ترويج کتابخواني سدي محکم در مقابل تهاجم فرهنگي

 در شرايط کنوني جامعه که شبکه‌هاي اجتماعي محلي براي گسترش شايعات و سوءاستفاده دشمنان از ناآگاهي افراد بدل شده‌اند، اهميت مراجعه به منابع معتبر بيش از هر زمان ديگري احساس مي‌شود زيرا دشمنان همواره تلاش کرده‌اند با نشر اخبار دروغ و دلسردي اجتماعي، مردم را از مسير اصلي خود منحرف کنند و يکي از بهترين راه‌ها براي مقابله با اين هجمه‌ها، بهره‌مندي از منابع معتبر علمي و فرهنگي در کتابخانه‌هاي عمومي است.

از سوي ديگر، افزايش قيمت کتاب سبب شده تا خريد کتاب براي بسياري از خانواده‌ها دشوار شود و همين مسئله جايگاه کتابخانه‌هاي عمومي را پررنگ‌تر کرده است که کتابخانه‌ها با در اختيار گذاشتن منابع گسترده، ضمن ترويج فرهنگ مطالعه، فرصت برابري براي تمام اقشار جامعه به وجود مي‌آورند و تکيه بر اين مراکز فرهنگي مي‌تواند نه تنها زمينه‌ساز رشد فردي و اجتماعي باشد، بلکه سدي محکم در برابر تهاجم فرهنگي دشمنان نيز ايجاد کند.:

9 هزار عضو فعال در کتابخانه‌هاي شهرستان ساوه

رئيس کتابخانه‌هاي عمومي شهرستان ساوه در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: اين شهرستان داراي 8 کتابخانه نهادي و 2 کتابخانه مشارکتي است که با فعاليت 18 کتابدار اداره مي‌شوند و همه کتابخانه‌ها فعال هستند و تنها يکي از کتابخانه‌هاي مشارکتي غيرفعال است.

 حوري صاحب تصريح کرد: در حال حاضر حدود 9 هزار عضو فعال در کتابخانه‌هاي شهرستان ساوه داريم که بيشتر علاقه‌مندان به کتاب‌هاي حوزه ادبيات به‌ويژه رمان هستند که با وجود هزينه اندک عضويت و اجراي برنامه‌هاي فرهنگي متنوع، استقبال عمومي از کتابخواني همچنان کمتر از حد انتظار است و ضعف در فرهنگ‌سازي، تبليغات ناکافي، کمبود فضاي جذاب، نبود منابع به‌روز متناسب با سليقه نسل جديد و نفوذ تبليغات فضاي مجازي از دلايل اصلي اين موضوع به شمار مي‌رود.

 وي با اشاره به برنامه‌هاي تابستاني کتابخانه‌هاي ساوه گفت: فعاليت‌هاي فرهنگي به دو بخش هفتگي و مناسبتي تقسيم مي‌شود، جلسات شاهنامه‌خواني، حافظ‌خواني، مثنوي‌خواني وکارگاه‌هاي مهارت‌هاي زندگي که به ترتيب پنج و هفت سال متوالي در حال برگزاري هستند، از جمله برنامه‌هاي ثابت به شمار مي‌روند، همچنين محافل ادبي، حلقه‌هاي مطالعاتي، محافل قرآني، کارگاه‌هاي آموزشي مطالعه مفيد، قصه‌گويي، آموزش رباتيک، نقاشي و خطاطي بخشي از برنامه‌هاي هفتگي کتابخانه‌هاي شهرستان ساوه است. علاوه بر اين، ويژه‌برنامه‌ها و مسابقات کتابخواني در مناسبت‌هاي مختلف نيز اجرا مي‌شود

 رئيس کتابخانه‌هاي عمومي ساوه افزود: براي جذب کودکان و نوجوانان، حلقه‌هاي مطالعاتي ويژه با حضور دبيران ادبيات و کتابداران برگزار مي‌شود تا نوجوانان با تبادل نظر پيرامون کتاب‌هاي انتخابي به مطالعه علاقه‌مند شوند و همچنين براي کودکان، برنامه‌هايي همچون قصه‌گويي، خميربازي، کاردستي، معرق‌کاري، سفالگري، نقاشي و پخش فيلم در نظر گرفته شده است.

