هر ساله با شروع فصل زمستان و افزايش آلودگي هوا، تعطيلي ناگهاني مدارس نظام آموزشي کشور را با چالش جدي مواجه ميکند؛ اين مسئله، ميليونها دانشآموز و خانوادههاي آنان را در سردرگمي قرار داده و نيازمند مديريت علمي و برنامهريزي بلندمدت است.
به گزارش تسنيم، دي ماه هر سال، همزمان با ايام امتحانات نوبت اول دانشآموزان، مسئله تعطيلي مدارس به دلايل آلودگي هوا و برودت دما تکرار ميشود.
اين مسئله که هر سال بدون راهکاري عملياتي و بلندمدت تکرار ميشود، ميليونها دانشآموز و خانوادههاي آنان را در وضعيتي از بلاتکليفي قرار ميدهد. تصميمات ديرهنگام و ناهماهنگ، نهتنها به روند آموزشي آسيب ميزند بلکه تبعات روانشناختي، اجتماعي و مديريتي گستردهاي نيز به دنبال دارد.
چالشهاي مديريتي و اثرات آن بر نظام آموزشي
مديريت بحران در نظام آموزشي کشور، بهويژه در مواقع اضطراري، ضعفهاي ساختاري جدي دارد. تعطيلي مدارس اغلب بدون پيشبيني و برنامهريزي دقيق اعلام ميشود و کميتههاي اضطراري معمولاً در ساعات پاياني شب تشکيل ميشوند. اين شيوه تصميمگيري، مشکلات زير را به وجود ميآورد:
بينظمي در فرآيند يادگيري:
برنامهريزي دانشآموزان براي آمادگي در امتحانات با تصميمات ناگهاني مختل ميشود و انسجام يادگيري آنها آسيب ميبيند.
ضعف در مديريت زمان:
تصميمگيري ديرهنگام باعث هدررفت زمان دانشآموزان و خانوادهها ميشود و آنها را در بلاتکليفي قرار ميدهد.
پيامدهاي روانشناختي:
اضطراب و استرس ناشي از عدم قطعيت، تمرکز دانشآموزان را کاهش ميدهد و انگيزه تحصيلي آنها را تضعيف ميکند.
پيامدهاي روانشناختي و تربيتي تعطيلي مدارس
مدارس صرفاً مکانهاي آموزشي نيستند بلکه نقش مهمي در تربيت اجتماعي و روانشناختي دانشآموزان ايفا ميکنند. تعطيليهاي مکرر و ناگهاني مدارس، پيامدهاي زير را به همراه دارد:
کاهش انگيزه تحصيلي:
لغو ناگهاني امتحانات يا تعطيلي مدارس، تلاشهاي دانشآموزان را بينتيجه نشان ميدهد و حس بيارزشي را در آنها تقويت ميکند.
افزايش اضطراب و استرس:
بلاتکليفي در برگزاري آزمونها يا کلاسها باعث ايجاد اضطراب در دانشآموزان و کاهش اعتمادبهنفس آنان ميشود.
تضعيف مهارتهاي اجتماعي:
مدارس بستري براي يادگيري مهارتهاي اجتماعي هستند. تعطيليهاي مکرر اين فرصت را محدود کرده و تواناييهاي ارتباطي دانشآموزان را تحت تأثير قرار ميدهد.
ابعاد اجتماعي و مديريتي بحران
بحران تعطيلي مدارس تنها به دانشآموزان محدود نميشود. اين شرايط خانوادهها و جامعه را نيز تحتتأثير قرار ميدهد:
اختلال در برنامهريزي خانوادهها:
والدين، بهويژه شاغلان، مجبور به تغيير برنامههاي کاري خود ميشوند که اين موضوع بهرهوري کاري و آرامش خانواده را تحتالشعاع قرار ميدهد.
افزايش نابرابري آموزشي:
خانوادههايي که دسترسي به منابع ديجيتال و آموزش آنلاين ندارند، بيشتر از سايرين آسيب ميبينند و اين مسئله، نابرابري آموزشي را تشديد ميکند.
راهکارهاي پيشنهادي براي بهبود وضعيت
براي رفع اين بحران و ارتقاي کارآمدي نظام آموزشي، پيشنهادهاي زير ميتواند راهگشا باشد:
بازنگري در تقويم آموزشي:
کاهش تعطيلات تابستاني و انتقال بخشي از آن به دي ماه ميتواند به کاهش اختلالات آموزشي و مديريت بهتر مصرف انرژي کمک کند.
تصميمگيري مبتني بر دادههاي علمي:
تصميمات مربوط به تعطيلي مدارس بايد با تحليل دقيق دادههاي هواشناسي و پيشبينيهاي علمي انجام شود. کميتههاي اضطراري بايد در ساعات ابتدايي روز تشکيل شوند تا از تصميمات ديرهنگام جلوگيري شود.
توسعه زيرساختهاي آموزش آنلاين:
آموزش مجازي بايد بهعنوان يک راهکار پايدار در مواقع بحران تقويت شود. دسترسي برابر به اينترنت پرسرعت و ابزارهاي آموزشي براي همه دانشآموزان ضروري است.
تأمين منابع حمايتي براي معلمان و دانشآموزان:
آموزش معلمان براي مديريت بهتر آموزش آنلاين و ارائه ابزارهاي ديجيتال به دانشآموزان، کيفيت آموزش را در شرايط بحراني تضمين ميکند.
ايجاد هماهنگي بيننهادي:
وزارت آموزشوپرورش، استانداريها و ساير نهادهاي مرتبط بايد با همکاري مستمر و برنامهريزي دقيق، از ناهماهنگي در تصميمگيري جلوگيري کنند.
الگوبرداري از تجربيات جهاني:
کشورهايي مانند ژاپن و آلمان که با بحرانهاي مشابه مواجه بودهاند، با استفاده از سيستمهاي دادهمحور و برنامهريزي دقيق توانستهاند چنين چالشهايي را مديريت کنند. الگوبرداري از اين تجربيات ميتواند براي کشور ما نيز مفيد باشد.
چشمانداز آينده: ساختن نظام آموزشي پايدار
17 ميليون دانشآموز، سرمايه انساني و ستون اصلي آينده کشور هستند. مديريت صحيح و برنامهريزي علمي براي نظام آموزشي، نهتنها کيفيت آموزش را تضمين ميکند بلکه سلامت رواني و اجتماعي نسل آينده را نيز حفظ خواهد کرد.
تصميمات ناپخته و مقطعي نميتواند پاسخي مناسب براي چالشهاي موجود باشد. بايد به سمت نظامي حرکت کنيم که با تحليل دادههاي علمي، نگاه بلندمدت، و هماهنگي نهادي، نيازهاي آموزشي و تربيتي دانشآموزان را برآورده کند.
بياييد امروز تصميماتي بگيريم که فرداي روشنتري براي نسلهاي آينده رقم بزند.
اظهار نظر 0
روزنامه به دیدگاه شما نیازمند است،از نظراتتون روی موضوعات پیشوازی خواهیم کرد.