تهديدي که کابوس واشنگتن شد

اين ناو در سال 2017 و در دوره اول رياست جمهوري دونالد ترامپ به بهره‌برداري رسيد و پيشرفته‌ترين ناو هواپيمابر در جهان به شمار مي‌رود که بالغ بر 100 هزار تُن وزن دارد. بسياري از تحليلگران اين ناو را نشان دهنده قدرت نيروي دريايي آمريکا مي‌دانند. ناوهاي هواپيمابر به عنوان يک فرودگاه متحرک قادر به حمل و پرواز ده‌ها جنگنده هستند و از مدت‌ها پيش به عنوان نمادي از سلطه آمريکا بر آب‌هاي بين‌المللي به شمار مي‌رفتند.

الجزيره مي‌افزايد که گسترش تکنولوژي تسليحات دوربرد هجومي، شهرهاي معلق روي آب که براي توليد آنها ميلياردها دلار هزينه شده است را در معرض حمله موشک‌هاي مافوق صوت و موشک‌هاي ضد کشتي و پهپادهاي ارزان قيمت قرار دادهاست. اين موضوع باعث شده «پيت هگست» وزير دفاع آمريکا در خصوص ارزش اين ناوها ابراز تردد کند. او در مصاحبه‌اي که در نوامبر گذشته انجام داد، تصريح کرد که 15 موشک مافوق صوت مي‌تواند 10 ناو هواپيمابر آمريکايي را در 20 دقيقه غرق
کنند.

اظهارات هگست مُهر تأييدي بر خطراتي است که ناوهاي بزرگ و گران قيمت که روزي افتخار ملي آمريکا به شمار مي‌رفتند را تهديد مي‌کند. بسياري از تحليلگران نظامي با اشاره به اين تحولات معتقدند که دوره ناوهاي هواپيمابر که آمريکا طي دهه‌هاي گذشته از طريق آن‌ها قادر به ايجاد وحشت در ميان رقبايش بود، به پايان خود نزديک شده است.

يمن تهديدي براي ناوهاي آمريکايي

آمريکا بزرگترين ناوگان ناوهاي هواپيمابر دنيا را در اختيار دارد که تعداد آنها 11 ناو بزرگ است که همگي آنها با انرژي هسته‌اي کار مي‌کنند. ديگر کشورهاي جهان مجموعاً 11 فروند از اين ناوها را در اختيار دارند که بيشتر آنها شامل کشورهاي اروپايي نظير انگليس، فرانسه و اسپانيا يا کشورهاي متحدان آمريکا نظير ژاپن
است.

يکي از ناوهاي هواپيمابر آمريکا از نوع جرالد فورد است که در اقيانوس آرام و اطلس و درياي مديترانه و خليج فارس مستقر هستند. آمريکا از طريق اين ناوها تلاش دارد آزادي کشتيراني و تجارت جهاني را به نفع خود دنبال کند. ناوهاي جرالد فورد، هزينه توليد زيادي دارند و هر کدام از آنها 13 ميليارد دلار هزينه بر مي‌دارد. اين در حالي است که 4.7 ميليارد دلار نيز هزينه مطالعات علمي و فني صورت گرفته براي توليد اين ناوها شده و استفاده از آنها نيز هزينه‌هاي زيادي دارد

ساخت جرالد فورد بالغ بر 10 سال طول کشيده و از آنجا که تأسيسات اتمي در درون خود دارد، امکان حضور در دريا به مدت 20 سال بدون سوخت گيري را داراست. اين ناو 25 طبقه دارد و طول آن 335 متر است و مي‌تواند 80 هواپيماي جنگي را روي خود حمل کند. تعداد کادر فعال اين ناو به 5 هزار نفر مي‌رسد.

با اين وجود «استافروس آتلاماز اوغلو» روزنامه نگار و کارشناس مسائل نظامي در خصوص کارايي اين ناوها در آينده ابراز ترديد کرده و مي‌گويد که کارايي آنها هنگامي پايين آمد که رقباي آمريکا به استفاده از موشک‌هاي ارزان قيمت و پهپادها دست زدند؛ موشک‌ها و پهپادهايي که قادر به حمله به اهداف دريايي و غرق کردن اين ناوها هستند. به اين ترتيب مفهوم جنگ‌هاي دريايي در آينده تغيير پيدا مي‌کند.

