بي‌ميلي به تحصيل؛ چالشي فراگير در آموزش و پرورش

به گزارش تابناک، يکي از عوامل اصلي اين بي‌ميلي، عدم دسترسي مناسب به آموزش آنلاين و ابزار‌هاي فناوري است بسياري از دانش‌آموزان به دلايل مختلف، مانند کمبود اينترنت پرسرعت يا عدم دسترسي به دستگاه‌هاي هوشمند، نتوانستند از دوره‌هاي آنلاين به خوبي بهره‌برداري کنند و اين موضوع باعث شده است که حس نارضايتي و نااميدي در بين آنها افزايش يابد و انگيزه‌اشان براي ادامه تحصيل کاهش يابد.

علاوه بر اين، تعطيلي‌هاي مکرر و ناپايداري‌هاي آموزشي موجب ايجاد حس بي‌ثباتي در دانش‌آموزان شده است، در حالي که انتظار مي‌رفت با بازگشايي مدارس، روند تحصيلي به حالت طبيعي خود بازگردد، اما شرايط نامساعد و عدم برنامه‌ريزي مناسب باعث شده که اين انتظار برآورده نشود و دانش‌آموزان اکنون با احساس سردرگمي مواجه‌اند و نمي‌دانند چه زماني به روال عادي تحصيل بازخواهند گشت.

افت تحصيلي نيز نتيجه‌اي از اين بي‌ميلي است که نتايج آزمون‌ها و ارزيابي‌هاي اخير نشان مي‌دهد که بسياري از دانش‌آموزان در دروس مختلف به ويژه در رياضيات و علوم پايه با مشکلات جدي رو‌به‌رو هستند، اين عدم پيشرفت تحصيلي مي‌تواند تبعات بلند مدتي براي آينده دانش‌آموزان و جامعه داشته باشد و نيازمند توجه جدي مسئولان و خانواده‌هاست.

همچنين، تأثيرات رواني اين بي‌ميلي را نبايد ناديده گرفت، بسياري از دانش‌آموزان با اضطراب، افسردگي و احساس انزوا مواجه‌اند  اين مسائل رواني نه تنها بر روي عملکرد تحصيلي آنها تأثير مي‌گذارد، بلکه باعث کاهش اعتماد به نفس و اميد به آينده نيز مي‌شود و در اين شرايط، حمايت‌هاي رواني و اجتماعي براي دانش‌آموزان ضروري است.

در نهايت، براي مقابله با اين چالش‌ها نياز به يک برنامه‌ريزي جامع و سيستماتيک داريم که شامل بهبود زيرساخت‌هاي آموزشي، ارائه حمايت‌هاي رواني و تشويق دانش‌آموزان به بازگشت به فضاي آموزشي باشد، تنها با ايجاد يک محيط آموزشي مثبت و حمايتگر مي‌توانيم به افزايش انگيزه و علاقه‌مندي دانش‌آموزان نسبت به درس و مدرسه کمک کنيم.

فشار تکاليف درسي و تأثير آن بر سلامت روان دانش‌آموزان

مهران سليماني رئيس سازمان نظام روانشناسي آذربايجان غربي در گفت‌و‌گو با خبرنگار تابناک در اروميه، اظهار داشت: فشار بيش از حد به دانش‌آموزان و تأکيد بر دروس آکادميک به ويژه رياضيات و علوم، باعث ايجاد احساس خستگي و نااميدي در دانش‌آموزان مي‌شود و فرزندان ما در محيط‌هاي آموزشي تحت فشار شديدي قرار دارند و اين فشار، به ويژه در زمان‌هايي که نياز به تفريح و استراحت دارند، مي‌تواند آسيب‌هاي رواني جدي به همراه داشته باشد.

وي افزود: علاوه بر اين کمبود امکانات تفريحي و رفاهي در شهر‌ها و روستاها، به مشکلات عاطفي و رواني آنان دامن مي‌زند، به عنوان مثال در شهر‌هايي مانند اروميه، فضا‌هاي تفريحي کافي براي کودکان وجود ندارد و اين کمبود، موجب افزايش بار فشار آموزشي بر دوش خانواده‌ها مي‌شود.

سليماني گفت: براي کاهش اين استرس لازم است محيط‌هاي آموزشي به گونه‌اي مناسب‌سازي شوند که به سلامت روان دانش‌آموزان توجه بيشتري شود و همچنين، آموزش خانواده‌ها در زمينه شيوه‌هاي فرزندپروري و تعامل با فرزندان مي‌تواند به کاهش استرس آنان کمک کند.

رئيس سازمان نظام روانشناسي آذربايجان غربي خاطر نشان کرد: تغيير در نگاه به هزينه‌هاي تأمين امکانات تفريحي و رفاهي نيز از ديگر راهکار‌هاي ضروري است و اين سرمايه‌گذاري نه تنها به بهبود وضعيت رواني فرزندان کمک مي‌کند بلکه در نهايت به کاهش آسيب‌هاي اجتماعي و رواني در جامعه منجر خواهد شد.

وي افزود: براي بهبود وضعيت آموزشي و کاهش فشار‌هاي رواني بر دانش‌آموزان نياز به همکاري و برنامه‌ريزي جامع بين نهاد‌هاي دولتي، آموزشي و خانواده‌ها احساس مي‌شود.

