ايران و افغانستان در مسير تکميل شاهراه ترانزيتي

اما صحبت از چه پروژه راه‌سازي فرامرزي است و چرا احداث اين جاده آن قدر حائز اهميت است که ايران براي ساخت آن پا پيش گذاشت؟

صبحت از جاده فرامرزي 120 کيلومتري ماهي رود - فراه افغانستان است که اوايل دهه 80 ايران عمليات احداث اين شريان ترانزيتي را در آن‌سوي مرز آغاز کرد.

60 کيلومتر از اين جاده فراملي تا سال‌هاي انتهايي دهه 80 به اتمام رسيد و پس از آن مسائل و مشکلاتي امنيتي در آن‌سوي مرز سبب تعطيلي اين پروژه راه‌سازي ايران شد.

سال 96، 60 کيلومتر باقي‌مانده اين مسير آغاز شد که البته در اين سال‌ها نيز به‌واسطه مسائلي چون درگيري‌هاي دولت افغانستان و کرونا مدت کوتاهي عمليات احداث اين پروژه معطل ماند.

لازم به يادآوري است که 60 کيلومتر احداث شده طي دهه 80 نيز به دليل ترددهاي بسيار و همچنين اضافه‌بار فراواني که اين جاده متحمل شده روکش آن به‌کلي از بين رفته و نياز به روکش و آسفالت مجدد دارد.

شاهراه حلقوي

اما در پاسخ به چرايي دوم اجراي اين پروژه فرامرزي ترانزيتي آن طور که کارشناسان حوزه راه و شهرسازي خراسان جنوبي مي‌گويند: با تکميل اين محور ضمن اتصال استان‌هاي جنوبي و شرقي کشور به شاهراه حلقوي در کشور افغانستان طول ترانزيت در مسير اين کشور از بندرعباس و بندر چابهار به افغانستان و کشورهاي آسياي ميانه بيش از 400 کيلومتر کاهش مي‌يابد.

بعلاوه اين امر سبب اقتصادي کردن ترانزيت کالا از مسير ايران در ميدان رقابت با کشورهاي همسايه مي‌شود و رونق اقتصادي منطقه و تقويت امنيت مرز و ثبات جمعيت در نوار مرزي شرق کشور را به ارمغان مي‌آورد.

نکته حائز اهميت ديگر اين است که حدود دو سوم جمعيت افغانستان در محدوده شاهراه حلقوي در اين کشور سکونت دارند.

از همه اينها که بگذريم 431 کيلومتر مرز مشترک خراسان جنوبي با افغانستان فرصت مغتنمي براي خروج کالا، خدمات و مسافر از اين استان به کشور همسايه و بالعکس به‌حساب مي‌آيد و ديگر اين که اکنون معبر ماهيرود تنها گذر رسمي و مورد پذيرش افغانستان است.

بازديد ميداني

 اهميت فوق‌العاده اين گلوگاه تجاري خارجي خراسان جنوبي و پروژه راه‌سازي ايران در افغانستان سبب شد تا 24 بهمن‌ماه جاري سفير ايران در کابل با همراهي سرکنسول جمهوري اسلامي ايران در هرات در رأس هيئتي قبل از ورود به خراسان جنوبي از روند احداث جاده ماهيرود - فراه بازديد کنند و پس از آن با ورود به خراسان جنوبي در مرز ماهيرود به بررسي قابليت‌هاي تنها گذرگاه تجاري مورد اقبال افغانستاني‌ها در استان بپردازند.

همچنين 25 بهمن‌ماه نيز نشست بررسي فرصت‌ها و زمينه‌هاي توسعه روابط اقتصادي و تجاري خراسان جنوبي با افغانستان با حضور اين هيئت برگزار شود.

آن چه در اين نشست نيز در رأس برنامه‌هاي اين هيئت ديپلماتيک قرار داشت تأمين منابع و موانع پيشروي پروژه راه‌سازي فرامرزي خراسان جنوبي بود.

