اعلام شاخص‌هاي ششگانه حذف يارانه نقدي

با ايجاد رصدخانه پايگاه رفاه ايرانيان و به‌روزرساني داده‌هاي خانوارها، دولت براي اولين بار در دي ماه پارسال 161 هزار نفر را از جمع يارانه‌بگيران حذف و 60 هزار خانوار جديد به يارانه‌بگيران اضافه کرد. اما اين موضوع هم انتقاد کارشناسان را در پي داشت، چرا که آنها معتقد بودند دولت بايد هدفمندتر اقدام به حذف يارانه‌بگيران پردرآمد مي‌کرد و تعداد اين قشر بيشتر از اين ميزان بوده است.

به گزارش تابناک به نقل از ايران جيب؛ حالا قرار است که حذف يارانه‌بگيران در سال آينده وارد فاز جديدي شود که گفته مي‌شود دهک‌هاي بيشتري مشمول حذف يارانه نقدي خواهند شد. هيأت وزيران در آبان امسال شاخص‌هاي 6 گانه عملياتي‌ کردن آزمون وسع را به پيشنهاد وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعي به تصويب رساند.

براساس شاخص‌هاي اجتماعي- اقتصادي دريافت شده از سوي دستگاه‌هاي مختلف همچون بانک مرکزي، سازمان مالياتي کشور، خزانه‌داري کشور، سازمان اداري و استخدامي، نيروي انتظامي، صندوق‌هاي بيمه‌اي دولتي و خصوصي، نهادهاي حمايتي و... حذف يارانه‌بگيران انجام مي‌شود.

برپايه گزارش سازمان هدفمندي يارانه‌ها، در مجموع ماهانه 26 ميليون و 992 هزار و 906 سرپرست خانوار دهک‌هاي اول تا نهم يارانه نقدي دريافت مي‌کنند. هر ماه 27 ميليون و 941 هزار و 175 نفر متعلق به دهک‌هاي اول تا سوم يارانه نقدي 400 هزار توماني دريافت مي‌کنند و اين آمار براي دهک‌هاي چهارم تا نهم 50 ميليون و 759 هزار نفر است.

ضمن اينکه ماهانه 11 هزار و 120 ميليارد تومان يارانه براي دهک‌هاي اول تا سوم و مبلغ 15 هزار و 200 ميليارد تومان براي دهک‌هاي چهارم و نهم پرداخت مي‌شود. به اين ترتيب در مجموع ماهانه مبلغ 26 هزار و 320 ميليارد تومان (همت) يارانه نقدي از سوي دولت به شکل عمومي پرداخت مي‌شود.

متغير‌هاي تعديل

دهک‌هاي درآمدي از يارانه نقدي

برپايه گزارش وزارت تعاون، کار ور فاه اجتماعي، خانوارهاي داراي املاک و مستغلات از جمله باغ ويلاهاي مجلل با مجموع ارزش بالاتر از 35 ميليارد تومان از مشمولان دريافت يارانه نقدي حذف مي‌شوند. همچنين خانوارهاي داراي يک يا چند خودروي سواري يا وانت دو اتاق (کابين) پلاک شخصي با مجموع ارزش 3 ميليارد تومان واجد شرايط دريافت يارانه نقدي نمي‌شوند.

بر اساس اين آيين‌نامه مصوب شده، براي بهبود و به‌روز‌رساني مستمر و تکميل شناسنامه اقتصادي خانوار در پايگاه رفاه ايرانيان، دستگاه‌هاي اجرايي از جمله بانک مرکزي، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و فرماندهي انتظامي وظيفه دارند اقلام داده‌اي و خدمات برخط مورد نياز براي ثبت نام يا صحت‌سنجي را سالانه دو بار به وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعي ارائه کنند.

