بورس بخشي از زيان خودروسازان را جبران کرد

به گزارش مهر، يکي از مواردي که بارها در رسانه‌ها مطرح شده و همواره مديران عامل دو شرکت بزرگ خودروسازي نيز بر آن صحه گذاشتند بحث زيان دهي صنعت خودروسازي در ايران است اينکه آيا واقعاً اين خودروسازان زيان ده هستند يا خير موضوعي است که به صورت مستند با استناد بر صورت‌هاي مالي دو شرکت بزرگ خودروسازي مورد ارزيابي قرار گرفته است.

در اين گزارش به صورت مختصر به آخرين وضعيت فروش 2 خودروساز بزرگ کشور پرداختيم و درآمدهاي آنان را با سال قبل مقايسه کرديم:

ايران خودرو

در صورتمالي 9 ماهه ايران خودرو درآمدهاي عملياتي افزايش 73 درصدي داشته و از ميزان 74,236 ميليارد تومان به 128,427 ميليارد تومان رسيده است، اما متأسفانه بهاي تمام شده آن با درصد افزايش بيشتري همراه شده است، بهاي تمام شده با افزايش 80 درصدي نسبت به سال قبل همراه بوده و از 76.856 ميليارد تومان به 138.191 ميليارد تومان رسيده است.

اما حاشيه زيان ايران خودرو با درصد افزايش وحشتناکي روبرو بوده و با افزايش 273 درصدي از 2,620 ميليارد تومان به 9,764 ميليارد تومان رسيده است. حاشيه زيان ايران خودرو در 9 ماهه ابتدايي سال 1400 به ميزان 4 درصد بوده که با 2 برابر شدن در 9 ماهه سال 1401 به عدد 8 درصد رسيده است.

اما درآخرين گزارش فعاليت ماهانه ايران خودرو در انتهاي سال 1401 به عدد 185 هزار ميليارد تومان رسيده که نسبت به انتهاي سال 1400 با افزايش 85 درصدي همراه بوده است (درآمد عملياتي ايران خودرو در سال 1400 به عدد 100 هزار ميليارد تومان رسيده بود.)

کاهش زيان ايران خودرو با عرضه خودرو در بورس

نکته مهم در گزارش ايران خودرو اين است که اين شرکت در طول 3 ماه آخر سال گذشته به ميزان 56,573 ميليارد تومان درآمد داشته که از راه عرضه خودرو در بورس صورت گرفته و قطعاً اين ميزان درآمد زياندهي را کاهش داده و اگر روند عرضه در بورس کالا ادامه دار بود، بعد از مدت بيش از يک سال مي‌توان اميد داشت که اين شرکت از زياندهي ناخالص به سوددهي ناخالص تبديل شود.

نکته اساسي درباره ايران خودرو، سود خالص اين شرکت است که به صورت عجيبي اين شرکت از زياندهي خالص تبديل به سوددهي خالص شده است، اين سوددهي نيز براي ساير درآمدها بوده که نسبت به سال قبل با افزايش 1317 درصدي همراه شده و از ميزان 1,477 ميليارد تومان به 20,945 ميليارد تومان رسيده است، يعني بيش از 13 برابر رشد کرده است!

حال به ساير در آمدهاي اين شرکت اگر نگاهي بيندازيم، به چند قسمت مهم در اين باره رسيده که مهمترين آن جبران زيان ناشي از اعمال قيمت‌هاي دستوري است که اين درآمد با افزايش 10 برابري نسبت به سال قبل از 1,955 ميليارد تومان به 19,956 ميليارد تومان رسيده است.

سايپا

اين گزارش حاکي است شرکت سايپا در صورت مالي 9 ماهه با افزايش 49 درصدي درآمدهاي عملياتي همراه بوده و درآمد اين شرکت به عدد 43,602 ميليارد تومان رسيده است، اما نکته اينجاست که زيان ناخالص شرکت تبديل به سود ناخالص شده و شرکت با سود ناخالص 2 درصدي همراه شده و به سود ناخالص به عدد 952 ميليارد تومان رسيده است.

اما بر خلاف ايران خودرو، سايپا با افزايش جدي قيمت فروش در سال گذشته همراه نشده است، درآمدهاي عملياتي اين شرکت در گزارش فعاليت ماهانه ازعدد 43,921 ميليارد تومان به عدد 59,680 ميليارد تومان رسيده است، اين عدد نشان مي‌دهد عرضه خودرو در بورس کالا بيشتر به نفع شرکت ايران خودرو بوده تا شرکت سايپا و عرضه خودرو در بورس کالا باعث متعادل شدن قيمت عرضه شرکت سايپا شده است.

نکته ديگر کاهش زيان انباشته يا زيان خالص اين شرکت نسبت به سال گذشته است، زيان انباشته اين شرکت با کاهش 49 درصدي همراه بوده و از عدد 7,277 ميليارد تومان به 3,726 ميليارد تومان رسيده است.

چرا خودرو ديگر در بورس عرضه نشد؟

بررسي‌ها نشان مي‌دهد با ايراد سازمان بازرسي به عرضه خودرو در بورس کالا، اين عرضه متوقف شد. به گفته سازمان بازرسي، شوراي رقابت مسئول قيمت گذاري خودرو بوده و خودرو نبايد در بورس کالا عرضه شود، ايراد ديگر سازمان بازرسي افزايش قيمت خودروها در عرضه بورس کالا بود.

اما بررسي‌ها نشان مي‌دهد ادامه عرضه خودرو در بورس کالا مي‌توانست بازار خودرو را از انحصار خارج کرده و دست دلالان را از اين بازار براي هميشه کوتاه کند، عرضه خودرو در بورس کالا باعث شفافيت از مبدا تا مقصد شده و شفافيت را در صورتمالي اين شرکت‌ها عيان مي‌کند و شرکت‌هاي خودروساز ديگر به هيچ وجه نمي‌توانند ادعاي زيان‌دهي براي توليد محصول را داشته باشند.

نکته ديگر اين است که با افزايش عرضه و کمبود تقاضا قيمت خودروها به شدت شکسته و تقاضاي کاذب براي خريد خودرو از بين مي‌رفت. البته برخي از مخالفان در اين باره مي‌گفتند عرضه خودرو در بورس کالا باعث شده برخي از افرادي که قصد تبديل احسن در خودرو را داشتند ديگر نتوانند خودرو بخرند که در اين باره مي‌توانست هم زمان عرضه فروش در کارخانه نيز با پيش پرداخت اجرايي شود.