«تاد»؛ الماس فريب آمريکايي براي اسرائيل در برابر «فتاح»

تايمز اسرائيل در خبري به نقل از کانال 12 اين رژيم مدعي شد آمريکا قصد دارد به‌منظور تقويت پدافند هوايي رژيم صهيونيستي سامانه ضد موشکي تاد را در سرزمين‌هاي اشغالي مستقر کند.

اين خبر در حالي منتشر مي‌شود که حدود 12 روز پيش موشکهاي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي در جريان عمليات و عده صادق2 به‌خوبي از سد سامانه‌هاي پدافند موشکي اسرائيل عبور کردند و بر اساس برآوردهاي انجام‌شده خسارات قابل‌توجهي به پايگاه‌هاي هوايي و رادارهاي ارتش رژيم صهيونيستي وارد کردند.

حال به‌نظر مي‌رسد بر اثر اين عمليات، خسارات قابل‌توجهي به شبکه راداري و پدافندي رژيم صهيونيستي وارد شده است که  براي تقويت شبکه پدافند هوايي مقابل موشک‌هاي ايراني دست به دامان آمريکايي‌ها شده است، اما اين تقويت فايده چنداني براي اسرائيلي‌ها ندارد چون آمريکايي‌ها هم سامانه پدافندي براي مقابله با موشک‌هاي بالستيک هايپرسونيک در اختيار ندارند.

سامانه تاد يک سامانه دفاع ضدموشکي ساخت کارخانه لاکهيدمارتين است که در سال 2008 رسماً وارد خدمت در ارتش آمريکا شد. اين سامانه از چهار جزء اصلي شامل رادار TPY-2، مرکز فرماندهي و کنترل،‌ پرتابگرها و موشک رهگير تشکيل شده است. رادار اين سامانه قادر است از فاصله 1000کيلومتري اهداف را کشف کند و برد موشک اين سامانه نيز 200 کيلومتر است و از يک موتور راکتي سوخت جامد با نازل متحرک بهره مي‌برد که سرعت اين موشک را به حدود 8 ماخ مي‌رساند.

هر آتش‌بار سامانه تاد معمولاً از شش تا هشت پرتابگر تشکيل مي‌شود که هرکدام قادر به شليک 8 موشک هستند به اين ترتيب يک آتش‌بار سامانه تاد توانايي شليک 64 موشک را دارد، بارگذاري مجدد هر پرتابگر نيز حدود 30 دقيقه طول مي‌کشد.

عملکرد سامانه تاد نيز مانند ساير سامانه‌هاي پدافندي است يعني پس از آنکه رادار، هدف را کشف و محل مناسب براي برخورد با آن را بر اساس سرعت،‌ ارتفاع و مسير حرکت آن محاسبه کرد، اطلاعات را به مرکز فرماندهي و کنترل سامانه مي‌دهد و اين مرکز هم بهترين پرتابگر را براي درگيري با موشک مهاجم انتخاب و دستور شليک را صادر مي‌کند و همچنين اطلاعات لازم براي هدايت موشک را تا لحظه برخورد به آن منتقل مي‌کند.

اما نکته‌اي که در اين بين وجود دارد آن است که اين سامانه‌ زماني قادر به رهگيري هدف است که موشک فاز مياني حرکت خود را طي مي‌کند و چنانچه تغييري در مؤلفه‌هاي حرکتي موشک رخ دهد سامانه دچار خطا خواهد شد.

براي جبران اين خطا سامانه بايد مجدداً موفق به کشف و ردگيري موشک مهاجم شود و در صورت موفقيت اگر باز هم موشک مهاجم تغيير مسير شديد دهد قفل راداري احتمالي شکسته مي‌شود و فرايند بايد مجدداً تکرار شود، حال سامانه پدافندي بر اساس کدام موقعيت لحظه‌اي، موشکهاي خود را روانه کند؟

موشک فتاح از فاصله 1400کيلومتري به‌سمت هدف شليک مي‌شود و زماني توسط رادار سامانه تاد شناسايي مي‌شود که درست در فاز مياني حرکت خود قرار دارد. با توجه به برد موشک‌هاي سامانه تاد اين سامانه زماني قادر به ردگيري موشک خواهد بود که هدف در فاز مياني حرکت خود قرار دارد و در زماني قادر به شليک است که موشک در فاز پاياني حرکت خود قرار دارد و چنانچه در اين مرحله موشک قادر به تغيير مانورهاي سنگين و دستيابي به سرعت‌هاي هايپرسونيک باشد؛ رهگيري آن براي سامانه پدافندي تقريباً غيرممکن خواهد بود.