همچنين ايرانيان مقيم خارج از کشور براساس اعلام وزارت امور خارجه تعيين تکليف مي‌شوند و خانوارهايي که بيش از 5 سفر خارجي در بازه يک ساله داشته باشند نيز از دريافت يارانه نقدي حذف مي‌شوند. وضعيت خانوارهايي که واجد شرايط مذکور در اين آيين‌نامه نيستند و غير مشمول حمايت دولت بوده‌اند، تغييري نخواهد کرد.

خانوارهايي که متوسط مجموع درآمد ماهانه اعضاي آنها در فاصله زماني ميان به‌روزرساني سالانه از اعداد درج شده در اين جدول بيشتر شود؛ از فهرست يارانه‌بگيران حذف مي‌شوند.

در خانوار تک نفره اگر مجموع درآمد به 30 ميليون تومان برسد، در خانوار دو نفره اگر مجموع درآمد يک زوج، 37 ميليون و 500 هزار تومان شود و در خانوار سه نفر نيز اگر مجموع درآمد خانوار به 45 ميليون تومان برسد؛ يارانه آن خانوار حذف مي‌شود.

همچنين در خانوار چهارنفره اگر مجموع درآمد اعضاي آن به 52 ميليون و 500 هزار تومان برسد و در خانوار پنج نفره نيز اگر مجموع درآمد به 60 ميليون تومان برسد يارانه حذف مي‌شود. براي خانوارهاي بيش از 5 نفر نيز به ازاي هر نفر افزايش، يک واحد به ضريب مندرج در رديف پنجم جدول اضافه مي‌شود.

حذف يارانه بر اساس تراکنش خريدهاي ماهانه

بخش ديگري از معيارهاي حذف يارانه افراد برخوردار در حوزه تراکنش‌هاي ماهانه خريد مجموع کارت‌هاي بانکي خانوار است که در سامانه «شاپرک» ثبت مي‌شود. جزئيات اين بخش در جدول پيوست گزارش موجود است؛ اما به طور مثال، خانوار دونفره در صورتي که ميانگين ماهانه خريد مجموع کارت‌هاي بانکي خانوار از 60 ميليون تومان عبور کند؛ مشمول حذف يارانه مي‌شوند.

البته اين شيوه مشکلات خود را دارد و با توجه به اينکه ممکن است بسياري از معاملات، به صورت نقدي انجام شود؛ نمي‌تواند نوع دقيقي از معيارهاي حذف يارانه باشد. همين الان، گزارش‌هاي متعددي از عدم استفاده خرده‌فروشان از کارت خوان‌هاي متصل به درگاه شاپرک منتشر شده که عمدتاً به دليل فرار مالياتي انجام مي‌شود. بنابراين ممکن است ايجاد معيار با توجه به تراکنش‌هاي ماهانه، موجي از نياز به پول نقد در سطح جامعه را رقم بزند که در نهايت به اختلال در معاملات و کسب و کارهاي مختلف مي‌انجامد.

براي خانوارهاي بيش از پنج نفر به ازاي هر نفر افزايش، مبلغ 12 ميليون و 500 هزار تومان به مبلغ مذکور در رديف پنجم جدول فوق اضافه مي‌شود.

سفر خارجي هم به حذف يارانه مي‌انجامد

از طرف ديگر، بنا بر مصوبه هيأت دولت، ايرانيان مقيم خارج کشور بر اساس اعلام وزارت امور خارجه ديگر يارانه دريافت نمي‌کنند. همچنين خانوارهايي که بيش از پنج سفر خارجي در يک سال داشته باشند نيز جزو مشمولان حذف يارانه قرار مي‌گيرند.

فرآيند اعتراض‌ها

اين مصوبه، نحوه پاسخگويي به اعتراض خانوارها را نيز پيش‌بيني کرده و در ماده 4 آن آمده است که  معترضان مي‌توانند مدارک مورد ادعاي خود را در سامانه مربوطه قرار دهند و وزارت رفاه نيز بايد ظرف 10 روز اين مدارک را بررسي کند و نتيجه بررسي خود را به اطلاع سرپرست خانواربرساند.