ميان ايران و عربستان پايان داد.

 عربستان سعودي و ايران در سال 2016 پس از اعدام نمر باقر النمر، روحاني شيعه منتقد حکومت در عربستان روابط ديپلماتيک خود را قطع کردند. اين دو کشور در آوريل 2024 اعلام کردند که روابط ديپلماتيک خود را از سر گرفته‌اند و از آن زمان براي تثبيت روابط دو جانبه در تلاش بوده‌اند.

همکاري‌هاي فزاينده و به ويژه مانورهاي نظامي ميان ايران و عربستان از آنجا تاريخي قلمداد مي‌شود که هر دو کشور از طرف‌هاي متخاصم در يمن حمايت مي‌کنند و دو رقيب سرسخت منطقه‌اي محسوب مي‌شوند. در حالي که ائتلاف عربستان و امارات عربي متحده از دولت يمن حمايت مي‌کند، ايران از دولت انصارلله (حوثي ها) پشتيباني مي‌دهد.

 کوئنتين د پيمودان، مشاور مؤسسه تحقيقات اروپايي و آمريکايي مستقر در آتن (RIEAS)، به «نيو عرب» گفت: «توافقي که با ميانجي‌گري چين ميان ايران و عربستان سعودي حاصل شد، به نظر مي‌رسد با خشونتي که اسرائيل در غزه و لبنان به‌کار مي‌گيرد، مرتبط است و به آن قوت مي‌بخشد.»

 او افزود: «من شرط مي‌بستم که نه ايران و نه عربستان سعودي در اجراي اين توافق فعال نمي‌بودند و به‌آرامي اجازه مي‌دادند که اين توافق خودبه‌خود از بين برود، تا موجب ناراحتي چين نشود، اما به نظر مي‌رسد که اسرائيل، با اقدامات خود، عملاً به اين توافق جان دوباره مي‌دهد.»

 عربستان سعودي در سال‌هاي اخير از وابستگي خود به حمايت امنيتي آمريکا فاصله گرفته و به سوي شرکاي ديگر مانند چين، به‌عنوان شريک تجاري کليدي و روسيه، که بخشي از چارچوب توليد نفت اوپک پلاس است، روي آورده است.

رياض همچنين براي پيوستن به بريکس، سازمان بين‌دولتي تحت رهبري چين و روسيه که به‌عنوان توازني در برابر هژموني آمريکا تلقي مي‌شود، دعوت شده است.

تمهيدات کشورهاي ثروتمند عرب خليج فارس براي در امان ماندن از آتش جنگي تمام عيار در خاورميانه

رزمايش مشترک ايران و عربستان در شرايطي انجام شد که در اوايل ماه اکتبر، دو شناور آي‌ان‌اس شاردول (2004) و آي‌ان‌اس تير (اي86) نيروي دريايي هند به بندرعباس ايران رسيدند تا تمرين دريايي مشترکي را در خليج‌فارس انجام دهند.

اين تمرين در حالي برگزار شد که ايران در تاريخ 1 و 2 اکتبر بيش از 200 موشک به سمت اسرائيل شليک کرد. اين اولين حضور ناوگان آموزشي نيروي دريايي هند در ايران بود. پيشتر، در اوايل سال 2024، سه کشتي‌ آموزشي ايران در بندر بمبئي هند پهلو گرفته بودند و در ماه فوريه نيز ناو جنگي دنا ايران در تمرينات دريايي «ميلان 24» که به ميزباني هند در ويساکاپاتنام برگزار شد، شرکت کرد.

هند همواره روابط مثبت خود را با طرف‌هاي درگير حفظ کرده است، به طوري‌که در سال 2023، هند و اسرائيل توافق‌نامه دوجانبه‌اي را براي اعزام 100,000 کارگر هندي به اسرائيل به منظور رفع کمبود نيروي کار ناشي از جنگ با حماس امضا کردند. در عين حال، دهلي نو در بندر چابهار ايران سرمايه‌گذاري کرده و پس از سال‌ها مذاکره، توافق‌نامه‌اي بلندمدت براي توسعه بندر چابهار در ماه مه 2024 به‌دست آمد.