ارتباطات زميني

عليرضا بيدگلي، سفير جمهوري اسلامي ايران در کابل نيز در پايان اين نشست در جمع خبرنگاران گفت: در سفر به خراسان جنوبي موضوع همکاري‌هاي اقتصادي اين استان با کشور افغانستان مورد بررسي قرار گرفت که مهم‌ترين موضوع نيز به ايجاد ارتباطات زميني و ساخت راه برمي‌گشت.

وي با اشاره به تلاش‌هاي گسترده‌اي که در خراسان جنوبي براي احداث جاده ماهيرود - فراه در حال انجام است تصريح کرد: ساخت 85 درصد اين مسير 120 کيلومتر آماده است و تلاش بر اين است که احداث جاده ماهي رود - فراه با همکاري استان و کشور هرچه زودتر به اتمام
برسد.

سيد محمدرضا هاشمي، استاندار خراسان جنوبي نيز با تأکيد بر اهميت جاده ماهيرود- فراه، از تشکيل کميته‌اي براي بررسي اين موضوع خبر داد و خواستار نگاه ويژه وزارت امور خارجه براي تکميل سريع اين جاده شد.

تثبيت جايگاه مرزي

آن طور که ميرمحمد مودي، مديرکل راه و شهرسازي خراسان جنوبي در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در مورد اين پروژه اظهار داشت: راهي در افغانستان وجود دارد که به‌صورت يک شاهراه حلقوي در حوزه افغانستان عمل مي‌کند و دو سوم جمعيت اين کشور که شامل مردم مزارشريف، هرات، قندهار و کابل مي‌شود، از اين شبکه استفاده مي‌کنند.

به گفته وي اين شبکه جاده‌اي به توسعه ترانزيت کمک کرده و همچنين جايگاه مرزي ماهيرود را در افغانستان تثبيت مي‌کند.

وي ادامه داد: فاصله اين محور از مرز ماهيرود تا فراه افغانستان حدود 120 کيلومتر است که از اين مقدار، 60 کيلومتر آن درگذشته تکميل شده است.

مديرکل راه و شهرسازي خراسان جنوبي به تخريب روسازي 60 کيلومتر آسفالت شده به دليل بار اضافي و ترددهاي بسياري که در اين محور مرز انجام مي‌شود اشاره کرد و گفت: تلاش مي‌کنيم با هماهنگي با کشور افغانستان، بخش‌هاي تخريب شده را ترميم کرده و 60 کيلومتر باقي‌مانده را تکميل کنيم.

پيشرفت 90 درصدي

مودي پيشرفت فيزيکي پروژه تاکنون حدود 90 درصد اعلام کرد و يادآور شد: پيمانکاران بومي افغان را در پروژه به کار گرفته‌ايم و همکاري‌هاي گسترده‌اي پيمانکاران محلي با افغانستاني‌ها دارند.

به گفته وي پيمانکاران خراسان جنوبي به‌عنوان پيمانکار دوم در اين پروژه مشارکت دارند و طبق تعهداتي که به کشور افغانستان داريم، از حداکثر ظرفيت نيروي انساني بومي افغان استفاده مي‌کنيم.

اين مقام مسئول با بيان اين که عمدتاً زيرسازي پروژه تکميل شده است، افزود: از 60 کيلومتر باقي‌مانده، نيز توانسته‌ايم حدود 20 کيلومتر را آسفالت کنيم.

مودي متذکر شد: هدف ما اين است که درصورتي‌که منابع مالي کافي فراهم شود، بتوانيم طي يک سال آينده کل محور را تکميل کرده و بهره‌برداري از آن را آغاز کنيم.

وي با اشاره مزاياي عملياتي‌شدن اين پروژه تصريح کرد: هدف اصلي ما از اين پروژه، تکميل اتصال معابر مرزي و شبکه بزرگراهي کشور است.