يحيي سريع در آوريل گذشته از حمله به ناو هواپيمابر آمريکايي «هري ترومن» خبر داد. نيروي هوايي آمريکا گرچه اعلام کرد که ناو مذکور بعد از حمله به عمليات خود ادامه مي‌دهد، اما آمريکا موقعيت ناوهاي خود را تغيير داد تا از حملات موشکي يمني‌ها در امان بماند. البته پيش از اين نيز ناوهاي آمريکايي در معرض حمله نيروهاي يمني قرار گرفته بود، اما از اين حمله‌ها جان به در برده بودند.

موشک‌هاي مافوق صوت، ناوهاي هواپيمابر را بازنشسته کردند

آمريکا در حال حاضر سامانه‌هاي دفاعي که بتواند موشک‌هاي مافوق صوت پيشرفته را رهگيري و منهدم کند، در اختيار ندارد. موشک «دانگ فنگ 27» از جمله توليدات چين است که براي حمله به ناوها طراحي شده و در سال 2021 از آن رونمايي شده
است.

اين موشک يک موشک بالستيک قادر به حمل کلاهکي است که مي‌تواند از بدنه موشک جدا شده و با سرعت مافوق صوت به سمت هدف مورد نظر حمله کند. برد اين موشک بين 5000 تا 8000 کيلومتر ارزيابي شده که قادر به پرواز در ارتفاعات پايين و تغيير جهت ناگهاني است و همين موضوع هدف قرار دادن آن را مشکل مي‌کند.

قايق‌هاي هجومي، قاتل ناوهاي آمريکايي

قايق‌هاي هجومي کوچک و بدون سرنشين از ديگر تهديداتي است که ناوهاي مذکور را هدف قرار مي‌دهد. در مانور شبيه سازي که در سال 2005 در مقابل سواحل کاليفرنيا انجام شد، يک زيردريايي ارزان قيمت کوچک سوئدي موفق شد شبيه سازي غرق کردن ناو آمريکايي رونالد ريگان را با موفقيت انجام دهد.

پهپادها؛ دشمن ارزان قيمت ناوهاي آمريکا

پهپادها از ديگر تهديدات ناوهاي هواپيمابر به شمار مي‌روند و موفق شده‌اند موازنه قدرت را در بسياري از جنگ‌ها و منازعات منطقه‌اي طي سال‌هاي اخير جابجا کنند. به همين علت بسياري از کشورها به سمت سرمايه‌گذاري براي توليد پهپادها قدم برداشته اند. اين پهپاد ها چند نوع هستند که شامل پهپادهاي شناسايي و پهپادهاي جنگي و انتحاري‌اند و قيمت بسيار پاييني دارند و به همين علت به سلاحي رايج بين کشورها تبديل شده‌اند.

گزارش‌هاي موجود نشان مي‌دهد که 2 حمله پهپادي ارزان قيمت مي‌تواند يک ناو هواپيمابر را کاملاً تعطيل يا حتي غرق کند. «جاناتان هيد» کارشناس و روزنامه نگار شبکه بي بي سي با اشاره به اين گزارش نسبت به کارايي ناوهاي هواپيمابر ابراز ترديد کرده و مي‌گويد که اين ناوها ممکن است طي چند دقيقه با سلاح‌هايي که ارزش آنها از چند هزار دلار پايين‌تر است، غرق شوند.

«مايکل اوهانلون» مدير مطالعات برنامه سياست خارجي مؤسسه بروکينگز در آگوست سال 2021 به بررسي هزينه‌هاي دفاعي آمريکا پرداخته و نسبت به آينده ناوهاي بزرگ آمريکايي و قدرت آنها در ايستادگي در برابر تهديدات روزافزون ابراز ترديد کرد. «استيو باليستري» افسر سابق نيروي ويژه ارتش آمريکا در مقاله‌اي در اين رابطه، دوران ناوهاي هواپيمابر را پايان يافته تلقي کرده و اين سوال را مطرح کرد که در صورت غرق شدن يکي از اين ناوها، سرنوشت حدود 80 يا 90 جنگنده‌اي که در آن وجود دارد، چه خواهد بود؟