هشدار تلخ اقتصاددانان درباره توقف اقتصاد ايران

گزارش‌ها نشان مي‌دهد که مصرف بنزين به اوج رسيده و براساس گزارش شرکت پالايش و پخش، متوسط مصرف روزانه بنزين در سال 1403 تا امروز به 121 ميليون ليتر رسيده که رقم بالايي است. بنا به اين گزارش، حتي تغيير ساعات اداري موجب افزايش 11 درصدي بنزين در سطح تهران و افزايش 6 درصدي بنزين در سطح کشور شده است.

به گزارش خبر آنلاين، پيش از اين نيز نمايندگان مجلس تاکيد داشتند مصرف بالاي بنزين در خودروهاي توليد داخل، در رديف اول متهمان ناترازي بنزين است که بايد براي رفع اين مشکل اقدامي عاجل کنيم.

به باور آن‌ها، خودروهاي ما در هر 100 کيلومتر 12 ليتر بنزين مي‌سوزانند که اين ميزان 2 تا 3 برابر بيشتر از ميانگين جهاني است.

در کنار اين‌ها، ابرچالش ناترازي برق، شرايط را به جايي رسانده که به گفته کارشناسان، تا 10 سال آينده يک‌سوم برق مورد نياز کشور قابل تامين نخواهد بود. در همين رابطه رضا رياحي، نايب رييس هيات مديره شرکت‌هاي توليدکننده برق گفته است: اکنون در پيک مصرف شبکه حدود 15 هزار مگاوات ناترازي برق داريم و اگر اين روند به همين ترتيب پيش برود، در 10 سال آينده حدود 37 هزار مگاوات ناترازي توليد خواهيم داشت يعني 33 درصد از نياز مصرف.

در کنار اين‌ها بارها هشدارهايي درباره ناترازي گاز شنيده مي‌شد که وضعيت ناترازي گاز اضطراري است. بنا به گفته آرش نجفي، رييس کميسيون انرژي اتاق بازرگاني ايران، ما سالانه بيش از 300 ميليون متر مکعب در ايام سرد سال ناترازي داريم و باتوجه به صنايعي که وارد خط مصرف گاز مي‌شوند، برآورد مي‌شود ظرف 3 تا 4 سال آينده به 500 ميليون متر مکعب ناترازي برسيم.

در همين رابطه سعيد تاجيک، رييس کميسيون انرژي اتاق بازرگاني تهران در رابطه با چالش‌هاي دولت چهاردهم در حوزه ناترازي انرژي مي‌گويد: واقعيت اين است که آقاي پزشکيان در مناظره آخر يک جمله‌اي را عنوان کرد که من قيمت بنزين را افزايش نمي‌خواهم بدهم؛ مگر با کمک کارشناسان. در واقع حرف شفافي زده نشد راجع به اين موضوع که چه‌کار مي‌خواهد کند.

وي مي‌افزايد: نکته اين‌جاست که آنچه را که دولت چهاردهم به ارث برده، اگر نخواهد اصلاح کند، باز هم ميراث به دولت بعدي مي‌دهد. آنچه که وجود دارد، مشکل يارانه 120 ميليارد دلاري است که ما داريم روي انرژي مي‌دهيم.

رييس کميسيون انرژي اتاق بازرگاني تهران تصريح مي‌کند: سالانه اين يارانه پرداخت مي‌شود؛ بدون اين‌که توزيع عادلانه‌اي هم داشته باشد. يعني کسي که بهره‌مند است و حتي 4 خودرو هم دارد، بنزين بيشتري مصرف مي‌کند؛ تا آن کسي که اساسا در روستا زندگي مي‌کند و خودرو ندارد.

تاجيک ادامه مي‌دهد: به هر شکل دولت پزشکيان با اين شرايط روبه‌رو شده است، زيرا از سال 1398 قيمت بنزين اصلاح نشده و ما ارزان‌ترين بنزين جهان را داريم.

رييس کميسيون انرژي اتاق بازرگاني تهران متذکر مي‌شود: در حوزه مصرف هم به نوعي مديريت مصرف درستي هم شکل نگرفته، يعني سبد خودروهاي ما هنوز به سمت خودروهاي کم‌مصرف تغيير نکرده است. در واقع نسبت به زمان اصلاح قيمت بنزين، سبد محصولات توليد ما تغييري نکرده است.

