آسيب‌هاي جسماني و اقتصادي کرونا

پس از گذشت حدود سه سال از دوران شيوع ويروس کوويد 19 که به دلايل متعدد، خانه نشيني و عدم حضور در محيط‌هاي شغلي، تحصيلي، تفريحي، ورزشي، هنري، فرهنگي و اجتماعي را در پي داشت و تحرک افراد جامعه را به حداقل رسانده بود و در عوض نشستن‌هاي طولاني مدت پشت رايانه براي برگزاري جلسات و کلاس‌هاي مجازي، تماشاي برنامه‌هاي تلويزيون، بازي‌هاي رايانه‌اي به جاي فعاليت‌هاي ورزشي و حضور طولاني مدت در شبکه‌هاي اجتماعي که در وضعيت نشسته، سر رو به پايين و بي حرکت در کار کردن با گوشي‌هاي هوشمند به شکل آسيب زايي در ميان جوامع رواج يافت، با اُفت آمادگي جسماني افراد جامعه به خصوص شهرنشين‌ها روبه رو هستيم.

آسيب‌هاي فقر حرکتي

پرهام پارسانژاد نايب رئيس انجمن فيزيوتراپي ايران و دبير هيأت عالي انتظامي سازمان نظام پزشکي، در گفتگو با مهر، به آسيب‌هاي جسماني دوران کرونا اشاره کرد و گفت: آمادگي جسماني پايين به دليل فقر حرکتي و قرار گرفتن طولاني در وضعيت‌هاي نامناسب، مردم را نسبت به عوامل خطرزاي سلامت و به ويژه سيستم اسکلتي عضلاني آسيب پذيرتر کرده و ما هر روز در مراکز فيزيوتراپي با مراجعين زيادي رو به رو هستيم که با بلند کردن و حمل کردن يک بار نه چندان سنگين يا انجام يک حرکت ورزشي نه چندان سخت و يا يک تنش عصبي نه چندان شديد، دچار گردن درد يا کمردرد حاد مي‌شوند.

وي افزود: افراد بسياري هم به فيزيوتراپيست ها مراجعه مي‌کنند و بازگشت به ورزش خود را بعد از دوران طولاني شيوع کرونا، ناکام عنوان کرده و از پيچ خوردگي مچ پا، آسيب منيسک و رباط زانو و کشيدگي تاندون شانه شکايت مي‌کنند.

پارسانژاد تاکيد کرد: اين حجم از بروز آسيب و مراجعه به مطب‌ها و کلينيک‌هاي ارتوپدي و فيزيوتراپي در دوران پساکرونا هشداري است براي توجه بيشتر به آحاد جامعه از کودک و نوجوان گرفته تا جوانان ورزشکار و ميانسالان شاغل و سالمندان که بيشتر در معرض خطر چنين آسيب‌هايي قرار دارند.

وضعيت بغرنج دانش آموزان

وي ادامه داد: دانش آموزاني که در دو سه سال اخير ساعت‌ها براي کلاس‌هاي درس پاي رايانه‌ها بودند و حالا بايد کيف سنگين مدرسه را براي مسافتي طولاني حمل کنند و روي نيمکت‌هاي غير استاندارد مدرسه به مدت طولاني در وضعيت‌هاي غير اصولي بنشينند.

نايب رئيس انجمن فيزيوتراپي ايران گفت: براي پيشگيري از بروز ناهنجاري‌هاي اسکلتي مانند انحراف جانبي ستون فقرات، افزايش قوس پشتي، گردن درد و کمردرد بايد تحت آموزش‌هاي مداوم و برنامه ريزي شده فيزيوتراپيست ها قرار بگيرند و بازگشت به کلاس‌هاي ورزش با پيش نياز آموزش مراقبت از عضلات، مفاصل و ستون فقرات توسط اين متخصصين صورت گيرد.

وي افزود: خبر بد هم اين است که بسياري از مدارس فضاي کافي و مناسب براي تأمين حرکت روزانه لازم براي دانش آموزان را ندارند و اين نياز بايد با آموزش و تأکيدهاي لازم به والدين در فضاهاي خارج از مدرسه برآورده شود که در غير اين صورت جامعه فعال سال‌هاي آينده کشور با ناتواني‌هاي گسترده ناشي از بي توجهي امروز رو به رو خواهد بود و علاوه بر افت کيفيت زندگي خود، خسران مالي سنگيني را در آينده به دليل استراحت‌هاي پزشکي و دوري از کار پس از بروز آسيب‌هاي مکرر، به نظام اقتصادي کشور وارد خواهد کرد.

اهميت حضور فيزيوتراپيست ها در محيط‌هاي آموزشي و شغلي

پارسانژاد اظهار داشت: حضور فيزيوتراپيست ها در مدارس، ادارات، کارخانجات و مراکز ورزشي و تحت نظر قراردادن شيوه فعاليت هر کدام از اين اقشار و طراحي روش‌ها و تمرين‌هاي درماني و آموزش روش‌هاي پيشگيري از بروز آسيب و گنجاندن ساعت تمرين درماني در برنامه روزانه اين افراد همچون ساعت ناهار و نماز، مي‌تواند از مؤثرترين روش‌هاي جبران آمادگي جسماني از دست رفته جامعه در دوران شيوع کرونا باشد.