وي ادامه داد: برنامه‌هاي فرهنگي و آموزشي با مشارکت مدارس، شهرداري، اداره ارشاد، دفتر امام جمعه، کانون پرورش فکري کودکان و نوجوانان و سازمان ميراث فرهنگي برگزار مي‌شود که به طور مثال، جشنواره قصه‌گويي با همکاري شهرداري و آموزش و پرورش و مسابقات کتابخواني با همکاري دفتر امام جمعه و اداره ارشاد در اين شهرستان برگزار شده است.

صاحب با تأکيد بر اهميت ارتقاي مهارت‌هاي مطالعه گفت: کارگاه‌هاي آموزشي مطالعه مفيد و مهارت‌هاي زندگي به صورت مستمر برگزار مي‌شود و قفسه‌اي براي تازه‌هاي کتاب در ورودي کتابخانه‌ها تعبيه شده و معرفي کتاب‌هاي جديد در حلقه‌هاي مطالعاتي انجام مي‌شود، همچنين در فضاي مجازي نيز فعاليت داريم و اگرچه نسبت به گذشته پيشرفت داشته‌ايم، اما سهم کتابخانه‌ها در مقايسه با حجم بالاي مخاطبان اين فضا ناچيز است که دليل آن توليد محتواي ناکافي و عدم انطباق مطالب با نياز نسل جديد است.

 وي بيان کرد: برنامه‌هاي آينده کتابخانه‌هاي عمومي ساوه شامل گسترش همکاري با مراکز فرهنگي خصوصي مانند شهر کتاب، فرهنگسراها، توليد محتواي جذاب در فضاي مجازي با استفاده از ظرفيت نوجوانان و جوانان حلقه‌هاي مطالعاتي و بهره‌گيري از آموزش‌هاي نوين براي جذب بيشتر مخاطبان خواهد بود.

اجراي طرح اخبار نوجوانه‌ها با کتاب، تقويت حضور نوجوانان در توليد محتواي نوين

رئيس کتابخانه‌هاي عمومي شهرستان دليجان در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به وضعيت کتابخانه‌هاي اين شهرستان اظهار کرد: در حال حاضر شهرستان دليجان داراي چهار باب کتابخانه نهادي شهري و روستايي در شهرهاي دليجان، نراق و روستاي راونج و همچنين يک باب کتابخانه مستقل روستايي خيرساز در روستاي واران جاسب است که در مجموع سه هزار و 380 عضو فعال دارند.

 فهيمه لطفعلي تصريح کرد: تمام کتابخانه‌هاي شهري به‌صورت دو شيفت و کتابخانه‌هاي روستايي به شکل تک شيفت فعاليت مي‌کنند و قريب به 2 هزار و500 نفر از اعضا به‌طور مرتب در گردش و امانت کتاب حضور دارند و بيشترين استقبال نيز از سوي کودکان، نوجوانان و بانوان خانه‌دار با موضوعات داستاني، روانشناسي و علمي است.

وي افزود: يکي از چالش‌هاي جدي، يکسان نبودن ذائقه مخاطبان با منابع موجود است که باعث کاهش استقبال از برخي منابع مي‌شود که از سوي ديگر، تغيير شيوه مطالعه از سنتي به استفاده از تکنولوژي‌ها و منابع الکترونيک ضرورت توجه به همسان‌سازي محتواي کتاب‌ها و ارائه آن‌ها در قالب‌هاي نوين را دوچندان کرده است که به همين منظور، کتابخانه‌هاي دليجان در فصل تابستان با راه‌اندازي پايگاه‌هاي اوقات فراغت، برگزاري محافل ادبي، کارگاه‌هاي سلامت روان ويژه زنان خانه‌دار و همچنين برنامه‌هاي مناسبتي، گامي مؤثر در جذب اقشار مختلف برداشته‌اند و برنامه‌هايي همچون طرح تابستان داغ اشراق و کودکان قرآني نيز با ترکيب کتابخواني و هنر زير نظر مربيان مجرب در حال اجراست.