تاجيک يادآور مي‌شود: از آن طرف، در رابطه خروج خودروهاي فرسوده هم اتفاقي نيفتاده است، بنابراين عملا با يک معادله چندوجهي دولت آقاي پزشکيان روبه‌رو است که اگر بخواهد اين معادله را حل کند، بايد جسارت داشته باشد و همچنين توزيع يارانه‌ها عادلانه شود.

وي عنوان مي‌کند: 120 ميليارد دلار يارانه‌اي که روي سوخت و انرژي پرداخت مي‌شود، براي کل ملت ايران است. ما کلا 27 ميليون خودرو در کشور داريم که بعضي از خانواده‌ها چند خودرو دارند و بعضي از خانواده‌ها هم خودرو ندارند که اين نشان مي‌دهد در حوزه انرژي نياز به اصلاح وجود دارد.

رييس کميسيون انرژي اتاق بازرگاني تهران يادآور مي‌شود: ما بايد موضع شفاف آقاي پزشکيان را در حوزه انرژي و حل ناترازي‌هاي انرژي بدانيم.

تاجيک با اشاره به ناترازي‌ها در حوزه برق و گاز نيز مي‌گويد: ما در حال حاضر در اوج مصرف برق قرار داريم و از طرف ديگر نيز با کمبود گاز روبه‌رو مي‌شويم.

وي مي‌افزايد: برآورد ما اين است که قطعي برق حدود 100 هزار ميليارد تومان به صنعت کشور آسيب مي‌زند و اين هم باز از آن مسايلي است که دولت بايد راه‌حلي براي آن در نظر گيرد.

رييس کميسيون انرژي اتاق بازرگاني تهران عنوان مي‌کند: البته نمي‌شود از دولت توقع داشت که ظرفيت توليد را بالا ببرد. ما در حوزه اصلاح الگوي مصرف هم خيلي تغييري نمي‌بينيم و فرآيند آن دنبال نمي‌شود؛ يعني استانداردهاي مربوط به انرژي خيلي جدي دنبال نمي‌شود.

تاجيک تصريح مي‌کند: اخيرا يکي از مواردي که در رابطه با بورس انرژي دنبال مي‌کنند، گواهي‌هاي کاهش مصرف است که آن‌جا مبادله شود. اين مي‌تواند در کاهش مصرف تاثيرگذار باشد.

وي با بيان اين‌که ما دو ماه در سال پيک مصرف برق را داريم و براي اين دو ماه بايد چاره‌اي بيانديشيم، متذکر مي‌شود: نمي‌شود برويم يک ظرفيت فرض کنيد 2 برابري را براي توليد ايجاد کنيم و بعد در مقاطعي که پيک مصرف نيست، اين عملا از کارايي خارج مي‌شود.

رييس کميسيون انرژي اتاق بازرگاني تهران تاکيد مي‌کند: ما بايد روي اصلاح الگوي مصرف کار کنيم؛ علاوه بر اين‌که ظرفيت‌هاي توليد انرژي پاک را هم افزايش دهيم، نه توليد حرارتي و گازي و مبتني بر پايه گاز.

تاجيک يادآور مي‌شود: در حال حاضر سبد توليد انرژي کشور، به خصوص برق، 1.2 درصد انرژي تجديدپذير است. در حالي که سبد انرژي‌هاي تجديدپذير تقويت شود. اين در برنامه توسعه هم در ديده شده بود، ولي روي آن کار نشد.

وي تاکيد مي‌کند: ما هر چقدر روي سوخت‌هاي فسيلي براي توليد برق سرمايه‌گذاري کنيم، در زمستان دچار مشکل گاز هستيم و خود آن دچار ناترازي است.

رييس کميسيون انرژي اتاق بازرگاني تهران خاطرنشان مي‌کند: بر اين اساس، عملا با حمايت از تجديدپذيرها و آزادسازي قيمت، اين بخش از توليد برق را توسعه دهيم.