محرم در آذربايجان شرقي؛ آيين‌هاي کهن در سوگ امام حسين(ع)

به گزارش خبرگزاري مهر، آنچه در اين ميان مسلم و قطعي است، تلاش براي زنده نگه داشتن ياد و راه امام حسين (ع) و شهداي کربلاي حسيني است که هرکس فراخور آموخته‌ها و سنت‌هايي که از نسل‌هاي قبل به يادگار مانده است، براي تحقق اين مهم تلاش مي‌کند.

نوحه‌خواني و سينه‌زني

نوحه‌خواني و سينه‌زني از آئين‌هاي اصلي عزاداري در ماه محرم است. هر شب در مساجد، تکايا و حسينيه‌ها، نوحه‌خوانان با صداي حزين خود، وقايع کربلا را روايت مي‌کنند و عزاداران با سينه‌زني در سوگ امام حسين (ع) عزاداري مي‌کنند. اين نوحه‌ها، عموماً به زبان ترکي آذري سروده مي‌شوند و حال و هواي خاصي به مراسم مي‌بخشند.

طشت گذاري

مراسم طشت گذاري يکي از آئين‌هاي منحصر به فرد آذربايجان شرقي است که چند روز قبل از ماه محرم برگزار مي‌شود. اين آئين يادآور آوردن آب از رود فرات توسط حضرت عباس (ع) براي اهل بيت (ع) است. در اين مراسم، طشتي از آب در مساجد قرار داده مي‌شود و عزاداران با احترام خاصي به آن اداي احترام مي‌کنند.

تعزيه‌خواني

تعزيه‌خواني يا شبيه‌خواني يکي از مهم‌ترين آئين‌هاي ماه محرم در آذربايجان شرقي است. در اين مراسم، گروه‌هاي تعزيه‌خوان با بازسازي وقايع کربلا به صورت نمايش، داستان عاشورا را روايت مي‌کنند. شخصيت‌هاي تعزيه با لباس‌هاي خاص و ابزارهاي سنتي، وقايع روز عاشورا را براي مخاطبان به تصوير مي‌کشند.

زنجيرزني

زنجيرزني نيز يکي از آئين‌هاي محرم در آذربايجان شرقي است که با نظم و هماهنگي خاصي انجام مي‌شود. عزاداران با زنجيرهايي که به دسته‌هايي متصل است، بر شانه‌هاي خود مي‌زنند و با اين کار، همدردي خود را با درد و رنج اهل بيت (ع) نشان مي‌دهند.

چايخانه‌ها و نذري‌ها

در ماه محرم، چايخانه‌هاي سيار در خيابان‌ها و کوچه‌ها برپا مي‌شوند که با توزيع چاي و نذري‌هاي مختلف از عزاداران پذيرايي مي‌کنند. پخت و توزيع غذاهاي نذري مانند قيمه و آش نيز بخش ديگري از آئين‌هاي ماه محرم است که با شور و اشتياق خاصي انجام مي‌شود.

دسته‌هاي عزاداري شاه حسين گويان

يکي از آئين‌هاي برجسته ماه محرم در آذربايجان شرقي، دسته‌هاي عزاداري «شاه حسين گويان» است. اين مراسم با ذکر «شاه حسين، واي حسين» که به صورت دسته‌جمعي تکرار مي‌شود، برگزار مي‌گردد. عزاداران با لباس‌هاي سياه و با در دست داشتن علم‌ها و بيرق‌هاي خاص، به صورت گروهي حرکت مي‌کنند و با نظم خاصي اين آئين را اجرا مي‌کنند.

برپايي موکب‌ها

در ايام محرم، موکب‌هاي خدمت‌رساني در خيابان‌ها و معابر اصلي برپا مي‌شوند که به عزاداران خدمات مختلفي ارائه مي‌دهند. اين موکب‌ها با ارائه چاي، شربت، غذا و ساير نذري‌ها، به نوعي نماد از خودگذشتگي و ايثار هستند.

آئين نخل‌گرداني

نخل‌گرداني يکي از آئين‌هاي سنتي و قديمي محرم است که در برخي مناطق آذربايجان شرقي نيز برگزار مي‌شود. در اين مراسم، سازه‌اي چوبي که نماد تابوت امام حسين (ع) است، با تزئينات خاصي آماده و در ميان عزاداران گردانده مي‌شود. اين آئين، تأثير عميقي بر روح و جان عزاداران مي‌گذارد.

آئين‌هاي عزاداري ماه محرم در آذربايجان شرقي، ترکيبي از سنت‌هاي ديرينه و عشق و ارادت به امام حسين (ع) و اهل بيت (ع) است. اين آئين‌ها نه تنها نمادي از پيوند مردم با تاريخ و فرهنگ شيعه است، بلکه فرصتي براي تقويت وحدت و همدلي در ميان جامعه نيز فراهم مي‌کند. هر ساله
با فرا رسيدن ماه محرم، مردم آذربايجان شرقي با شور و اشتياق خاصي به استقبال اين ماه مي‌روند و با برگزاري آئين‌هاي متنوع، عشق و ارادت خود را به امام حسين (ع) نشان مي‌دهند.