8 خطر استفاده از موبايل موقع خواب شب

آنها مي‌گويند اگر ضرر داشت، حتما تا الان خود را نشان مي‌داد. براي همين موقع خواب، آن را روي تخت و کنار خود يا زير بالش مي‌گذارند و نيمه شب هم هر بار که براي خوردن آب يا استفاده از دستشويي بيدار مي‌شوند، حتما يک بار گوشي خود را چک مي‌کنند.

اما واقعيت چيست؟ آيا استفاده از موبايل موقع خواب شب براي سلامت انسان ضرر دارد؟ بايد بگوييم متاسفانه بله و کمترين ضرر و آسيب آن، به هم خوردن ريتم خواب شبانه و بروز تدريجيِ مشکلات بينايي است.

چرا نور موبايل آسيب مي‌زند؟

بگذاريد قبل از قطار کردن عوارض و آسيب‌هاي استفاده از موبايل موقع خواب شب، درباره اين صحبت کنيم که اصلا چرا استفاده از موبايل در رختخواب براي سلامت ضرر دارد؟ مگر موبايل و نور آن چه خاصيتي دارد که موجب اختلال در خواب و ساير مشکلات براي سلامت مي‌شود؟

موضوع اين است که نور آبي صفحه تلفن همراه به تنهايي مي‌تواند باعث کاهش کيفيت خواب شما شود. نور آبي به‌طور طبيعي در طول روز از خورشيد دريافت مي‌شود و به تنظيم ريتم شبانه‌روزي (ساعت داخلي بدن) کمک مي‌کند. اما وقتي در شب، در معرض نور آبي از دستگاه‌هاي ديجيتال قرار مي‌گيريم، مغز سيگنال‌هايي مشابه با دريافت نور روز دريافت مي‌کند. اين باعث مي‌شود ترشح ملاتونين، هورموني که بدن را براي خواب آماده مي‌کند، متوقف شود. نتيجه اين اختلال، کاهش کيفيت خواب است.

موضوع مهم ديگر اين است که قرار دادن موبايل نزديک بدن موقع خواب - حتي اگر استفاده نشود - ممکن است فرد را در معرض امواج مغناطيسي قرار دهد. آسيب‌هاي اين امواج هنوز به ‌طور کامل مورد بررسي قرار نگرفته، اما برخي تحقيقات نشان داده‌اند که ممکن است قرار گرفتن طولاني‌مدت در معرض اين امواج باعث سردرد، سرگيجه و مشکلات ديگر شود.

در ادامه، عوارض و آسيب‌هايي که استفاده از موبايل در زمان خواب شب مي‌تواند داشته باشد را عنوان مي‌کنيم؛

1. اختلال در توليد ملاتونين و بي‌خوابي

ملاتونين هورموني است که بدن به‌طور طبيعي توليد مي‌کند و به تنظيم چرخه خواب و بيداري کمک مي‌کند. نور آبي ساطع‌شده از صفحه نمايش موبايل مي‌تواند توليد ملاتونين را کاهش دهد. اين نور به‌ويژه شب‌ها به مغز سيگنال مي‌دهد که هنوز روز است و بنابراين مانع از ترشح ملاتونين کافي مي‌شود. اين مسئله مي‌تواند باعث بي‌خوابي يا تاخير در شروع خواب شود.

حتي اگر موفق به خوابيدن شويد، استفاده از موبايل قبل از خواب مي‌تواند کيفيت خواب را کاهش دهد. نور آبي باعث مي‌شود که خواب شما سطحي‌ باشد. اين مي‌تواند منجر به بيدار شدن مکرر در شب يا تجربه خواب کم‌عمق شود.

2. خستگي چشم

خستگي چشم، يکي ديگر از مشکلات ناشي از استفاده طولاني‌مدت از موبايل به ‌خصوص در شب است. خيره شدن به صفحه‌نمايش براي مدت طولاني باعث خشک شدن و تحريک چشم‌ها مي‌شود و ممکن است به مرور زمان باعث مشکلات بينايي شود.

3. افزايش اضطراب و استرس

فقط هم نور آبي آسيب‌رسان نيست. استفاده از موبايل قبل از خواب مي‌تواند ذهن را تحريک کند و به جاي آرامش، باعث افزايش استرس و اضطراب شود. خواندن خبرهاي ناراحت‌کننده، پيام‌ها يا حتي مشاهده محتواي مختلف مي‌تواند ذهن را فعال نگه دارد و فرآيند آرامش براي خواب را مختل کند.

4. احتمال بروز افسردگي

برخي مطالعات نشان داده‌اند که استفاده بيش از حد از موبايل قبل از خواب مي‌تواند باعث افزايش خطر افسردگي و انزواي اجتماعي شود. چک کردن پيام‌ها و شبکه‌هاي اجتماعي در شب ممکن است باعث مقايسه‌هاي منفي و احساس ناکافي بودن شود که مي‌تواند به مشکلات رواني مانند افسردگي دامن بزند.

5. ريسک اختلالات رواني و جسمي

مطالعات نشان داده که افرادي که پيش از خواب به‌طور مداوم از موبايل استفاده مي‌کنند، بيشتر در معرض افسردگي، اضطراب و اختلالات خلقي قرار دارند. علاوه بر اين، کم‌خوابي طولاني‌مدت ناشي از استفاده از موبايل مي‌تواند خطر ابتلا به بيماري‌هاي قلبي عروقي، چاقي و ديابت را افزايش دهد.

