انقلاب اسلامی ایران در آینه روایات (107)

يمن(7)

بحران يمن

در سال 2011 جنبش بيداري اسلامي در يمن ديگر کشورهاي عربي آغاز شد و نظام علي عبدالله صالح در وضعيت ضعيف‌تري قرار گرفت. اين شرايط کمک کرد تا سيد عبدالملک الحوثي جنبش منطقه‌اي خود را به يک جنبش ملي تغيير دهد. او ابتدا اسم جنبش جديد را انصارالله اعلام کرد و به سرعت فعاليت‌هاي خود را از صعده در شمال به استان جوف گسترش داد. اين تحرک جديد به سرعت در استان عمران(استان بين صعده و صنعا) هواداراني پيدا کرد. دولت عبدالله صالح با سپردن رياست پارلمان به شيخ عبدالله الحمر و فرماندهي ارتش به محسن علي الحمر تلاش کرد پايگاه اجتماعي نظام را گسترش دهد؛ اما به رغم اين شرايط مردم عمران ضمن همراهي با انصارالله، آل حمر را از استان عمران بيرون و وفاداري خود را به انصارالله اعلام کردند.

اين تحول انصارالله را در يکقدمي صنعا قرار داد. همزمان عربستان و  شوراي همکاري خليج فارس، براي کنترل و مديريت اوضاع سياسي يمن طرح پيشنهاد ابتکار خليجي را مطرح کردند.

بر پايه اين طرح قرار شد علي عبدالله صالح از رياست جمهوري استعفا دهد و عبدربه منصور هادي، معاون رياست جمهوري به مدت دو سال جايگزين او شود و پس از برگزاري نشست گفت و گوي ملي، نقشه راه اصلاحات سياسي اعلام شود تا بر پايه آن انتخابات  برگزار و قدرت به منتخبين مردم واگذار شود. اين طرح از سوي اکثريت احزاب يمن پذيرفته شد(رويوران، 1397 :73).

به دنبال آن منصور هادي در 21 فوريه 2012 انتخاباتي فرمايشي برگزار کرد که تنها يک نامزد انتخاباتي داشت نام خود را به ستاد برگزاري انتخابات اعلام کرد. اين اقدام برخلاف اصل 108 قانون اساسي يمن بود. دولت موقت منصور هادي که ابتدا براي يک دوره دو ساله تعيين شده بود، طي دو سال اقدام خاصي براي گذر از دوران موقت انجام نداد و به ناچار اين دوره براي يک سال ديگر تمديد شد. طي اين يک سال نه تنها قانون اساسي جديد تدوين نشد، بلکه زمينه برگزاري انتخابات مجلس نيز فراهم نشد.

علاوه بر اين، دولت موقت منصور هادي در ژوئن 2013 قيمت حامل‌هاي انرژي را افزايش داد. اين اقدام با اعتراض گسترده مردم يمن که در زمره فقيرترين مردم در خاورميانه محسوب مي‌شوند، مواجه شد. در 21 سپتامبر سال 2014 حوثي‌ها کنترل صنعا پايتخت کشور را در اختيار گرفتند؛ سپس پيشروي به سمت عدن به عنوان دومين شهر بزرگ يمن را در دستور کار قرار دادند.

عربستان با توجه به برداشت به شدت تهديدآميز از روند قدرتمندي حوثي‌ها، در مارس 2015 با تشکيل ائتلاف بين‌المللي موسوم به عمليات طوفان قاطعيت، به بهانه مقابله با تحرکات شيعيان حوثي بازگرداندن دول مستعفي منصور هادي، به يمن حمله کرد و کشورهايي از جمله امارات، قطر، بحرين، کويت، مصر، سودان و مغرب با راهبرد تهاجمي عربستان همراهي کردند. برخي از اين کشورها اقدام به فرستادن نيروهاي نظامي و شبه نظامي به خاک يمن کرده و عده‌اي ديگر نيز به ارسال جنگنده‌هاي خود بسنده نمودند. به علاوه عربستان و امارات به واسطه ضعف‌هاي موجود در نيروهاي زميني، اقدام به استخدام عناصر مزدور خارجي کردند. مقامات سعودي اماراتي بر اين اعتقاد بودند که با توجه به در اختيار داشتن سلاح‌هاي پيشرفته قادر خواهند بود ظرف مدت کوتاهي به اهداف خود در خاک يمن دست يابند؛ منتها مقاومت ارتش و نيروهاي مردمي انصارالله، منجر به فرسايشي شدن جنگ گرديد(فتحي  و جهان‌بين، 1398: 201) اين جنگ اکنون به نبردي حيثيتي براي عربستان مبدل شده است به همين خاطر عقب‌شيني از جنگ به لحاظ پرستيژي آسيب‌هاي جدي به ساحت منطقه‌اي اين پادشاهي وارد کرده است و  رقباي اين کشور از جمله ايران که به زعم آن‌ها بر چهار پايتخت عربي بغداد، دمشق، بيروت و صنعا تسلط پيدا کرده را بيش از پيش قدرتمند مي-سازد(Khairallah , 2018). در مجموع با وجود اينکه بحران انساني در يمن رخ داده و اوضاع اين کشور نسب به قبل وخيم‌تر شده است، مجامع بين‌المللي و حقوق بشري کماکان توجهي به اين بحران نکرده‌اند. در شرايطي که نزديک به 17ميليون نفر از جمعيت 24 ميليون نفري اين کشور با عدم امنيت غذايي روبرو هستند. اين جنگ براي محافل حقوق بشري در بسياري از کشورهاي دنيا به بحران فراموش شده مشهور شده است.

منابع:

 فتحي، محمدجواد و جهان بين، فرزاد(1398) تبيين بحران ژئوپوليتيکي يمن: عوامل و بازيگران، فصلنامه علمي سياست جهاني، دوره هشتم، شماره 27، بهار، ص 193 - 228

Khairallah,Khairallah(2018),Operation Decisive Storm Three Years On,Available At: Https://Thearabweekly.Com/Operation-Decisive-StormThree-Years