 رئيس کتابخانه‌هاي عمومي شهرستان دليجان بيان کرد: خوشبختانه در اين سال‌ها کتابخانه‌هاي عمومي توانسته‌اند با کيفي‌سازي برنامه‌ها نقش مهمي در امور فرهنگي و اجتماعي ايفا کنند، تاکنون شهرستان دليجان ميزبان بيش از 15 نويسنده و شاعر کشوري در حوزه‌هاي کودک، ديني، ادبيات و روانشناسي بوده و بيش از 50 عنوان کتاب از نويسندگان بومي با معرفي و رونمايي اداره کتابخانه‌ها به چاپ رسيده است، همچنين همکاري گسترده‌اي با نهادهايي همچون شهرداري، سپاه، آموزش و پرورش، هلال احمر، بهزيستي، کانون پرورش فکري و فرهنگ و ارشاد اسلامي وجود دارد.

 وي گفت: اکنون با بهره‌گيري از رسانه و شبکه‌هاي اجتماعي، کتابخانه‌ها توانسته‌اند تازه‌هاي نشر را به بيش از 10 هزار عضو بومي معرفي کنند و در آينده نيز با اجراي طرح «اخبار نوجوانه‌ها با کتاب»، حضور نوجوانان در توليد محتواي نوين مبتني بر هوش مصنوعي تقويت خواهد شد.

کتابخانه‌ها پايگاه‌هاي فرهنگي و اجتماعي جامعه هستند

مديرکل کتابخانه‌هاي عمومي استان مرکزي در گفتگو با خبرنگار مهر، اظهار کرد: کتابخانه‌ها پايگاه فرهنگي و اجتماعي، بستري براي رشد مهارت‌ها و افزايش سرمايه‌هاي جامعه هستند.

 علي گودرزي‌زاد با اشاره به رويکرد کتابخانه‌هاي عمومي در سال جاري گفت: تمرکز اصلي نهاد کتابخانه‌هاي عمومي استان مرکزي تقويت جايگاه اجتماعي کتابخانه‌ها به عنوان پايگاه‌هاي فرهنگي و آموزشي فراگير است که در اين راستا توسعه کتابخانه‌هاي سيار، ارتقاي خدمات فرهنگي و اجتماعي، جذب مخاطب از گروه‌هاي مختلف سني، تجهيز کتابخانه‌ها به منابع روزآمد و گسترش همکاري‌هاي بين‌نهادي در اولويت قرار دارد.

وي تصريح کرد: نگاه ما به کتابخانه تنها محدود به امانت کتاب نيست؛ بلکه آن را بستري براي رشد مهارت‌هاي فردي و اجتماعي و افزايش سرمايه فرهنگي جامعه مي‌دانيم.

وي در مورد برنامه‌هاي توسعه فرهنگ کتابخواني در استان مرکزي اظهار کرد: برگزاري نشست‌هاي کتاب‌خوان، پويش‌هاي مطالعه گروهي، مسابقات فرهنگي و معرفي کتاب در فضاي مجازي از جمله برنامه‌هاي سال جاري بوده است که علاوه بر اين، حضور فعال در مدارس و مراکز آموزشي و اجراي طرح‌هايي مانند «کتابخانه‌گردي» و «کتاب‌مند» در برخي شهرستان‌ها اجرا شده است.

 گودرزي راد با اشاره به وضعيت کتابخانه‌هاي فعال استان تصريح کرد: در حال حاضر 87 باب کتابخانه عمومي در استان مرکزي فعال هستند که شامل 78 باب کتابخانه نهادي، 7 باب کتابخانه مشارکتي و 2 باب کتابخانه مستقل مي‌شود که از اين تعداد، 21 کتابخانه در مناطق روستايي قرار دارند و همچنين 5 کتابخانه عمومي به دليل مشکلاتي همچون فرسودگي ساختمان يا کمبود نيروي انساني تعطيل شده‌اند که پيگيري‌هاي لازم براي بازگشايي آن‌ها در دستور کار است.

