امنيت انرژي کشور در خطر است

هاشم اورعي درباره اولويت استفاده از نيروگاه‌هاي حرارتي، اتمي و يا تجديدپذير براي توليد برق در کشور اظهار داشت: منظور از حرارتي اين است که گاز تحويل مي‌دهيم تا برق توليد کنيم اين نيروگاه‌ها هم سريع راه‌اندازي و توليد برق دارند و هم اينکه قيمت آنها گران نيست، با فناوري روز راندمان خوبي هم دارند. اما مشکل در اين بخش عدم توانايي در تامين گاز است؛ ما در حال حاضر شاهد روند فزاينده کسري گاز کشور هستيم و نمي‌توانيم در درازمدت يعني تا 1420 روي گاز براي توليد برق حساب کنيم، همچنين 12 درصد از ظرفيت منصوبه نيروگاهي ما آبي است اما مشکل ما اين است که نمي‌توانيم توسعه نيروگاه‌ها را روي دوش برقابي‌ها بگذاريم زيرا با کمبود آب مواجهيم. به طوري که سال گذشته به دليل کمبود آب فقط 4 درصد از برق را از اين 12 درصد ظرفيت نصب شده تامين کرديم، بنابراين تا دو دهه آينده به دليل کمبود آب و گاز عليرغم مزيت‌هاي نسبتا خوب نمي‌توانيم چندان روي نيروگاه‌هاي برقابي و حرارتي حساب کنيم.

هزينه برق هسته‌اي 5 برابر حرارتي

وي در ادامه به نيروگاه‌هاي هسته‌اي پرداخت و گفت: از جمله مزاياي اين نوع نيروگاه اينکه عمر آنها طولاني است و برخي از آنها تا 50 سال هم فعاليت دارند، اما مشکل اساسي اينکه سرمايه‌گذاري اوليه آنها بالا است. مثلا اگر براي يک کيلووات‌ساعت ظرفيت برق در نيروگاه حرارتي حدود 600 تا 800 دلار هزينه کنيم در مورد هسته‌اي اين رقم به 4000 دلار مي‌رسد، مثلا براي  1000 مگاوات برق نيروگاه اتمي بوشهر 4.5 تا 5 ميليارد دلار هزينه شد، در نتيجه در کشوري مثل ايران که در شرايط فعلي سخت با کمبود سرمايه مواجه است، نمي‌توان وارد مقوله توليد برق هسته‌اي شد.

تجديدپذيرها به صرفه‌اند؟

استاد دانشگاه صنعتي‌شريف در ادامه بيان داشت: توليد برق از نيروگاه‌هاي بادي مستقر در خشکي ارزان‌ترين روش است به طوري که اگر روي نيروگاه بادي سرمايه‌گذاري کنيم هر کيلووات ساعت انرژي الکتريکي که توليد مي‌شود کمتر از 2 سنت دلار دلار هزينه دارد، براي ما که رژيم بادي خوبي داريم روش خوبي است، بعد از بادي خورشيدي هم به دلايل ارزان شدن تجهيزات بسيار کم‌هزينه است.

امنيت انرژي کشور در خطر است

وي خاطرنشان کرد: امروز حدود 90 درصد از برق کشور با سوخت گاز توليد مي‌شود و ما امنيت انرژي‌مان به مخاطره افتاده چون وابستگي زيادي به گاز داريم و امکان تامين گاز را در زمستان را نداريم، در نتيجه بلافاصله بعد از گاز مشکل برق خواهيم داشت. امروز 37 درصد مصرف گاز کشور مربوط به بخش خانگي و تجاري و 33 درصد نيروگاه است، به محض اينکه با کمبود گاز مواجه مي‌شويم بخش خانگي و تجاري در اولويت اول تامين قرار مي‌گيرد و گاز تحويلي به نيروگاه‌ها کم مي‌شود، بعبارت ديگر سبد انرژي ما ناقص است بسيار وابسته به گازيم.

متنوع‌سازي سبد؛ يک راه‌حل

اورعي با بيان اينکه بايد براي دوره 10 ساله سبد انرژي را تغيير دهيم، گفت: با توجه به شرايطي که داريم، نمي‌توانيم سهم نيروگاه‌هاي گازي را زياد کنيم، بنابراين راه‌حل اينکه که بقيه مدل‌هاي توليد برق را وارد سبد کنيم تا متنوع‌سازي کرده باشيم.

تکنولوژي هسته‌اي نداريم

وي در مقايسه برنامه‌هاي نيروگاهي در ديگر کشورها خاطرنشان کرد: هر کشوري تقريبا نسخه خود را بايد بپيچد زيرا مسائل ژئوپليتيک و امکانات مطرح است، مثلا برخي کشورها مثل برزيل آب‌هاي روان زيادي دارند و نيروگاه‌هاي آبي ( hydropower ) را در اولويت قرار مي‌دهند، برخي کشورها مثل فرانسه بار اصلي توليد برق را روي هسته‌اي مي‌گذارند دليل آن اينکه تکنولوژي هسته‌اي پيشرفت داشته و زمينه صادرات را هم فراهم کرده، اما آنچه مسلم است اينکه ما در اين حد تکنولوژي هسته‌اي نداريم، به لحاظ تنوع تامين مواد اوليه نيروگاهي نيز کمبود داريم، بنابراين امنيت انرژي در کشور ما پايين است.

