ذخاير خوني کشور به 7 روز رسيد

مصطفي جمالي در نشست خبري با اصحاب رسانه اظهار کرد: در جنگ 12 روزه اخير، ميانگين کشوري ذخاير خون به 10 تا 12 روز رسيد که نشان‌دهنده وضعيت بسيار مطلوب کشور بود. خوشبختانه در آن ايام مردم مانند هميشه به صحنه آمدند و با مشارکت خود، باعث شدند ذخاير در روزهاي پاياني به شرايط قبل از جنگ بازگردد؛ بنابراين در طول اين بحران هيچ مشکلي در تأمين خون و فرآورده‌هاي خوني نداشتيم و صد درصد نيازها برطرف شد.

وي با بيان اينکه ميانگين ذخاير خوني کشور سال گذشته 8 روز بوده است، در پاسخ به سؤال تسنيم مبني بر ميزان ذخاير خوني در حال حاضر در کشور بيان کرد: در حال حاضر ذخاير خون در کشور 7 روز و در شرايط قابل‌قبول است؛ به اين معنا که اگر تا 7 روز هيچ اهداي خوني صورت نگيرد، ذخاير خون کفايت مي‌کند. البته هدف‌گذاري اين است که ذخاير خوني در کشور به بالاي 10 روز برسد که شرايط ايده‌آلي محسوب مي‌شود.

وي با اشاره به اينکه در ايران تنها دو درصد از جمعيت 85 ميليوني کشور به طور مستمر اهداکننده خون هستند، افزود: اگر اين رقم به سه درصد برسد، مي‌توانيم تا ده سال آينده از نظر ذخاير خون تأمين باشيم. اما متأسفانه تقريباً نيمي از جامعه يعني بانوان در اين زمينه حضور فعال ندارند و از سوي ديگر جمعيت کشور رو به پيري مي‌رود.

وي توضيح داد: اکنون بيشتر اهداکنندگان ما بالاي 35 تا 40 سال سن دارند که در چند سال آينده به دليل محدوديت‌هاي سني از چرخه اهداي خون خارج خواهند شد. از طرفي مشارکت جوانان امسال به حدود 16.5 درصد رسيده که نسبت به سال گذشته رشد داشته اما هنوز کافي نيست. اگر اين روند تغيير نکند، ممکن است طي ده سال آينده کشور با چالش جدي در تأمين خون مواجه شود.

جمالي با بيان اينکه در حال حاضر سهم بانوان ايراني در اهداي خون کمتر از پنج درصد است، يادآور شد:

بخشي از اين موضوع به ذهنيت غلط درباره کم‌خوني و نگراني‌هاي پزشکي بازمي‌گردد.

وي با اشاره به استان‌هاي پيشرو در مشارکت بانوان در اهداي خون عنوان کرد: خراسان شمالي، لرستان و کردستان در صدر اين امر هستند و در چهار ماه نخست امسال بيشترين خون‌گيري به نسبت جمعيت نيز در همين استان‌ها ثبت شده است.

وي با بيان اينکه اهداي خون در کشور ما 100 درصد داوطلبانه است، گفت: اين موضوع از اين منظر اهميت دارد که پزشک سؤالاتي براي ايمني خون‌ها مي‌پرسد؛ اگر اين فرآيند داوطلبانه نباشد ممکن است افراد در پاسخگويي به اين سؤالات صادق نباشند. اگرچه آزمايشات لازم براي سلامت خون‌ها انجام مي‌شود اما به‌هرحال نگراني از سلامت خون‌هاي اهدايي در صورت غيرداوطلبانه شدن اين امر وجود دارد. فرآيند اهداي پلاسما يک‌ساعت طول مي‌کشد و اگر بابت هر بار اهدا 500 هزار تومان به فرد ارائه شود و اهداي آن داوطلبانه نباشد، افراد فقير بيشتر براي اهداي پلاسما اقدام مي‌کنند که خطر اين امر استثمار طبقه فقير است. اين در حالي است که اگر 300 هزار نفر در کشور سالانه 4 بار پلاسما اهدا کنند، کل نياز کشور برطرف مي‌شود.

وي افزود: ما اختلافي با حضور بخش خصوصي در حوزه جمع‌آوري پلاسما نداريم اما با اهداي پولي پلاسما مخالف هستيم. در بسياري از کشورهاي اتحاديه اروپا اهداي پولي پلاسما ممنوع شده است.

جمالي با اشاره به اينکه استفاده از کيسه فيلتردار خون بايد به 80 درصد برسد، گفت: براي امسال تا پايان زمستان ذخاير کيسه خون در نظر گرفته شده است.

وي با بيان اينکه در سازمان انتقال خون به‌شدت کمبود نيروي انساني داريم، گفت: متأسفانه سهميه‌اي براي استخدام به سازمان ما ندادند. امسال نيز کماکان جزو سهميه‌هاي استخدامي وزارت بهداشت نيستيم، اما قول مساعد از سوي اين سازمان براي در نظر گرفته شدن سهميه جديد به ما داده شده است.