 مديرکل کتابخانه‌هاي عمومي استان مرکزي افزود: تعداد اعضاي فعال کتابخانه‌هاي استان 48 هزار و 554 نفر است که بيشترين عضويت مربوط به گروه سني 14 تا 20 سال با 13 هزار و 370 عضو است که اين آمار نشان‌دهنده پويايي نوجوانان و جوانان استان مرکزي در فعاليت‌هاي فرهنگي است و برنامه‌هاي ويژه‌اي براي اين گروه سني در نظر گرفته‌ايم.

 وي با اشاره به همکاري‌هاي بين‌سازماني تصريح کرد: تعامل کتابخانه‌هاي عمومي استان با آموزش‌وپرورش، دانشگاه‌ها، کانون پرورش فکري و حوزه هنري در قالب برنامه‌هاي مشترک مانند بازديدهاي دانش‌آموزي، نشست‌هاي کتاب‌خوان مدرسه‌اي و جشنواره‌هاي کتاب‌خواني گسترش يافته و تفاهم‌نامه‌هاي متعددي نيز در اين زمينه منعقد شده است.

 گودرزي‌زاد با اشاره به برنامه‌هاي کتابخانه‌هاي استان مرکزي در جهت جذب کودکان و نوجوانان گفت: برگزاري کارگاه‌هاي خلاقيت، قصه‌گويي، بازي‌هاي فکري، جشنواره ملي «زندگي با کتاب» و پويش‌هاي ملي و استاني همچون «علي‌وار» و جشنواره کتابخواني رضوي از جمله اقدامات در اين حوزه بوده است که هدف ما ايجاد ارتباط عاطفي نسل جديد با کتاب و فضاي کتابخانه است.

وي درباره توسعه خدمات ديجيتال بيان کرد: تجهيز کتابخانه‌ها به سامانه‌هاي خدمات ديجيتال، دسترسي به پايگاه‌هاي اطلاعاتي ملي، ارائه خدمات امانت بين‌کتابخانه‌اي به‌صورت الکترونيکي و آموزش مهارت‌هاي ديجيتال به کتابداران از جمله اقدامات استان مرکزي در سال‌هاي اخير بوده است.

وي ادامه داد: کتابخانه‌هاي عمومي استان مرکزي در شهريورماه با اجراي مجموعه‌اي متنوع از برنامه‌هاي فرهنگي و اجتماعي، جلوه تازه‌اي از پويايي و اثرگذاري خود را در جامعه به نمايش گذاشتند.

وي افزود: اين برنامه‌ها شامل حضور کتابداران منتخب در بوت‌کمپ تخصصي طراحي خدمات براي نوجوانان، نشست‌هاي کتاب‌درماني و شاهنامه‌خواني، برگزاري کارگاه‌هاي مهارتي و جشن‌هاي مناسبتي بود و اين اقدامات نشان داد کتابخانه‌هاي عمومي امروز تنها محل مطالعه و امانت کتاب نيستند، بلکه به کانوني فعال براي ارتقاي دانش، پرورش مهارت‌هاي فردي و ايجاد ارتباط عميق ميان شهروندان و فرهنگ کتاب‌خواني تبديل شده‌اند.

 مديرکل کتابخانه‌هاي عمومي استان مرکزي با اشاره به اهداف آتي نهاد کتابخانه‌هاي استان گفت: راه‌اندازي کتابخانه در شهرهاي فاقد کتابخانه، بازگشايي کتابخانه‌هاي تعطيل، افزايش سرانه مطالعه، توسعه کتابخانه‌هاي سيار روستايي، ارتقاي کيفي خدمات با استفاده از فناوري‌هاي نوين و جذب اعضاي جديد از ميان گروه‌هاي خاص همچون سالمندان، زنان خانه‌دار و کارگران، بخشي از برنامه‌هاي پيش‌روي اداره‌کل در سال آينده است.