آمار وحشتناک ترک تحصيل دانش آموزان

آمار بازماندگان از تحصيل در گروه‌هاي سني مختلف

- در گروه سني 6 تا 11 سال (دوره ابتدايي)، 192 هزار و 992 نفر از تحصيل بازمانده‌اند.

- در گروه سني 12 تا 14 سال (دوره متوسطه اول)، اين عدد به 213 هزار و 722 نفر مي‌رسد.

- در گروه سني 15 تا 17 سال (دوره متوسطه دوم)، 585 هزار و 607 دانش‌آموز از ادامه تحصيل محروم شده‌اند.

در سه دوره تحصيلي 992321 دانش‌آموز بازمانده از تحصيل داريم.

روند افزايش بازماندگي از تحصيل

بررسي‌ها نشان مي‌دهد که از سال 1395 تا 1403، ميزان بازماندگي از تحصيل به ويژه در دوران همه‌گيري کرونا (سال‌هاي 1399 و 1400) با رشد قابل توجهي مواجه شد.تعداد کل افراد بازمانده از تحصيل در سال تحصيلي 1394-1395 برابر با 777.862 نفر است که در سال تحصيلي 1400-1401 با 17 درصد رشد به 911.272 نفر افزايش يافت و در سال تحصيلي گذشته نيز مجدد افزايش پيدا کرده است.

نکته قابل توجه اين است که ترکيب جنسيتي بازماندگان از تحصيل به سمت پسران تغيير کرده است، که احتمالاً نشان‌دهنده کاهش علاقه پسران به ادامه تحصيل در مقايسه با دختران است.

استان‌هاي با بيشترين آمار بازماندگي

پنج استان سيستان و بلوچستان، خراسان رضوي، تهران، خوزستان و آذربايجان غربي بيشترين تعداد دانش‌آموزان بازمانده از تحصيل را در خود جاي داده‌اند. اين استان‌ها به دليل مشکلات اقتصادي، اجتماعي و کمبود امکانات آموزشي با چالش‌هاي جدي در زمينه پوشش تحصيلي مواجه هستند.

بازماندگان از تحصيل کودکاني هستند که در بازه سني رسمي يک دوره تحصيلي قرار دارند، اما در هيچ‌يک از دوره‌هاي تحصيلي ثبت‌نام نکرده‌اند. در حالي که ترک‌تحصيل‌کرده‌ها افرادي هستند که پس از ثبت‌نام و مدتي تحصيل، مدرسه را ترک مي‌کنند.

عوامل مؤثر در بازماندگي از تحصيل

خانوارهاي فقير، فاقد بيمه، بدون درآمد ثابت و ساکن در مناطق محروم بيشتر در معرض بازماندگي از تحصيل قرار دارند. همچنين، نرخ جذب بسيار پايين کودکان بازمانده از تحصيل و تعداد بالاي ترک‌تحصيل‌کرده‌ها، روند بازماندگي از تحصيل را تشديد کرده است.

سيد مصطفي آذرکيش؛ معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش با اشاره به تلاش‌هاي وزارت آموزش و پرورش براي کاهش نرخ بازماندگي و ترک تحصيل، اعلام کرد: بر اساس نشانگرهاي ارزشيابي نظام آموزشي، پوشش تحصيلي در دوره متوسطه دوم 90 درصد است. در اکثر کشورها، تمامي دانش‌آموزان دوره ابتدايي به پايه دوازدهم نمي‌رسند؛ برخي وارد بازار کار مي‌شوند يا به دلايلي مانند بيماري مدرسه را ترک مي‌کنند.

آذرکيش افزود: در حال حاضر، تمرکز آموزش‌وپرورش بر پوشش حداکثري دانش‌آموزان با اولويت در دوره ابتدايي است. برخي مدارس حتي با وجود تنها يک دانش‌آموز، معلم اختصاصي دارند.

معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش با اشاره به همکاري بين‌بخشي براي جذب بازماندگان از تحصيل بيان کرد: کار مشترکي براي بازماندگان از تحصيل در جريان است و چندين دستگاه با آموزش‌وپرورش همکاري دارند. اين مسئوليت تنها بر عهده آموزش‌وپرورش نيست و نهادهايي همچون استانداري، صداوسيما، دادگستري، سازمان فني و حرفه‌اي، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعي، شرکت مخابرات، شهرداري، دانشگاه علوم پزشکي، کميته امداد، ثبت‌احوال، بهزيستي، وزارت کشور و قوه قضائيه نيز وظايفي دارند.

معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش به قوانيني اشاره کرد که حضور دانش‌آموزان در مدارس را اجباري مي‌دانند و از ضابطين قضايي خواست تا در اين زمينه به آموزش و پرورش کمک کنند. وي همچنين روش شناسايي بازماندگان از تحصيل را از طريق مقايسه تعداد دانش‌آموزان ثبت‌نام شده با تعداد متولدين همان سال در پايگاه ثبت‌احوال عنوان کرد.

آسيب اجتماعي در انتظار دانش‌آموزان ترک تحصيل کننده

غلامعلي افروز روانشناس و استاد دانشگاه تهران نيز با اشاره به اينکه 30 درصد دانش‌آموزان کشور موفق به کسب مدرک ديپلم نمي‌شوند و وارد بازار کار مي‌شوند، هشدار داده است که برخي از اين افراد ممکن است دچار آسيب‌هاي اجتماعي شده و حتي روانه زندان شوند. آموزش و پرورش در ايران زنجيره‌اي از هدايت و مشاوره تحصيلي ندارد که دانش‌آموزان را از دلزدگي و خستگي از درس خواندن نجات دهد. معلمان بايد به‌عنوان نيروي انگيزشي، جذب‌کننده دانش‌آموزان براي ادامه تحصيل باشند.

با وجود تلاش‌هاي صورت گرفته، روند افزايشي بازماندگي از تحصيل در ايران نيازمند توجه جدي و اقدامات فوري است. بهبود شرايط اقتصادي، افزايش امکانات آموزشي و همکاري بين‌بخشي مي‌تواند به کاهش اين معضل کمک کند. آموزش و پرورش نيز بايد با برنامه‌ريزي دقيق و هدفمند، زمينه بازگشت اين دانش‌آموزان به چرخه تحصيل را فراهم کند.

منبع: تسنيم