وي خاطرنشان کرد: در سال 1383 مجوز دادند که بخش خصوصي پلاسما تهيه کند و پالايشگاه نيز تأسيس شود. داروهاي مشتق از پلاسما در داخل کشور توليد مي‌شوند اما ظرفيت توليد ما بسيار محدود است و اگر پالايشگاه داشتيم، هم هزينه‌هاي توليد اين داروها کاهش مي‌يافت و هم مي‌توانستيم نگراني ناشي از عدم دسترسي به داروها در پي تحريم و جنگ و اقدامات غيرانساني جوامع غربي را کاهش دهيم. در حال حاضر پلاسما از کشور خارج و به پالايشگاه‌هاي خارجي ارسال و تبديل به داروهاي مشتق از پلاسما مي‌شود.

اکنون فاکتور 9 در داخل توليد نمي‌شود و شرکت خارجي نيز تعهد خود را انجام نمي‌دهد؛ بنابراين در تأمين اين دارو با گرفتاري‌هايي مواجه هستيم. بخش خصوصي در اين زمينه به کشور ظلم کرد، زيرا مي‌توانست پالايشگاه پلاسما احداث کند اما عملاً هيچ کاري نکرد. يک پالايشگاه در حال توليد است و وعده رسيدن به ظرفيت 300 هزار ليتر پلاسما را داده است، اما نياز به پالايش پلاسما بيشتر است.

مديرعامل سازمان انتقال خون ايران درباره انتقال خون از طريق آمبولانس‌ها نيز بيان کرد: يک شرکت دانش‌بنيان داخلي محفظه نگهداري خون در آمبولانس را طراحي کرده و خوش‌بين هستيم که به زودي اين وسيله را با قيمت مناسب وارد بازار کند تا بتوانيم انتقال خون به مصدومان حوادث را در آمبولانس‌ها و اورژانس پيش‌بيمارستاني انجام دهيم. وقتي سر صحنه تصادف خون به برخي مصدومان در شرايط خاص تزريق شود، ممکن است به نجات جان اين افراد کمک کند و بنابراين اين موضوع اهميت ويژه‌اي دارد.

جمالي با تأکيد بر اينکه تحريم‌ها نتوانسته روي انتقال خون تأثيرگذار باشد، تصريح کرد: طي ساليان اخير برخي از اتفاقاتي که رخ نداده بود براي اولين بار در کشور اتفاق افتاد؛ از جمله آزمايش NAT که باعث تشخيص زودهنگام‌تر هپاتيت در خون‌هاي اهدايي شده است. از سوي ديگر اين فناوري باعث کاهش معافيت اهداي خون از يک سال به 6 ماه براي افرادي شده که سابقه حجامت يا تتو داشته‌اند. سازمان انرژي اتمي يک دستگاه اشعه خون را تأييد کرده که بايد مجوزهاي لازم را از سازمان غذا و دارو کسب کند و اگر وارد بازار شود، يکي از فناوري‌هاي بسيار جديد در حوزه انتقال خون خواهد بود.

مديرعامل سازمان انتقال خون ايران با بيان اينکه مشارکت همه مردم با هر دين، قوم و نژاد در انتقال خون مظهر وفاق ملي است، يادآور شد: ميانگين خونگيري در بندرعباس 200 واحد است، اما در حادثه انفجار بندرعباس ميزان خونگيري به 900 واحد رسيد که نشان‌دهنده نوعدوستي مردم کشور است. بايد براي فرد شاغلي که اهداي خون انجام مي‌دهد، مرخصي‌هاي کاري در زمان اهدا در نظر گرفته شود، زيرا هر فرد با اهداي خون جان سه نفر را نجات مي‌دهد.

وي درباره علت ممنوعيت اهداي خون توسط برخي گروه‌ها نيز گفت: بسياري از کساني که براي افراد حجامت انجام مي‌دهند، پزشک نيستند و بنابراين خطر آلودگي تجهيزات وجود دارد. به همين دليل، براي تشخيص آلودگي خون، محدوديت شش‌ماهه بعد از حجامت براي اهداي خون وجود دارد. اين موضوع درخصوص آندوسکوپي نيز صادق است، زيرا تجهيزات استريل مي‌شوند، اما براي احتياط و جلوگيري از انتقال آلودگي‌ها از طريق خون، تا مدتي پس از انجام آندوسکوپي اقدام به دريافت خون از فرد نمي‌شود.

وي با بيان اينکه توجه به پدافند غيرعامل از اولويت‌هاي سازمان است، خاطرنشان کرد: بايد مراکز جايگزين و پشتيبان براي توزيع ذخاير خوني ايجاد شود تا در مواقع بحران دچار کمبود و اختلال نشويم.

مديرعامل سازمان انتقال خون ايران در پايان بيان کرد: در پويش مهر حسيني در ماه محرم و صفر بيش از 360 هزار واحد خون اهدا شد. هدف اصلي سازمان از اجراي پويش‌ها، ترويج و گسترش فرهنگ اهداي خون داوطلبانه است.