نويسندگان: * مرتضي اشرافي - استاديار دانشگاه آزاد اسلامي واحد قم * مجتبي اشرافي - دکتري تاريخ ايران معاصر دانشگاه شيراز
کپی آدرس
اشتراک گذاری در فیس بوک
اشتراک گذاری در تویتر
پست الکترونیک
اشتراک گذاری در لینکداین
اشتراک گذاری در واتساپ
تهديد‌ها، چالش‌ها
در زمينه تهديد‌ها، چالش‌ها و مشکلات شيعيان آذربايجان، به مواردي چون چالش‌هاي ديني - مذهبي و غيرديني مي‌توان اشاره کرد:
1. سکولاريسم
از آن‌جا که ماهيت نظام سياسي آذربايجان، سکولار و بر جدايي دين از سياست مبني است، اميدواري زيادي براي شيعيان وجود ندارد که دولت از تفکر و ايدئولوژي شيعي به منزله اعتقاد اکثريت مردم به طور مؤثر حمايت کند. ايجاد محدوديت در زمينه استفاده از حجاب در اماکن عمومي نظير دانشگاه‌هاي دولتي، ممنوعيت پخش اذان در مساجد و محدودسازي برخي مراسم‌هاي مذهبي براي شيعيان در سال‌هاي اخير، از جمله سخت‌گيري‌هاي دولت در برابر دين‌گرايي شيعي بوده است. (واحدي، 1386، ص93-106)
2. فعاليت‌هاي نيروي رقيب
اهل سنت در دستگاه‌هاي دولتي، از جايگاه ويژه‌اي برخوردار نيستند و اهرم و ابزار تبليغاتي قوي مثل رسانه‌هاي ديداري، نوشتاري و يا الکترونيکي به صورت چشم‌گير ندارند. تفکر سني وارداتي از خارج البته نسبت به بخش داخلي فعاليت بيش‌تري دارد. ترکيه يکي از مؤثرترين کشور‌ها در اين زمينه محسوب مي‌شود.
روابط بسيار گسترده و ريشه‌دار ترکيه و آذربايجان، باعث شده تا اسلام‌گرايان اين کشور محيط سياسي، اجتماعي و فرهنگي آذربايجان را براي فعاليت‌هاي خود مناسب ببينند. در بين کشور‌هاي عرب نيز کويت و عربستان، بيش‌ترين فعاليت ديني را در آذربايجان دارند. اين فعاليت‌ها را شايد بتوان به نوعي تهديد جدي، ولي محدود براي تفکر شيعي آذربايجان محسوب کرد. (اشرافي، شهريور 1393)
3. فعاليت فرقه‌هاي منحرف
بهائيت و وهابيت، دو نمونه بارز فرقه‌هاي انحرافي در آذربايجان هستند. در اين ميان، فرقه بهايي که موقعيت تضعيف‌شده‌اي در ساير کشور‌ها يافته، با دارا بودن دو تشکل ثبت‌شده و قانوني فعاليت مي‌کند، ولي انعکاس چنداني از فعاليت آن در جامعه آذربايجان به چشم نمي‌خورد. فرقه انحرافي وهابيت هم در اين کشور در منطقه قفقاز، معمولاً از نواحي داغستان و چچنستان تغذيه مي‌شوند؛ البته سرمنشأ اصلي اين انحراف در عربستان قرار دارد.
اين فرقه انحرافي، بيش‌تر در بين گروه‌هاي سني حاشيه‌اي در آذربايجان نفوذ دارند. اکنون اکثريت شيعه آذربايجان به ويژه فعالان شيعي اين کشور، با چالشي با عنوان اقليت وهابي روبه‌رو هستند که طي سال‌هاي گذشته، علاوه بر حمايت‌هاي خارجي، از حمايت خاموش دولت آذربايجان نيز برخوردار بوده‌اند.
اکنون اين گروه اقليت، با هدف تغيير ترکيب جمعيتي آذربايجان و جلوگيري از رشد جريان اصيل اسلامي در اين کشور، قصد رويارويي با شيعيان را دارند. (خبرگزاري آران پرس، 12 آذر ماه 1392) پيروان فرقه وهابيت، رفته‌رفته فعاليت خود را در آذربايجان گسترش مي‌دهند و به صورت سازمان‌يافته و ريشه‌اي، کار تبليغي و شست‌وشوي مغزها در اين کشور رها يافته از کمونيسم را دنبال مي‌کنند. (جليلي، 27 مهر 1392) با اين حال، به نظر مي‌رسد نگاه نهادهاي رسمي دولتي در آذربايجان به جريان‌هاي تندرو وهابيت منفي باشد. (رمضاني بونش، 15 تير 1393)
4. وجود گروه نورچي‌ها
نورچي‌ها طي سال‌هاي گذشته، به يکي از بانفوذ‌ترين گروه‌هاي اجتماعي ـ سياسي آذربايجان تبديل شده‌اند. نورچي‌ها با سوء‌استفاده از نام اسلام و قوم‌گرايي ترک، نفوذ زيادي در آذربايجان يافته و اکنون به عنوان شعبه‌اي از اداره ديانت ترکيه به طور رسمي در باکو فعاليت دارند. تعدادي از رسانه‌ها از جمله کانال تلويزيوني و خبرگزار سايبري خزر و روزنامه زمان در اختيار اين فرقه است که رسانه‌هاي يادشده، مبلغ آيين‌هاي خرافه‌محوري اين گروه هستند. (پايگاه اطلاع‌رساني مقاومت، 25 آذرماه 1393) دانشگاه خزر به عنوان يکي از مراکز عمده آموزش عالي آذربايجان، از آموزشگاه‌هاي اقماري اين فرقه است. برخي مي‌گويند حتي عنوان اختصاري اين دانشگاه که با حروف لاتيني f-g مشخص شده، برگرفته از حروف اول نام و نام خانوادگي فتح‌ا... گولن رهبر فرقه نورچي‌ها در ترکيه است. اين گروه به ترکيه وابسته است، اما در لباس روشن‌فکران ملي ظاهر مي‌شوند و بيش‌تر فعاليت‌شان در مراکز دولتي و آموزشي است. (اشرافي، شهريور1393)
ادامه دارد
کپی آدرس
اشتراک گذاری در فیس بوک
اشتراک گذاری در تویتر
پست الکترونیک
اشتراک گذاری در لینکداین
اشتراک گذاری در واتساپ
بخش خبری آذربایجان
اظهار نظر 0
روزنامه به دیدگاه شما نیازمند است،از نظراتتون روی موضوعات پیشوازی خواهیم کرد.