6. تاثير بر تمرکز و عملکرد روزانه

استفاده از موبايل در طول شب، به‌ويژه هنگام بيدار شدن‌هاي مکرر، مي‌تواند باعث بروز مه مغزي (Brain Fog) و کاهش تمرکز در طول روز شود. کمبود خواب عميق و باکيفيت به‌طور مستقيم بر عملکرد ذهني و توانايي تمرکز تأثير مي‌گذارد و مي‌تواند منجر به کاهش بهره‌وري و عملکرد ضعيف در فعاليت‌هاي روزمره شود.

8. احتمال ابتلا به سرطان

برخي تحقيقات نشان مي‌دهند که استفاده از موبايل در شب به‌ويژه به دليل نور آبي که از صفحه‌نمايش آن ساطع مي‌شود، ممکن است خطر ابتلا به برخي سرطان‌ها را افزايش دهد. با اين حال، اين ارتباط هنوز قطعي نيست و نياز به مطالعات بيشتري دارد.

چرا در گوشي‌هاي موبايل از نور آبي استفاده مي‌شود؟

خيلي‌ها مي‌پرسند خب اگر نور آبي موبايل براي سلامت ضرر دارد، چرا در ساخت موبايل‌ها از نور آبي استفاده مي‌شود؟ توليدکنندگان که مي‌دانند که ما چقدر به گوشي‌هاي خود وابستگي داريم.

بايد گفت نور آبي در صفحه ‌نمايش موبايل‌ها به دلايل فني مورد استفاده قرار مي‌گيرد. مثلا نور آبي به‌طور طبيعي نسبت به ساير رنگ‌ها داراي انرژي بيشتري است و وقتي در ترکيب با ديگر رنگ‌ها مانند قرمز و سبز استفاده مي‌شود، صفحه‌نمايش مي‌تواند وضوح و شفافيت بيشتري داشته باشد. اين موضوع به‌ويژه در روشنايي روز و زير نور آفتاب اهميت دارد. زيرا باعث مي‌شود تصويرها و متن‌ها راحت‌تر ديده شوند. استفاده از نورهاي ديگر در ساختار کنوني نمايشگرها ممکن است به کاهش کيفيت نمايش، افزايش مصرف انرژي و افزايش هزينه توليد منجر شود.

8 خطر استفاده از موبايل موقع خواب شب که نمي دانستيد

همچنين نور آبي به توليد رنگ سفيد با دقت و کيفيت بالاتر کمک مي‌کند. صفحات نمايش موبايل نياز به نمايش دقيق طيف وسيعي از رنگ‌ها دارند و نور آبي به‌عنوان يکي از اجزاي اصلي توليد نور سفيد و نمايش تصاوير رنگي دقيق‌تر نقش دارد. بسياري از محتواها، از جمله وب‌سايت‌ها و اپليکيشن‌ها نيازمند نمايش رنگ سفيد واضح و دقيق هستند.

استفاده از نور آبي در صفحه‌نمايش‌ها به دلايل اقتصادي نيز مناسب‌تر است. گفته مي‌شود که توليد نمايشگرهاي LED که از نور آبي بهره مي‌برند، نسبت به نمايشگرهايي که از رنگ‌هاي ديگر يا تکنولوژي‌هاي ديگر بهره مي‌برند، ارزان‌تر و کارآمدتر است.

نکته اين است که توليدکنندگان از اثرات منفي نور آبي خبر دارند و در حال حاضر بسياري از موبايل‌ها و دستگاه‌هاي ديجيتالي داراي ويژگي‌هايي مانند حالت شب (Night Mode) يا فيلتر نور آبي هستند. اين ويژگي‌ها شدت نور آبي را در شب کاهش مي‌دهند و به تنظيم ريتم خواب کاربران کمک مي‌کنند. با اين حال نور آبي ضعيف‌شده هم مي‌تواند منجر به اختلالات خواب شود و علاوه بر اين، سلامت چشم‌ها را هم نشانه مي‌گيرد.

چند توصيه خيلي مهم

* موقع خواب، موبايل را دور از تخت يا رختخواب خود قراردهيد. حتي اگر مي‌توانيد، بيرون از اتاق خواب بگذاريد تا دسترسي به آن نداشته باشيد.

* موبايل را هر شب قبل خواب در حالت پرواز بگذاريد و تا صبح آن را از اين حالت خارج نکنيد. هرچند برخي متخصصان مي‌گويند حتي مقدار کم اين امواج هم براي بدن ضرر دارد.

* بسياري از گوشي‌ها گزينه‌اي براي کاهش نور آبي دارند که مي‌توانيد آن را فعال کنيد تا چشم‌تان کمتر اذيت شود و خواب‌تان هم به هم نريزد.

* بهتر است حداقل 30 دقيقه تا يک ساعت قبل از خواب، از دستگاه‌هاي الکترونيکي استفاده نکنيد تا بدن بتواند به‌طور طبيعي به حالت آرامش برسد و نظم توليد ملاتونين به هم نخورد.

* بسياري از افراد دوست دارند ميزان خواب کافي داشته باشند اما براي کيفيت آن کاري نمي‌کنند. قطعا استفاده نکردن از گوشي موبايل در ساعت خواب مي‌تواند تا حدي کيفيت خواب شما را بهتر کند. پس کيفيت خواب خود را فداي هيچ چيز نکنيد.