وي افزود: به طور قطع نظام سلامت کشور نبايد بنشيند و انتظار بروز سندرم‌هاي شايعي چون گردن پيامکي، گيرافتادگي تاندون شانه، گيرافتادگي عصب در تونل مچ دست، بيرون زدگي ديسک‌هاي بين مهره‌اي و…، را داشته باشد تا آنها را به مراکز فيزيوتراپي ارجاع دهد، بلکه مي‌تواند با اولويت بالا، کارگروه‌هاي علمي و تخصصي را براي توسعه و به خدمت گرفتن گسترده‌تر اين رشته در سطح جامعه تشکيل دهد و به فوريت برون ده عملي اين کارگروه‌ها را در دانشگاه‌هاي علوم پزشکي سراسر کشور و بيمارستان‌ها و مراکز بهداشتي درماني سراسر کشور اجرايي سازد.

چالش‌هاي حرفه فيزيوتراپي

نايب رئيس انجمن فيزيوتراپي ايران گفت: رفع چالش‌هاي متعدد و مطالبات دانش آموختگان رشته فيزيوتراپي در جهت تسهيل خدمت رساني آنان به بيماران نيز بايد در دستور کار معاونت درمان وزارت بهداشت قرار گيرد.

وي افزود: مؤسسات فيزيوتراپي که براي تجهيز و راه اندازي آنها ميلياردها تومان هزينه شده است با تعرفه‌هاي درماني ناچيز و نامتناسبي رو به رو هستند که ادامه فعاليت آنها را با چالش جدي رو به رو ساخته و هر روز آگهي‌هاي واگذاري اين مراکز و فروش تجهيزات آنها به صورت نگران کننده‌اي در شبکه‌هاي اجتماعي منتشر مي‌شود و روند رو به افزايش آنها حکايت از بحران اقتصادي گسترده در اين حوزه دارد.

پارسانژاد تاکيد کرد: بسياري از همکاران فيزيوتراپيست با مطالبه مکرر رسيدگي به وضعيت تعرفه ارائه خدمات فيزيوتراپي ابراز مي‌دارند که هزينه تاکسي بيماران آنها براي رسيدن به مرکز فيزيوتراپي بيش از هزينه پرداختي براي درمان فيزيوتراپي است.

وي افزود: علاوه بر تعرفه ناچيز و غير واقعي، متأسفانه معيار تعرفه گذاري خدمات فيزيوتراپي هم به لحاظ علمي و کارشناسي داراي ايرادات جدي است، چنانکه تعرفه درمان‌هاي مهارتي و تخصصي فيزيوتراپيست که به سطح دانش و تجارب وي ارتباط دارد از تعرفه خدماتي که با تجهيزات مختلف ارائه مي‌شوند بسيار کمتر بوده و انگيزه فيزيوتراپيست ها را براي انجام درمان‌هاي مؤثري همچون تمرين درماني و درمان‌هاي دستي، کم مي‌کند.

پارسانژاد گفت: تأسف آورتر اينکه همين تعرفه‌هاي غيرواقعي هم از پوشش بيمه‌اي مناسبي برخوردار نيست و بيمه‌هاي پايه و تکميلي اين هزينه‌ها را با هزار تغيير و تعديل و تأخير به صورتي تحقيرآميز پرداخت مي‌کنند که باعث لغو قرارداد بسياري از مراکز با آنها شده است.

وي افزود: بدين ترتيب بيماران گرفتار بيمه شده از بيمه‌هاي پايه و تکميلي يا به مراکزي فاقد قرارداد با بيمه مراجعه مي‌کنند و هزينه را از جيب مي‌پردازند و يا خدماتي بي کيفيت در برخي مراکز دولتي و يا طرف قرارداد با بيمه دريافت مي‌کنند که نتيجه‌اي جز افول سلامت جسماني و ناتواني افراد جامعه را در پي نخواهد داشت.

مشکلات حاشيه‌اي براي فيزيوتراپيست ها

دبير هيأت عالي انتظامي سازمان نظام پزشکي ايران گفت: فيزيوتراپيست ها اين روزها علاوه بر چالش تعرفه پايين و پوشش بيمه‌اي ناکارآمد، با معضل بزرگ‌تري همچون تأييديه آتش نشاني و آسانسور هم رو به رو هستند که براي صدور يا تمديد پروانه شأن مجبورند تا صدها ميليون تومان هزينه انجام ملزومات و اخذ اين تأييديه ها را هم بپردازند.

