به ثمر نشستن جنبش بايکوت حاميان اسرائيل

به گزارش تابناک، اين تعطيلي، که بيش از 7،000 کارمند را بيکار کرده، به‌عنوان يکي از بزرگ‌ترين خروج‌هاي تجاري در تاريخ مدرن ترکيه ثبت شده است. منابع متعدد، از جمله گزارش‌هاي خبري و پست‌هاي شبکه‌هاي اجتماعي، اين رويداد را به ترکيبي از مشکلات مالي، بدهي‌هاي کلان، و فشار‌هاي ناشي از جنبش بايکوت در حمايت از فلسطين نسبت مي‌دهند که برند‌هاي غربي را هدف قرار داده است. اين گزارش جزئيات اين ماجرا، زمينه‌هاي اقتصادي و سياسي، و تأثيرات آن را بررسي مي‌کند.

زمينه ماجرا: ورشکستگي ايش‌گيدا

شرکت ايش‌گيدا، که از سال 2020 حقوق فرنچايز KFC و پيتزا هات در ترکيه را در اختيار داشت، در تاريخ 7 فوريه 2025 (18 بهمن 1403) رسماً اعلام ورشکستگي کرد. اين شرکت با بدهي‌اي بالغ بر 7.7 ميليارد لير ترکيه (حدود 214 ميليون دلار) مواجه بود.

ايل‌کم شاهين، مديرعامل ايش‌گيدا، در بيانيه‌اي اظهار داشت: «ما با بدهي‌هاي ميلياردي، توقيف اموال شرکت توسط بانک‌ها و حتي سرمايه شخصي‌ام که به‌عنوان وثيقه گذاشتم، روبه‌رو هستيم.» او همچنين از پرداخت حقوق کارمندان تا پايان دسامبر 2024 خبر داد، اما حقوق ژانويه همچنان پرداخت‌نشده باقي ماند، که به اعتراضات گسترده کارمندان در شهر‌هايي مانند استانبول منجر شد.

نقش جنبش بايکوت در حمايت از فلسطين

يکي از عوامل کليدي در اين ورشکستگي، جنبش بايکوت برند‌هاي غربي در ترکيه بود که در واکنش به جنگ غزه و اتهامات حمايت برخي شرکت‌هاي آمريکايي از اسرائيل شدت گرفت. بر اساس گزارش‌هاي کشميرايت و ديز آو فلسطين، اين جنبش پس از تشديد درگيري‌هاي غزه از اکتبر 2023 (مهر 1402) شکل گرفت، که تاکنون به کشته شدن بيش از 50،000 فلسطيني و آوارگي اکثريت جمعيت غزه منجر شده است.

چرا KFC هدف قرار گرفت؟

KFC، به‌عنوان برندي متعلق به يام! برندز، در کنار شرکت‌هايي مانند مک‌دونالد، استارباکس، و پپسي، به دليل اتهامات حمايت غيرمستقيم از اسرائيل يا سکوت در برابر اقدامات اين کشور، هدف بايکوت قرار گرفت.

اگرچه KFC به‌طور رسمي در فهرست تحريم جنبش تحريم، واگذاري، و مجازات (BDS) قرار نداشت، اما فعالان ترکيه و ديگر کشور‌هاي اسلامي اين برند را به دليل آمريکايي بودن و حضور در بازار اسرائيل، مورد انتقاد قرار دادند. گزارش منسف ديلي نشان مي‌دهد که فروش KFC در ترکيه در ماه‌هاي اخير تا 40 درصد کاهش يافته بود.

ابعاد جنبش بايکوت:

جنبش بايکوت در ترکيه با حمايت گسترده شهروندان، فعالان، و حتي برخي چهره‌هاي سياسي همراه شد. در شبکه هاي اجتماعي اين تعطيلي را «نتيجه مستقيم جنبش بايکوت در دفاع از مردم فلسطين» توصيف شد.  اين جنبش تنها به ترکيه محدود نبود. در مالزي، KFC در سال 2024 بيش از 100 شعبه خود را به دليل بايکوت‌هاي مشابه تعطيل کرد (ميان ايست آي، 30 آوريل 2024). در پاکستان، معترضان به شعب KFC در کراچي و لاهور حمله کردند و حتي ليگ برتر کريکت پاکستان (PSL) به دليل همکاري با KFC و پپسي مورد انتقاد قرار گرفت (ديلي پاکستان، 12 آوريل 2025).

آينده KFC در ترکيه

يام! برندز هنوز برنامه‌اي براي بازگشت به بازار ترکيه با شريک جديد اعلام نکرده است. کارشناسان صنعت، مانند تحليلگران تک‌ايکس پاکستان، معتقدند که مذاکرات براي فرنچايز جديد ممکن است ماه‌ها طول بکشد. در عين حال، جنبش بايکوت نشان داده که مي‌تواند تأثيرات اقتصادي قابل‌توجهي بر برند‌هاي غربي در کشور‌هاي اسلامي داشته باشد.