اعمال و ادعيه دهه آخر صفر چيست؟

توي تقويم خدا دهه‌هاي مبارکي هستند که به‌خاطر مناسبت‌هايي که در آنهاست، هرکدام حال‌وهوايي دارند و برخي با شادي پيوند خورده‌اند و برخي با ماتم. در اين ميان دهه آخر صفر را با نام دهه اندوه و ماتم مي‌شناسيم؛ ده روزي که با اربعين سيدوسالار شهيدان آغاز مي‌شود و با شهادت امام هشتم شيعيان (ع) خاتمه پيدا مي‌کند.

علاوه‌بر اين، ماه صفر چنان‌که گفتيم، يادآور ضايعه بزرگ و مصيبت عظمى، يعنى رحلت پيامبر اسلام (ص) و شهادت فرزندان گرامي شان، امام حسن مجتبى و امام على‌بن‌موسى‌الرضا (ع) است. آميخته شدن خاطره اربعين حسينى با خاطره جانکاه اين مصائب بزرگ، دهه آخر ماه صفر را براى پيروان مکتب اهل‌بيت (ع) تبديل به دهه اندوه و غم کرده است و ازآنجاکه تقويم، تقويم خداست و روز‌ها هرکدام نشاني از او و اوليايش دارد، مسلم است که براي هرکدام، اعمال و سفارش‌هايي براي بهره‌مندي بيشتر از اين ايام توصيه شده است.

نيکي به ياد امام زمان (عج)

همان‌طور که مي‌دانيم، به صدقه دادن در اين ماه به‌ويژه در روز بيست وهشت صفر توصيه شده است. برخي بزرگان توصيه مي‌کنند در اين ايام عزا مي‌توانيم براي سلامتي امام زمان (عج) به‌عنوان صاحب اصلي اين عزا، صدقه بدهيم و همچنين دعايي را که براي طلب سلامتي ايشان در مفاتيح آمده است، بيشتر قرائت کنيم.

توجه به خود

سه روز روزه گرفتن، از ديگر اعمال مشترک ماه‌هاي قمري است. مرحوم «علامه‌مجلسي» در «زادالمعاد» مي‌گويد: «مطابق مشهور، اين سه روز، پنجشنبه اول ماه و پنجشنبه آخر ماه و چهارشنبه اول از دهه وسط ماه است». خوب است پنجشنبه اين هفته که مصادف با 24 ماه صفر است، اگر مي‌توانيم، روزه بگيريم. همچنين روزه در 28ماه صفر، داراي ارزش بسياري است.

دعايي براي اين ماه

«يا شَديدَ الْقُوي وَ يا شَديدَ الْمِحالِ» را روزي ده‌مرتبه بخوانيم. «يا شديد القوي، و يا شديد المحال، يا عزيز، يا عزيز، ذلّت بعظمتک جميع خلقک، فاکفني شَرّ خلقک، يا محسن، يا مجمل، يا منعم، يا مفضل، يا لا اِله الّا اءنت، سبحانک إ نّي کنتُ مِن الظّالمين، الظّالِمينَ فَاسْتَجَبْنا لَهُ وَنَجَّيْناهُ مِنَ الْغَمِّ وَکَذلِکَ نُنْجِي الْمُؤْمِنينَ وَصَلَّي اللّهُ عَلي مُحَمَّدٍ وَ الِهِ الطَّيِّبينَ الطّاهِرينَ».

زيارتي حتي از راه دور

خواندن زيارت حضرت رسول (ص): مستحب است که قبل از خواندن زيارت حتي از راه دور، غسل شود. در اين روز زيارت حضرت رسول (ص) مستحب است. براي آنان که به اين امر دسترسي ندارند، زيارتي به نام «زيارت رسول‌ا... از راه دور» در مفاتيح‌الجنان آمده است.

مي‌دانيم که بنا بر نقل جمعي از علما و مورخان، روز بيست‌وهشتم صفر سال 50هجري، روز شهادت امام حسن مجتبي (ع) است و اين روايت، بيشتر در ميان شيعيان مشهور است تا روايت هفتم ماه صفر. براي ايشان نيز زيارتي به نام «زيارت امام حسن مجتبي (ع) از راه دور» در مفاتيح‌الجنان آمده است که شايسته است در اين روز خوانده شود.

برپايه قول «شيخ‌طبرسي» و «ابن‌اثير»، آخر ماه صفر، روز شهادت امام‌رضا (ع) است. شايسته است بر ما که در اين روز به زيارت ايشان بشتابيم. در اين روز چند عمل مستحب توصيه شده است که نخستين آنها زيارت مخصوص آن حضرت است و سپس خواندن نمازي که حضرت براي رفع هم و غم توصيه کرده‌اند و به نام نماز حاجت امام‌رضا (ع) در مفاتيح آمده است. همچنين بر ذکر صلوات خاصه آن حضرت تأکيد شده است.

غسل 28 صفر

يکي از روز‌هاي مهم اين دهه، روز 28 صفر است. در چنين روزي، در سال يازدهم هجري، رسول گرامي اسلام (ص) شهادت‌گونه وفات يافتند و همه مورخان اتفاق نظر دارند که روز وفات آن حضرت، روز دوشنبه بود و ايشان به هنگام وفات، 63سال از عمر مبارکشان مي‌گذشت. يکي از اعمال 28صفر، غسل است که بهتر است در ابتداي روز و قبل از ساير اعمال انجام شود.

هرچند اين ايام، ايام غم و اندوه اين بزرگواران است، به عقيده اولياي الهي و علماي دين بهتر است درکنار اقامه عزاي آن بزرگواران با احياي امر آنان، زندگي و سيره اهل‌بيت (ع) را مرور کنيم و با يادآوري تلاش‌ها و فداکاري‌هاي آنان، از واقعه عاشورا تا مبارزه سياسي امام‌رضا (ع) براي هدايت شيعيان، هرچه بيشتر در مسير بندگي تلاش کنيم.