وجود 200 ماده شيميايي خطرناک در لوازم آرايشي

اين موضوع زماني نگران‌کننده‌تر مي‌شود که بدانيم استفاده از اين لوازم در سنين کودکي و نوجواني مي‌تواند موجب «بلوغ زودرس» در دخترها شود! پژوهش‌ها نشان مي‌دهد حتي دختراني که مادران آنها در دوران بارداري از محصولات بهداشتي و آرايشي به ميزان زياد استفاده مي‌کردند، بيشتر در معرض بلوغ زودرس قرار دارند!

بعضي از مادران، کودکان خود را به هر بهانه‌اي آرايش مي‌کنند و از اين کار لذت مي‌برند. يا لوازم آرايشي را در دسترس کودکان زير 2 سال خود مي‌گذارند و اجازه مي‌دهند آنها از اين لوازم استفاده کنند. بدون آن که از عوارض اين مساله که تنها يکي از آنها بلوغ زودرس است، خبر داشته باشند.

بلوغ زودرس فقط به معناي تغييرات ظاهري در اندام‌ها نيست؛ اين مساله در دختران مي‌تواند در آينده زمينه‌ساز ابتلاي آنها به بيماري‌هايي مثل سرطان پستان، سرطان تخمدان و رحم، بيماري‌هاي قلبي، اختلالات روانپزشکي، ناهنجاري در قاعدگي، ناباروري و حتي يائسگي زودرس شود.

وجود 200 نوع ماده شيميايي در لوازم آرايشي

مطالعات متعدد نشان مي‌دهند که خيلي از محصول‌هاي آرايشي و بهداشتي مثل عطرها، کرم دست، لوسيون بدن، رژ لب‌ها، دئودورانت‌ها، صابون‌ها، اسپري مو و ... حاوي مواد شيميايي‌اند که بعضي از آنها سمي هستند و مي‌توانند منجر به اختلالات هورموني ازجمله بلوغ زودرس شوند. موضوعي که دکتر عليرضا استقامتي، فوق تخصص غدد درون‌ريز و متابوليسم، رئيس بخش غدد بيمارستان امام‌خميني‌ و استاد دانشگاه هم آن را تاييد مي‌کند و مي‌گويد: مطالعات متعددي روي تاثير لوازم آرايشي بر بروز بلوغ زودرس در دخترها انجام شده که کاملا اثبات‌شده است. فقط هم لوازم آرايشي نيستند که اين اثر را دارند؛ بعضي صابون‌ها، لاک ناخن، عطرها، خوشبوکننده‌هاي زير بغل، رنگ مو و ... حاوي 200 نوع ماده شيميايي هستند که اين مواد در به هم زدن کارکرد غدد درون‌ريزر و ايجاد اختلال در هورمون‌هاي جنسي بي‌تاثير نيستند.

اين فوق تخصص غدد به مطالعه مهمي اشاره مي‌کند که در آمريکا و روي زنان انجام شده و نشان مي‌دهد که زنان اين کشور به طور متوسط صبح‌ها حداقل 12 نوع لوازم آرايشي استفاده مي‌کنند که در توليد آنها حدود 168 ماده شيميايي به کار رفته است که بعضي از اين مواد شيميايي، سمي هستند و مي‌توانند روي سيستم غددي اثر سوء بگذارند.

دکتر استقامتي مي‌گويد: اين مواد مي‌توانند روي هيپوفيز، تخمدان‌ها، تيروئيد، هيپوتالاموس، غدد لوزالمعده و غدد فوق کليوي اثر سوء بگذارند و هورمون‌ها را جابجا ‌کنند. اين موضوع مي‌تواند در بعضي از دخترها منجر به بلوغ زودرس شود.

ارتباط مصرف لوازم آرايشي با بلوغ زودرس

صنعت مواد آرايشي، صنعت بسيار بزرگ و پرطرفداري است اما بايد دانست که در توليد لوازم آرايشي، ترکيبات و مواد شيميايي مختلفي ازجمله فتالات‌ها، پارابن‌ها، فلزات سنگين، فرمالدهيد، سولفات‌ها، رنگ‌ها و ... استفاده مي‌شود که هر يک از اينها کاربردهاي متفاوتي در لوازم آرايشي و بهداشتي مختلف دارند اما همگي مي‌توانند روي دستگاه‌هاي بدن اثرات سوء بر جا بگذارند.