وي افزود: دلايلي که اين شرايط را غير منطقي و آسيب زا مي دانم اين است که ما زماني اينقدر به مسائل ايمني بي توجه بوديم و بدون هيچ نظارتي پروانه صادر مي‌کرديم که فجايع و آتش سوزي‌هاي مکرر را در مراکز درماني در پي داشت و حالا به يکباره بدون توجه زيرساخت‌ها و امکانات ساختمان‌هاي موجود، آنچنان سختگيرانه ليستي طولاني از ملزومات ايمني و آتش نشاني را بر سر راه جوانان فيزيوتراپيست گذاشته‌ايم که آنها به رغم عقد قرارداد و پرداخت ماه‌ها اجاره بهاي سنگين اين واحدها، توان تأمين يکباره اين ملزومات را ندارند و به دليل عدم صدور يا تمديد پروانه‌هايشان مجبور به لغو قرارداد و پذيرش ضرر و زيان و صرف نظر کردن از راه اندازي يا ادامه فعاليت مرکز درماني خود مي‌شوند.

پارسانژاد ادامه داد: در واقع ما در برخورد با مسأله ايمني آتش نشاني و آسانسور مرکز درماني دچار افراط و تفريط شده ايم که در هر دو مورد مردم متضرر شده‌اند.

جالب‌تر اينکه در اجراي اين قوانين، هزينه‌هاي تأمين ملزومات ايمني مذکور در يک ساختمان با واحدهاي آپارتماني متعدد بر عهده واحد فيزيوتراپي است که مي‌خواهد پروانه تأسيس اخذ نمايد و يا پروانه اش را تمديد کند که بي عدالتي آشکاري در حق اين مراکز از سوي معاونت درمان است.

وي افزود: راه حل اصولي کار اين است که اولاً در اين شرايط لحاظ کردن ملزومات ايمني به صورت کامل، تدريجي و گام به گام و در يک مهلت زماني مناسب صورت گيرد تا مانع از صدور و تمديد پروانه و ادامه فعاليت و ارائه خدمات درماني به بيماران نيازمند نشود، ثانياً با هماهنگي ساير سازمان‌ها مانند شهرداري تدابيري انديشيده شود که هزينه و مسئوليت تأمين ملزومات ايمني آتش نشاني و آسانسور بر عهده هيأت مديره و تمام واحدهاي آپارتماني يک ساختمان باشد.

پارسانژاد تاکيد کرد: فيزيوتراپيست هايي که تمام سختي‌ها را تحمل مي‌کنند و چراغ مرکز درماني خود را روشن نگه مي‌دارند در شبکه‌هاي مجازي با مداخلات گسترده افراد فاقد صلاحيت در حيطه تخصصي خود مواجه مي‌شوند. به طوري که دانش آموختگان رشته‌هاي تربيت بدني اين روزها به جاي مربيگري ورزش براي افراد سالم و کمک به ارتقا سلامت جسماني جامعه، مدعي درمان آسيب ديدگان در باشگاه‌ها و مراکز حرکات اصلاحي هستند و با انتشار ويدئوهاي گسترده بدون هيچ‌گونه نظارتي، سلامت مردم را با مخاطره جدي روبرو ساخته‌اند. خصوصاً که بخش بزرگي از اين ويدئوها مربوط به انجام تکنيک‌هاي تخصصي و با مهارت بالاي منيپولاسيون مفاصل يا به قول مردم قولنج شکستن است که بسيار مورد توجه آحاد جامعه قرار مي‌گيرد و آسيب‌هاي جبران ناپذير سلامتي را براي آنها در پي خواهد داشت.

دخالت در حرفه تخصصي فيزيوتراپي

پارسانژاد با انتقاد شديد از دخالت برخي سازمان‌ها و مؤسسات در امور تخصصي حرفه فيزيوتراپي، تاکيد کرد: متأسفانه اين روزها مؤسسات آموزشي متعددي با مقاصد اقتصادي با برگزاري دوره‌هاي «آموزش دستيار فيزيوتراپي»، زمينه ورود افراد فاقد صلاحيت را در امر درمان و سلامت مردم ايجاد کرده‌اند. در رأس آنها مؤسسه سها زيرمجموعه دانشگاه آزاد است که به رغم اعلام غيرقانوني بودن آموزش‌هاي آنها در حوزه علوم پزشکي از سوي معاونت آموزشي وزارت بهداشت و معاونت فني و نظارت سازمان نظام پزشکي، همچنان با اطلاعيه‌هاي مکرر در شبکه‌هاي اجتماعي به جذب مخاطباني ناآگاهي مي‌پردازد که بعد از پرداخت هزينه‌اي حدود 10 ميليون تومان و اعطاي مدرک تحصيلي، هيچ مجوز قانوني براي فعاليت درماني در مراکز فيزيوتراپي نخواهند داشت.

دبير هيأت عالي انتظامي سازمان نظام پزشکي کل کشور، در پايان گفت:

فيزيوتراپيست ها در ميان تمامي گروه‌هاي پزشکي و درماني با کمترين ميزان شکايت از طرف مردم روبه رو بوده اند و از محبوب ترين گروه‌ها در ميان پزشکان و درمانگران هستند که به واسطه ارتباط مکرر در جلسات متعدد، نگرشي جامع‌تر بر شرايط بيماران داشته و امکان ارائه خدمات درماني مفيدتر و مؤثرتري براي بيماران نيازمند کشورمان دارند.

منبع: خبرگزاري مهر