البته در پوشش بدنه موشک فتاح از مواد جاذب امواج رادار هم استفاده شده است که هم سبب کاهش برد مؤثر و هم سبب ايجاد خطا در محاسبات مي‌شود اما به‌عنوان يک فرض کمک‌کننده به تعادل مسئله، فرض مي‌شود که فتاح در بيشترين برد سامانه دشمن کشف شود.

هرچند اين رادارها هدف را به‌صورت لحظه‌اي رصد و تغييرات مسير پروازي موشک مهاجم را به موشک پدافندي ارسال مي‌کنند،‌ اما اگر اين تغييرات چيزي فراتر از بازه سرعتي قابل تشخيص رادار و يا سرعت موشک پدافندي باشد، اين سامانه‌ها ديگر قادر به رهگيري و انهدام موشک نيستند.

در صورت شليک موشک پدافندي، امکان تغيير مسير براي اين موشک ـ به‌سبب اينکه در حال صرف انرژي پيشران براي غلبه بر جاذبه زمين و کسب سرعت به‌صورت توأمان است ـ به‌ميزان کمي وجود دارد و با اجراي دو يا سه مانور سنگين توسط موشک هايپرسونيک مانوردهنده عملاً موشک پدافندي انرژي کافي براي ادامه تعقيب و رفتن به‌سمت مختصات جديدي که معلوم نيست چند لحظه ديگر اعتبار دارد، نخواهد داشت، موضوعي که دقيقاً در طراحي موشک مانورپذير فتاح رعايت شده است.

موشک فتاح از زمان شليک تا فاصله 500کيلومتري هدف (دوسوم مسير حرکت موشک) در يک مسير مشخص و با سرعت معيني حرکت مي‌کند، اما درست در يک‌سوم پاياني مسير خود، با روشن شدن موتور سوخت جامد مجهز به نازل متحرک به‌ناگاه هم سرعت خود را به حدود سه برابر سرعت اوليه افزايش مي‌دهد و هم شروع به مانور و تغيير مسير مي‌کند و همين امر موجب خطا در محاسبات سامانه‌هاي پدافندي مي‌شود.

علاوه بر اين سرعت موشک‌هاي سامانه تاد نهايتاً 8 ماخ است در صورتي که سرعت موشک فتاح در فاز نهايي به 13 تا 15 ماخ مي‌رسد؛ به اين ترتيب پيش از آنکه موشک سامانه‌هاي پدافندي به محل برخورد به موشک فتاح برسد، اين موشک از آن محل عبور کرده است و آنها قادر به انهدام اين موشک نخواهند بود.

سايت ديفنس نيوز سال گذشته در گزارشي عنوان کرد که وزارت دفاع آمريکا به کنگره اين کشور گزارش داده است توسعه موشک‌هاي هايپرسونيک توسط چين يک تهديد‌ جدي است و خواستار تخصيص بودجه بيشتر براي توسعه سامانه پدافندي ضد موشک‌هاي بالستيک شده بود. بر اساس برآورد پنتاگون آنها قادر نخواهند بود تا سال 2034 به سامانه پدافندي براي مقابله با موشک‌هاي هايپرسونيک دست يابند.

حال به‌نظر مي‌رسد تا سال 2034 سامانه پدافندي که بتواند مقابل موشک‌هاي هايپرسونيک مقاومت کند وجود نخواهد داشت و استقرار سامانه تاد در اسرائيل کمک شاياني به رژيم صهيونيستي براي مقابله با موشک‌هاي بالستيک ايراني نخواهد کرد.