چالش‌هاي تحصيلي، از کلاس‌هاي مجازي تا بي انگيزگي

شهلا نوبخت مدير مدسه دولتي در گفت‌و‌گو با خبرنگار تابناک در اروميه، اظهار داشت: در اين سال‌هاي اخير، به ويژه با شيوع ويروس کرونا و تعطيلي‌هاي مکرر مدارس شاهد چالش‌هاي زيادي در روند تحصيل دانش‌آموزان بوده‌ايم و اين شرايط غيرمنتظره نه تنها بر روي يادگيري تأثير گذاشته بلکه نگرش دانش‌آموزان نسبت به تحصيل را نيز تحت تأثير قرار داده است.

وي افزود: بسياري از بچه‌ها به دليل عدم حضور مستمر در کلاس‌ها، درس را جدي نمي‌گيرند و اين موضوع ما را نگران کرده است.

نوبخت گفت: تحصيل و يادگيري بايد به عنوان يک اولويت در زندگي دانش‌آموزان مطرح شود، اما شرايطي که در سال‌هاي گذشته تجربه کرديم اين اولويت را به چالش کشيده است.

مدير مدرسه دولتي خاطر نشان کرد: عدم ارتباط چهره به چهره و فضاي آموزشي مناسب باعث شده تا دانش‌آموزان کمتر به درس‌ها علاقه‌مند شوند و آنها به تدريج به اين واقعيت عادت کرده‌اند که تحصيل مي‌تواند در خانه و به صورت غيرحضوري انجام شود که اين موضوع به کاهش انگيزه و تلاش آنها منجر شده است.

وي افزود: ما به عنوان معلمان و مديران مدارس، وظيفه داريم تا با ارائه برنامه‌هاي جذاب و متنوع انگيزه و علاقه‌مندي را در دانش‌آموزان دوباره زنده کنيم.

چگونه مي‌توانيم فرزندان‌مان را به تحصيل علاقه‌مند کنيم؟

سعيده لطفي شهروند اروميه‌اي در گفت‌و‌گو با خبرنگار تابناک در اروميه، گفت: من هميشه براي آينده فرزندم آرزو‌هاي بزرگي داشتم و تصور مي‌کردم که او روزي در دانشگاه‌هاي معتبر تحصيل خواهد کرد و به يکي از شخصيت‌هاي موفق جامعه تبديل خواهد شد، اما حالا که او به درس و تحصيل بي‌اعتناست، احساس نااميدي و نگراني در دل من نشسته است و هر روز وقتي به او نگاه مي‌کنم، احساس مي‌کنم که آرزوهايم به باد رفته‌اند.

وي افزود: گاهي اوقات سعي مي‌کنم او را تشويق کنم تا به درسش توجه بيشتري داشته باشد، اما هر بار که با او صحبت مي‌کنم، فقط سکوت مي‌کرد و يا با بي‌ميلي جواب مي‌دهد اين بي‌توجهي‌اش نه تنها براي من، بلکه براي خودش نيز نگران‌کننده است من مي‌دانم که تحصيل مي‌تواند در‌هاي زيادي را به روي او باز کند، اما او به نظر مي‌رسد از اين واقعيت بي‌ خبر است.

لطفي گفت: در روز‌هاي اول مدرسه او علاقه زيادي به يادگيري داشت و هميشه با ذوق و شوق کتاب‌هاي جديد را مي‌خواند و درباره‌ي موضوعات مختلف سؤال مي‌کرد، اما به مرور زمان، اين اشتياق کم رنگ شد و حالا تنها به بازي و سرگرمي‌هاي ديگر فکر مي‌کند و اين تغيير ناگهاني براي من بسيار دردناک است و نمي‌دانم چگونه مي‌توانم او را به مسير درست برگردانم.

شهروند اروميه‌اي خاطر نشان کرد: من بار‌ها با معلمانش صحبت کرده‌ام و از آنها خواسته‌ام تا به او کمک کنند، اما آنها نيز به من مي‌گويند که او بايد خود خواستار يادگيري باشد  اين حرف براي من سخت است؛ چراکه من نمي‌دانم چگونه مي‌توانم او را به اين خواست برسانم.

وي افزود: گاهي اوقات خودم را در ذهنش تصور مي‌کنم، شايد او فکر مي‌کند که تحصيل و درس خواندن اهميتي ندارد و مي‌تواند بدون آن زندگي کند، اما من مي‌دانم که در دنياي امروز، تحصيل يک ضرورت است و بدون آن نمي‌توان به موفقيت رسيد اين تضاد بين درک من و او، من را بيشتر نگران مي‌کند و احساس مي‌کنم که بايد هر چه زودتر کاري انجام
دهم.

آموزش و پرورش بايد به طور جدي به دنبال راه‌هاي جديد و خلاقانه‌اي براي جذب و نگه داشتن علاقه دانش‌آموزان به درس و مدرسه باشد چرا که اين علاقه رابطه‌اي مستقيم با آينده آنها دارد و در دنياي امروز، روش‌هاي سنتي آموزش ديگر پاسخگوي نياز‌هاي متنوع و پيچيده دانش‌آموزان نيستند و به جاي تکيه بر شيوه‌هاي قديمي بايد برنامه‌هايي طراحي شوند که بتوانند به علايق و استعداد‌هاي فردي دانش‌آموزان پاسخ دهند و محيطي پويا و جذاب براي يادگيري فراهم کنند و از جمله اين اقدامات مي‌توان به استفاده از فناوري‌هاي نوين پروژه‌هاي گروهي و روش‌هاي تدريس تعاملي اشاره کرد و تنها در اين صورت است که مي‌توانيم به رشد انگيزه و اشتياق در دانش‌آموزان کمک کنيم و آنها را براي آينده‌اي روشن‌تر آماده کنيم.

گزارش: سپيده ابراهيمي