پاتک چين به آمريکا با دور زدن کانال پاناما

در مقابل اين رويکرد، چين با اتخاذ يک راهبرد چندلايه و دقيق، تلاش کرده به‌جاي ورود به تقابل مستقيم، ساختارهاي بديل ژئو‌اقتصادي در منطقه خلق کند. نقطه ثقل اين راهبرد، سرمايه‌گذاري‌هاي سنگين در زيرساخت‌هاي حياتي کشور پِرو است که عملا در حال شکل دادن به شبکه‌اي جايگزين براي کانال پاناما هستند.

کريدور (راه گذر) ريلي دو اقيانوسي

  گذرگاهي براي عبور از انحصار يکي از پروژه‌هاي راهبردي چين در اين زمينه، راه‌گذر ريلي دو اقيانوسي است که قرار است اقيانوس‌هاي آرام و اطلس را از طريق يک مسير ريلي در خاک پرو به هم متصل کند؛ اين طرح، در صورت تکميل، مي‌تواند مسير جايگزيني براي عبور کالا ميان آسيا و آمريکاي جنوبي فراهم آورد، بدون آن‌که نيازي به عبور از کانال پاناما يا آب‌هاي تحت کنترل آمريکا باشد.

اين راه‌گذر نه‌فقط از منظر اقتصادي بلکه از نگاه ژئوپليتيکي، پاسخي ساختاري به ايده «انحصار مسير پاناما توسط آمريکا» تلقي مي‌شود.

قطار سريع‌السير ليما- ايکا

 تقويت زيرساخت براي استقلال منطقه‌اي در امتداد همين راهبرد، پروژه قطار باري سريع‌السير ميان ليما و ايکا نيز توسعه يافته که با هدف اتصال بنادر و مراکز صنعتي داخلي طراحي شده است؛ اين خط ريلي با سرعت 100 کيلومتر در ساعت، نقش مهمي در تسهيل حمل‌ونقل در داخل کشور ايفا کرده و عملا ستون فقرات لجستيکي پرو را به شبکه تجاري چين متصل مي‌کند.

 پکن با اين اقدام نه‌تنها ظرفيت حمل‌ونقل پرو را ارتقا مي‌دهد، بلکه پايه‌گذار مدل جديدي از وابستگي اقتصادي معکوس مي‌شود؛ مدلي که در آن کشورهاي آمريکاي جنوبي، بيش از گذشته به همکاري با شرق تمايل دارند تا تداوم مسير وابستگي به شمال.

بندر چانکاي

نقطه اتصال دريايي به‌جاي پاناما در اين ميان، بندر چانکاي (Chancay Port) را مي‌توان برگ برنده چين در مواجهه با سياست‌هاي مداخله‌گرايانه آمريکا دانست. اين بندر که با سرمايه‌گذاري چيني‌ها توسعه يافته، توانسته زمان حمل‌ونقل کالا به شانگهاي را به 23 روز کاهش دهد و مسير تجارت ميان چين و برزيل را تا 10 روز کوتاه‌تر کند.

چانکاي در واقع يک دروازه دريايي جديد در سواحل اقيانوس آرام ايجاد کرده که قابليت رقابت با نقش سنتي کانال پاناما را دارد اين بندر نماد رويکردي است که در آن به‌جاي ورود به جدال سياسي با آمريکا، ساخت زيرساخت‌هاي موازي براي کاهش اثرگذاري واشنگتن در اولويت قرار گرفته است.

رقابت زيرساختي به جاي تقابل نظامي

درحالي‌که ترامپ و بسياري از جريان‌هاي سياسي در آمريکا با نگاه مالکانه به کانال پاناما، تلاش مي‌کنند سلطه تاريخي خود را در نيم‌کره غربي بازسازي کنند، چين با سرمايه‌گذاري در مسيرهاي جايگزين و توسعه ظرفيت‌هاي محلي در کشورهاي آمريکاي جنوبي، گوي رقابت را در ميدان اقتصاد و لجستيک از آنِ خود کرده است. واکنش پکن به ادعاي ترامپ نه در قالب بيانيه يا تهديد، بلکه در قالب خطوط راه‌آهن، بنادر مدرن و مسيرهاي تجاري نوين نمود يافته است.

در نهايت، رقابت چين و آمريکا در آمريکاي لاتين وارد مرحله‌اي تازه شده؛ مرحله‌اي که در آن زيرساخت، ابزار قدرت است و پرو، به صحنه‌ي جديدي براي بازتعريف معادلات جهاني تبديل شده است.