از غني‌سازي اورانيوم تا درمان سرطان

محمد اسلامي معاون رئيس‌جمهور و رئيس سازمان انرژي اتمي در حاشيه نخستين همايش پزشکي هسته‌اي، راديوآنکولوژي هماتولوژي و آنکولوژي درجمع خبرنگاران با اشاره به اينکه امروز يک نشست کاملا متفاوت برگزار شد، گفت: چهار تا پنج گروه پزشکي با محوريت پزشکي هسته‌اي گرد هم آمدند. در حال حاضر بيماري سرطان تهاجمي شده است و نقش سازمان انرژي اتمي در بحث تشخيصي و درماني و پلاسماي سرد مي‌تواند با همگرايي اين گروه‌هاي مختلف پزشکي که در حوزه سرطان ايفاي نقش مي‌کنند، کمک کند تا بيماران عزيز با رنج و زحمت کمتر و با اثربخشي بالاتر درمان شوند و سريع‌تر، ان‌شاءالله، با اميد به زندگي بالاتر به حيات خود ادامه دهند. با توجه به تهاجمي شدن سرطان و پيشرفت‌هاي علمي و تحقيقاتي صورت‌گرفته و دستاوردهايي که در سطح جهاني وجود دارد، ما خدا را شاکر هستيم که محصولات توليدي ما، به‌ويژه محصولات اخير، جز تراز اول هستند؛ به‌گونه‌اي که شايد تنها يک يا دو کشور پيشرو هم‌پاي ما يا هم‌سطح ما باشند که اکنون اين محصولات را ارائه مي‌کنند و اين افتخار را داريم که مردم کشورمان از آن بهره‌مند هستند.

رئيس سازمان انرژي اتمي افزود: اين نشست کمک کرده و کمک خواهد کرد در جهت اينکه اين مجموعه‌ها با يکديگر هم‌افزا حرکت کنند. اين نخستين بار بود و ان‌شاءالله اين روند تکرار خواهد شد. البته نکته حائز اهميت براي ما اين است که يافته‌ها و نتايجي که در درمان‌ها از گذشته تا کنون، به‌ويژه در حوزه انواع سرطان، به دست آمده است، همگي با توجه به نقش دانشگاه‌هاي علوم پزشکي، از جمله دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي، تحليل و تجزيه‌ مي‌شود و براي انتخاب راه‌حل، بهترين دارو و بهترين شيوه درمان، در تحقيقات مورد استفاده قرار مي‌گيرد. اين امر مي‌تواند به ما سرعت ببخشد و کمک کند تا با توجه به ساختار و شرايطي که بيماري در کشور ما دارد، بتوانيم حرکت خود را معنادارتر و نتيجه‌گراتر انجام دهيم.

وي با بيان اينکه امروز ما در اين مسير قرار داريم، گفت: يکي دو مورد از راديوداروها را که حداقل مي‌توان گفت براي درمان 30 نوع سرطان موثر هستند، از افتخارات کشور ماست که امروز مردم از آن بهره‌مند هستند. خوشبختانه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي نيز ظرفيت‌هاي بيمارستاني خود را گسترش داده است. بيمارستاني که امروز در آن حضور داريم، يعني تجريش، از جمله مراکزي است که از اين تجهيزات بهره‌برداري مي‌کند. در سال 1400 در کشور تنها 7 دستگاه پت‌اسکن وجود داشت و مردم ناچار بودند در نوبت بمانند؛ اکنون اين تعداد، به گمان من، از 25 عبور کرده و به‌زودي به 50 مرکز خواهد رسيد.