دکتر استقامتي مي‌گويد: در بعضي از لوازم آرايشي فلزات سنگيني مثل جيوه و سرب وجود دارد، در بعضي از آنها فرمالدهيد موجود است که به عنوان نگهدارنده در بعضي محصولات آرايشي و بهداشتي مثل صاف‌کننده‌هاي مو و صابون‌ها استفاده مي‌شود. در بعضي از مواد آرايشي انواع فتالات و در برخي ديگر، دي اتيلن گلايکل به کار رفته که همه اينها براي سلامت خطرناک محسوب مي‌شوند و در طولاني‌مدت مي‌توانند عوارض زيادي از جمله اختلالات هورموني ايجاد کنند. بعضي از اينها مي‌توانند در بروز بلوغ زودرس دخترها نقش داشته باشند.

عضو هيئت علمي دانشگاه علوم پزشکي تهران مي‌گويد: اين مواد شيميايي در مواردي حتي در پسرها هم مي‌توانند اختلال ايجاد کنند. اما بيشتر اختلالات در دخترها مشاهده مي‌شود. دکتر استقامتي مي‌گويد: ماده‌اي مثل فتالات که انواع مختلفي دارد، مي‌تواند در بلوغ زودرس نقش داشته باشد. فتالات‌ها نه رنگ دارند و نه بو و به شکل مايع هستند و در توليد کيسه‌هاي پلاستيکي هم استفاده مي‌شوند و به عنوان ترکيبي که غدد درون‌ريز را به هم بزنند و هورمون‌هاي جنسي را مختل کنند، کاملا در علم پزشکي مطرح هستند.

اختلالاتي که لوازم آرايشي در بزرگسالان ايجاد مي‌کند

به گفته دکتر استقامتي، مواد شيمياييِ به کاررفته در لوازم آرايشي و بهداشتي روي بزرگسالان هم اثرات ناگوار خود را مي‌گذارد. چون مواد شيميايي به هر حال سمي هستند و از آنها با عنوان”Endocrine Sisrupting Substance” يا «مختل‌کننده فعاليت غددي» نام برده مي‌شود. اين مواد مي‌توانند انواع اختلالات را در غدد ايجاد کنند و عارضه‌هاي مختلفي را ايجاد کنند. پس فقط غدد مربوط به بلوغ را دچار اختلال نمي‌کنند و همان‌طور که گفتم، مي‌توانند همه غدد شامل غدد کليوي، غدد لوزالمعده، هيپوفيز و ... را مختل کنند.

استاد دانشگاه علوم پزشکي تهران مي‌گويد: در مطالعه‌اي که در کشور آمريکا انجام شد، 13 نوع فتالات در در 2500 زن بزرگسال و دختر بالغ از سال 1990 تا 2004 مورد بررسي قرار گرفت و مشاهده شد که فتالات در خون همه اين افراد وجود داشته که به عنوان يک ماده سمي مي‌تواند همه غدد را به هم بريزد.

به گفته اين فوق تخصص بيماري‌هاي غدد، در دنيا دارند تلاش مي‌کنند که بعضي از اين مواد شيميايي مثل فتالات‌ها را از لوازم آرايشي حذف يا کم کنند، اما مساله اين است که لوازم آرايشي و بهداشتي، انواع مواد شيميايي را در خود دارند و يکي دو تا نيستند.

کارشناسان تاکيد دارند که در زمان خريد لوازم آرايشي و بهداشتي، اولا از هر برندي خريداري نکنيد و خريدهاي خود را فقط از برندهاي معتبر و شناخته‌شده انجام دهيد. دوم اينکه به برچسب روي محصولات آرايشي و بهداشتي دقت کنيد و محصولاتي را انتخاب کنيد که فاقد مواد شيميايي مانند پارابن، فلزات سنگين، فتالات و ديگر مواد سمي و خطرناک هستند.