جاي خالي انرژي پاک

استاد دانشگاه صنعتي‌شريف تاکيد کرد: آنچه مسلم است اينکه جاي تجديدپذيرها در کشور ما خالي است، همه دنيا به سرعت در مسير افزايش سهم انرژي تجديدپذير حرکت مي‌کنند، متاسفانه ما اين مسير را جلو نمي‌بريم به طوري که در سال 1400 سهم انرژي تجديدپذير از کل برق مصرفي کشور کمتر از يک درصد بوده، يعني تا به امروز نتوانسته‌ايم مسيري را که دنيا طي مي‌کند، برويم.

چالش برق هسته‌اي

وي ادامه داد: ما در زمينه هسته‌اي هم در کشور مشکل داريم مثلا نمي‌توانيم 50 درصد اورانيوم نيروگاه هسته‌اي را تامين کنيم بنابراين در زمينه سوخت به ديگر کشورها وابسته مي‌شويم و اين يک چالش بزرگ است. موضوع ديگر پسماند نيروگاه‌هاي هسته‌اي است، پسماندها ابتدا به مدت حدود 2 سال در يک استخر قرار گيرد و بعد چند سال در يک اتاق‌هايي نگهداري شوند، بايد براي مواد راديواکتيو فکر اساسي شود که هم پرهزينه است و هم اينکه تکنولوژي بالايي نياز دارد. ما اکنون فقط يک نيروگاه 1000 مگاواتي بوشهر را داريم که بسياري مشکلات داريم، ما حادثه چرنوبيل را ديده‌ايم اگر بخواهيم به سمت هسته‌اي برويم بايد پسماندها به شکل مناسبي دفع شود تا مردم منطقه را تحت‌تاثير قرار ندهد.

200 سال زمان نياز داريم که به رقم 50 درصد توليد برق از تجديدپذير برسيم

اورعي سبد انرژي مطلوب براي کشور را تا 1410، 50 درصد تجديدپذير، حداکثر 10 تا 15 درصد هسته‌اي و مابقي از نيروگاه‌هاي مختلف حرارتي عنوان کرد و گفت: ما 20 سال است که روي تجديدپذير کار مي‌کنيم اما تنها به يک درصد توليد در اين بخش رسيده‌ايم و اگر همين روند را ادامه دهيم قطعا 200 سال زمان نياز داريم که به رقم 50 درصد توليد برق از تجديدپذير برسيم، آمارها نشان مي‌دهد تا 1420 شاهد روند فزاينده کاهش گاز هستيم يعني 1410 بيش از امروز و 1420 بسيار بيشتر از 1410کسري گاز خواهيم داشت و در واقع گاز کمتري به نيروگاه مي‌دهيم.

ساخت نيروگاه بايد ممنوع شود

وي در ادامه با تاکيد بر اينکه ما نبايد روي توليد برق تمرکز کنيم، خاطرنشان کرد: به اعتقاد بنده ساخت نيروگاه بايد ممنوع شود، ما دائم ظرفيت نيروگاهي را زياد مي‌کنيم ولي مصرف را بهينه نمي‌کنيم يعني توليد مي‌کنيم تا به هدر دهيم، بايد بيشتر از وقت و پولي که روي افزايش ظرفيت توليد برق مي‌گذاريم روي بهينه‌سازي مصرف انرژي بگذاريم.

طي 20 سال مصرف را نه تنها کاهش بلکه 42.5 درصد افزايش داديم

استاد دانشگاه صنعتي‌شريف با اشاره به روند بهينه‌سازي مصرف در دنيا و مقايسه آن با ايران گفت: در دوره 20 ساله (2019-2000) منحني شدت مصرف انرژي کشور دنيا 24 درصد کاهش يافته است و فقط چند کشور مصرف غيربهينه دارند که در اين بين ايران با رشد 42.5 درصدي مصرف در بين کشورهاي با مصرف غيربهينه شاگرد اول است، يعني طي اين دوره 20 ساله نه تنها مصرف را کاهش نداده بلکه افزايش هم داده است، بعبارت ديگر اگر 100 واحد انرژي مصرف مي‌کرديم که يک دلار ارزش افزوده ايجاد کنيم امروز 142 واحد انرژي مصرف مي‌کنم تا همان يک دلار ارزش افزوده را ايجاد کنيم، زيرا در کشور ما سياست‌گذاري و قيمت‌گذاري کوتاه‌مدت و اشتباه است و مسائل اقتصادي مهم نيستند، در صورتي که بقيه کشورها از فناوري روز براي کاهش مصرف انرژي استفاده کرده‌اند.

منبع: ايلنا