اسلامي افزود: در بحث طرح جامع مقابله با سرطان، با وزارت محترم بهداشت تفاهم کرده‌ايم که 5 مرکز سيکلوترون در کشور به‌عنوان 5 قطب ايجاد شود که دو مورد از آن‌ها بنا به درخواست وزير محترم بهداشت، اولويت فوري دارد و در دستور کار قرار گرفته است. البته هر پنج مورد را دنبال مي‌کنيم اما دو مورد اولويت‌دار زودتر اجرا خواهد شد، به‌گونه‌اي که مردم سراسر ايران بتوانند سهولت دسترسي به خدماتي را که سازمان انرژي اتمي در بخش سلامت ارائه مي‌کند، داشته باشند. در حوزه دارويي نيز اين اقدام کمک‌کننده بوده و اين اتفاق يک تحول متفاوت به شمار مي‌آيد.

رئيس سازمان انرژي اتمي با بيان اينکه چنين درماني که از اين ظرفيت استفاده مي‌کند، اگر در خارج از کشور انجام شود، حداقل 12 تا 13 هزار دلار هزينه دارد، در حالي که در داخل کشور با قيمتي بسيار پايين‌تر ارائه مي‌شود که اصلاً قابل مقايسه نيست، گفت: ضمن اينکه اکنون همه مردم به آن دسترسي دارند. براي ايجاد اين ظرفيت، اگر ما ظرفيت صنعتي هسته‌اي نداشتيم، همان‌طور که در همين کنفرانس مشاهده کرديد و اساتيد ارائه کردند، نقطه آغاز اين فعاليت‌ها شکافت اورانيوم است؛ يعني مواد پرتوزا. اگر شکافت انجام نشود، غني‌سازي صورت نگيرد، سوخت راکتور توليد نشود و از سوخت براي جداسازي ايزوتوپي استفاده نشود، به‌طور طبيعي امکان توليد راديودارو وجود نخواهد داشت. مادر و خط پايه توليد راديودارو، اين صنعت است که صنعت غني‌سازي در حقيقت نقطه آغاز و مبدأ آن محسوب مي‌شود که بحمدالله امروز کشور از اين ظرفيت و اين نعمت برخوردار است.

رئيس سازمان انرژي اتمي با بيان اينکه در حال حاضر ما 72 راديودارو را به‌صورت مستمر توليد و عرضه مي‌کنيم و 20 راديودارو نيز در مراحل مختلف تحقيقاتي قرار دارد. در هفته پژوهش رونمايي‌ها انجام شد، بر اساس خط‌مشي‌اي که براي پيشبرد برنامه‌هاي تشخيصي اتخاذ کرده‌ايم، در راستاي دقت بالاتر، نقشه‌برداري اثربخش‌تر و هدف‌گذاري مناسب‌تر اقدام شده است. دو راديوداروي جديد که معرفي شده‌اند، براي سرطان پوست است که فوق‌العاده کشنده است و بحمدالله در فاز تحقيقاتي و مراحل اوليه باليني نتايج بسيار خوب و اثربخشي داشته‌اند. با روند توسعه‌اي که اکنون در حال انجام است و مشارکت‌هايي که صورت مي‌گيرد، اين مسير تا پايان سال ادامه خواهد يافت.

وي گفت: هر کدام از راديوداروها زودتر به نتيجه برسد رونمايي خواهد شد. فاز باليني بايد يک دوره زماني را طي کند و ما نمي‌توانيم بدون اين دوره دارو را رونمايي کنيم. شايد دو سال پيش تنها 5 محصول در سبد دائمي ما وجود داشت، اما اکنون 72 محصول داريم و اين تعداد به‌طور مستمر در حال افزايش است.

نشست‌ مشترک انجمن‌هاي پزشکي هسته‌اي، راديوآنکولوژي هماتولوژي و آنکولوژي کشور صبح امروز ( پنجشنبه چهارم دي‌ماه) با حضور محمد اسلامي معاون رئيس‌جمهور و رئيس سازمان انرژي اتمي ايران؛ متخصصان حوزه پزشکي هسته‌اي و آنکولوژي در ساختمان غدير، بيمارستان شهداي تجريش برگزار شد. در اين نشست معاون رئيس‌جمهور از بخش پت‌اسکن بيمارستان شهداي تجريش بازديد کرد.