ردپاي اسرائيل در بحران انرژي ايران

دفاتر دولتي در ايران يا تعطيل هستند يا اينکه نيمه‌وقت کار مي‌کنند. مدارس و دانشگاه‌ها به آموزش آنلاين روي آورده‌اند. بزرگراه‌ها و مراکز خريد اغلب در تاريکي هستند و کارخانه‌هاي صنعتي برق ندارند و همين امر موجب شده تا توليد کاهش يابد. اگرچه ايران يکي از بزرگترين دارندگان گاز طبيعي و نفت خام است اما بحران انرژي در اين کشور که مي‌توان آن را با سال‌ها تحريم، سوءمديريت، زيرساخت‌هاي فرسوده، هدررفت انرژي مرتبط دانست، به اوج رسيده است.

يک عامل ديگر نيز در اين ميان وجود دارد و آن حملات و خرابکاري اسرائيل است. مسعود پزشکيان، رئيس‌جمهوري ايران در يک برنامه تلويزيوني گفته است:«ما با ناترازي شديد در گاز، برق، انرژي، آب، سرمايه و محيط‌زيست روبه‌رو هستيم. همه اين ناترازي‌ها در شرايطي هستند که ممکن است تبديل به بحران شوند.» مقامات ايران مي‌گويند که براي رفع کسري گاز در ايران به 350 ميليون مترمکعب گاز در روز نياز است.

از سوي ديگر جايگاه منطقه‌اي ايران به عنوان يک بازيگر در معادلات قدرت، از يک سال گذشته و پس از تضعيف حماس و حزب‌الله تضعيف شده است. با بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفيد نيز انتظار مي‌رود فشار حداکثري بار ديگر در دستور کار دولت آمريکا قرار بگيرد و به اين ترتيب اقتصاد ايران بيشتر تحت فشار قرار خواهد گرفت. ارزش ريال ايران نيز در اين هفته سقوط کرد و به کمترين ميزان خود رسيد.

درحالي‌که اقتصاد ايران تحت فشار است، يک پارامتر کمترشناخته‌شده ديگر نيز بحران انرژي را تشديد کرده است و آن خرابکاري اسرائيل در خطوط لوله گاز ايران در فوريه گذشته است. به نظر مي‌رسد اين خرابکاري به طور مخفيانه انجام شده است. به گفته آقاي حسيني، عضو کميته انرژي اتاق بازرگاني ايران، در نتيجه اين خرابکاري، دولت ايران مجبور شده است تا از ذخاير اضطراري گاز خود استفاده کند تا جريان گاز به ميليون‌ها مشترک گاز در ايران قطع نشود.

آقاي پزشکيان که در ماه جولاي به رياست‌جمهوري رسيد اعلام کرد که وضعيت بد ذخاير انرژي را از دولت قبلي به ارث برده است که به راحتي قابل جبران نيست. گاز طبيعي 70 درصد منبع انرژي ايران است. اين عدد در مقايسه با کشورهاي آمريکا و کشورهاي عضو اتحاديه اروپا بسيار بالاتر است. دولت ايران طرح‌هاي بزرگي را براي ارائه گاز به اقصي نقاط ايران اجرا کرد. روستاهاي کوچک ايران نيز امروز انشعاب گاز دارند. تقريباً 90 درصد خانه‌هاي ايران براي مصارف گرايش و پخت و پز از گاز طبيعي استفاده مي‌کنند.

تحليلگران ايراني معتقدند که ريشه اصلي بحران انرژي در ايران، زيرساخت‌هاي فرسوده در طول زنجيره توليد و توزيع انرژي است. به واسطه تحريم‌ها، ايران نتوانسته سرمايه‌ لازم براي توسعه و مدرن‌کردن بخش انرژي، جذب کند. سوءمديريت و قيمت ارزان سوخت و مصرف بسيار بالا و غيراصولي از ديگر عوامل بحران انرژي در ايران است. اسفنديار باتمانقليچ، مدير اجرايي بنياد بورس و بازار در لندن مي‌گويد:«در تمام زنجيره انرژي ايران چالش‌هايي را مي‌بينيد که موجب مي‌شود ايران نتواند به اندازه کافي برق توليد کند و در عين حال قادر نيست مصرف را نيز کاهش دهد. خيلي دشوار است که اين شرايط را ادامه دهند.»

پنج‌شنبه گذشته دولت ايران اعلام کرد که همه مدارس و موسسات آموزش عالي بايد به آزمايش آنلاين روي آورند. دفاتر دولتي در ايران نيز ساعات کاري خود را کاهش داده‌اند. سعيد توکلي، رئيس شرکت گاز ايران مي‌گويد در بررسي‌ها، ارائه گاز به 73 هزار خانه مسکوني قطع شده است. در اين بررسي‌ها که در مناطق مسکوني کوهستاني نزديک تهران و سواحل درياي خزر صورت گرفته، مشخص شده است اين مشترکين مصرف بيش از حد داشته‌اند. آقاي پزشکيان، رئيس‌جمهوري ايران در ويدئويي کوتاه کمپين کاهش مصرف انرژي را کليد زده است. برخي ديگر از مقامات دولتي و سلبريتي‌هاي ايراني نيز اين کمپين را تقويت کرده‌اند.

منبع: هم ميهن